| dystrykt | |
| 1775–1782 | |
 Dystrykt Kołomyja w granicach cyrkułu halickiego (1777) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Powiat | |
| Siedziba | |
Położenie na mapie Austro-Węgier  | |
 48°31′N 25°02′E/48,516667 25,033333
| |
Dystrykt Kołomyja (niem. Kreisdistrikt Kolomea) – jednostka administracyjna Cesarstwa Austrii w Królestwie Galicji i Lodomerii w latach 1775–1782, w obrębie cyrkułu halickiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Dystrykt Kołomyja z siedzibą w Kołomyi utworzono w 1775 roku na ziemiach polskich zagarniętych przez Austrię podczas I rozbioru[1].
Od 1773 roku Galicja była pod względem administracyjnym podzielona na sześć cyrkułów, które z kolei były podzielone na 59 dystryktów[1]. Jednak już na konferencji Kancelarii Nadwornej z 14 marca 1774 stwierdzono, że tak duża liczba dystryktów może być uzasadniona jedynie w sytuacji, kiedy przed naczelnikami stoją liczne i istotne zadania. W związku z tym ustalono ogólną zasadę, że konieczna będzie znaczna redukcja ich liczby. Zgodnie z tym stanowiskiem, 21 czerwca 1774 gubernator przedstawił swoje wnioski dotyczące reorganizacji. W odpowiedzi otrzymał dekret z 3 sierpnia 1774 roku, w którym poinformowano, że cesarzowa Maria Teresa Habsburg wyraziła zasadniczą zgodę na proponowane zmiany – pod warunkiem, że ich wdrożenie nie opóźni prac nad wprowadzeniem systemu podatkowego oraz regulacji urbarialnej. W kolejnym memoriale z 11 października 1774 gubernator przedstawił szczegółowy plan reorganizacji, który został zatwierdzony rezolucją Kancelarii Nadwornej z 14 marca 1775[2][1].
W efekcie tych działań liczba dystryktów w cyrkule halickim została zredukowana z trzynastu do czterech. Jednym z nich był dystrykt Kołomyja, który utworzono z dotychczasowych dystryktów Delatyn, Nadwórna i Utoropy[2][1][3].
Siedzibą dystryktu została Kołomyja. Do dystryktu należały miasta: Delatyn, Jabłonów, Kamionka Wielka, Kołomyja, Kosów, Kuty, Nadwórna, Peczeniżyn, Pistyń i Zabłotów[3]. Część z nich została w kolejnych latach sklasyfikowana jako miasteczka[4].
22 marca 1782 ogłoszono patent, na mocy którego dystrykty Kołomyja i Tyśmienica połączono w jeden dystrykt – Stanisławów[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Barwiński, Eugeniusz (1935). Pierwsze podziały administracyjne Galicji. Ziemia Czerwieńska 1935, z. 1, s. 57-65
- ↑ a b Gubernjalne Normalia, 1775, nr. 1902
- ↑ a b Carte Nouvelle des Royaumes de Galizie et Lodomerie (1777)
- ↑ Karpiniec, Jan (1932). Ilość osad miejskich byłej Galicji i podział ich na miasta i miasteczka, w: Roczniki Dziejów Społeczno-Gospodarczych, s. 1–37).
- ↑ Mark, Rudolf A. (1994) Galizien unter österreichischer Herrschaft: Verwaltung, Kirche, Bevölkerung. Herder-Verlag, Marburg. (str. 7)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Barwiński, Eugeniusz (1935). Pierwsze podziały administracyjne Galicji. Ziemia Czerwieńska 1935, z. 1, s. 57-65.
- Krochmal, Anna (2015). Źródła kartograficzne i historyczne do podziałów administracyjnych Galicji (1772–1918). Miscellanea Historico-Archivistica, (22), 219-235.
- Kutrzeba, Stanisław (1920). Historia ustroju Polski w zarysie. Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Korona.
- Mark, Rudolf A. (1994) Galizien unter österreichischer Herrschaft: Verwaltung, Kirche, Bevölkerung. Herder-Verlag, Marburg.
- Reder, Jerzy (1974). Podziały polityczne i administracyjne Małopolski w dobie upadku dawnej Rzeczypospolitej. Palestra 18/7 (199), 88-99.
- Witkowski, Wojciech (2007). Historia administracji w Polsce 1764–2020. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
