WikiMini

Bezirk Dubiecko

Powiat Dubiecko
Bezirk Dubiecko
powiat
1854–1867
Ilustracja
Państwo

 Cesarstwo Austrii

Kraj związkowy

Królestwo Galicji i Lodomerii

Powiat

cyrkuł sanocki

Siedziba

Dubiecko

Data powstania

1854

Data likwidacji

1867

Starosta

Adolph Oehl (1858)

Powierzchnia

6,3 mil²

Populacja (1854)
• liczba ludności


28.378

Języki urzędowe

niemiecki

Szczegółowy podział administracyjny
Plan
Liczba gmin katastralnych (1854)

44 (w tym 2 miasta)

brak współrzędnych

Bezirk Dubiecko – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasto Dubiecko.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Bezirk Dubiecko utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].

Bezirk Dubiecko objął obszar o wielkości 6,3 mil², zamieszkany przez 28.378 ludzi i podzielony na 44 gminy katastralne, w tym miasta Dubiecko i Dynów. Wszedł w skład cyrkułu sanockiego, jako jeden z jego jedenastu powiatów[2].

Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Jednym z tych nowych powiatów był powiat brzozowski, w skład którego wszedł m.in. w całości zniesiony Bezirk Dubiecko[4][5]. 19 czerwca 1867 jedenaście gmin dawnego Bezirk Dubiecko (Bachórzec, Drohobyczka, Dubiecko, Huta Drohobycka, Podbukowina, Polchowa, Przedmieście Dubieckie, Ruska Wieś, Sielnica, Słonne i Śliwnica) wyłączono z powiatu brzozowskiego i włączono do powiatu przemyskiego[6]. 1 sierpnia 1878 wszystkie te gminy powróciły do powiatu brzozowskiego[7], lecz już 1 września 1887 znów zmieniono zdanie i gminy te – a także gminę Kosztowa – włączono do powiatu przemyskiego[8].

Władze

[edytuj | edytuj kod]

Starostowie

[edytuj | edytuj kod]
  • Adolph Oehl (1858)

Podział administracyjny (1854)

[edytuj | edytuj kod]
Podział administracyjny Bezirk Dubiecko w 1854 roku[2]
Lp. Gmina jednostkowa Powierzchnia Ludność Powiat w 1867 po zniesieniu
1 Dydnia z Wolą 1857 1047 brzozowski
2 Krzywe 1291 420 brzozowski
3 Jabłonka 1629 554 brzozowski
4 Wydrna 1079 600 brzozowski
5 Końskie 1535 430 brzozowski
6 Krzemienna 833 310 brzozowski
7 Niewistka 983 300 brzozowski
8 Obarzym 1073 308 brzozowski
9 Temeszów z Wincentówką 810 472 brzozowski
10 Witryłów 1799 395 brzozowski
11 Dynów (M) 1694 2660 brzozowski
12 Igioza 320 200 brzozowski
13 Łubno z Kaźmierówką 3913 1446 brzozowski
14 Ulanica 944 524 brzozowski
15 Nozdrzec z Karolówką 596 790 brzozowski
16 Hłudno Górne i Dolne 2044 967 brzozowski
17 Wara 1778 532 brzozowski
18 Bachórzec 1290 916 brzozowski[9][10][11]
19 Izdebki 5024 1812 brzozowski
20 Wesoła 3176 1489 brzozowski
21 Magierów i Ujazdy 540 brzozowski
22 Dąbrówka Starzeńska z Wolą 961 298 brzozowski
23 Dylągowa 3513 801 brzozowski
24 Gdyczyna z Wołodzką Wolą 1340 175 brzozowski
25 Siedliska 782 285 brzozowski
26 Poręby, Jasionów i Huty 1104 444 brzozowski
27 Wołodź 382 347 brzozowski
28 Bartkówka 957 680 brzozowski
29 Pawłokoma 1147 716 brzozowski
30 Sielnica 1552 657 brzozowski[9][10][11]
31 Bachórz 1423 405 brzozowski
32 Harta z Lipnikiem i Paprocią 3677 1631 brzozowski
33 Chodorówka 492 254 brzozowski
34 Kosztowa 1211 683 brzozowski[11]
35 Laskówka 1047 488 brzozowski
36 Drohobyczka 1718 656 brzozowski[9][10][11]
37 Huta Drohobycka 576 397 brzozowski[9][10][11]
38 Podbukowina 572 206 brzozowski[9][10][11]
39 Polchowa 435 216 brzozowski[9][10][11]
40 Dubiecko (M) 1444 1097 brzozowski[9][10][11]
41 Przedmieście z Czerwonką 952 519 brzozowski[9][10][11]
42 Śliwnica 1485 597 brzozowski[9][10][11]
43 Słonne 254 167 brzozowski[9][10][11]
44 Ruska Wieś 959 487 brzozowski[9][10][11]

Objaśnienie:

(M) = miasto; (m) = miasteczko

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
  2. a b Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
  3. Krzysztof Ostafin, Mateusz Troll, Dominik Kaim, Jakub Taczanowski, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
  4. Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
  5. Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].
  6. Verordnung des Ministers des Innern vom 19 Juni 1867, betreffend mehrere Aenderungen der neuen administrativen Bezirks-Abgränzung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau
  7. Dziennik Ustaw i Rozporządzeń Krajowych dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. 1878, Nr 37 (s. 84, wykaz: ss.91–95)
  8. Dziennik Ustaw i Rozporządzeń Krajowych dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. 1886, Nr 62 (Data wejścia w życie to data rozpoczęcia czynności nowego sądu powiatowego w Dynowie, co nastąpiło 1 września 1887),
  9. a b c d e f g h i j k 19 czerwca 1867 włączono do powiatu przemyskiego.
  10. a b c d e f g h i j k 1 sierpnia 1878 włączono z powrotem do powiatu brzozowskiego.
  11. a b c d e f g h i j k l 1 września 1887 włączono do powiatu przemyskiego.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]