powiat | |
1854–1867 | |
![]() | |
Państwo | |
---|---|
Kraj związkowy | |
Powiat | |
Siedziba | |
Data powstania |
1854 |
Data likwidacji |
1867 |
Starosta |
Adolph Oehl (1858) |
Powierzchnia |
6,3 mil² |
Populacja (1854) • liczba ludności |
|
Języki urzędowe | |
Szczegółowy podział administracyjny | |
![]() | |
Liczba gmin katastralnych (1854) |
44 (w tym 2 miasta) |
Bezirk Dubiecko – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasto Dubiecko.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Bezirk Dubiecko utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].
Bezirk Dubiecko objął obszar o wielkości 6,3 mil², zamieszkany przez 28.378 ludzi i podzielony na 44 gminy katastralne, w tym miasta Dubiecko i Dynów. Wszedł w skład cyrkułu sanockiego, jako jeden z jego jedenastu powiatów[2].
Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Jednym z tych nowych powiatów był powiat brzozowski, w skład którego wszedł m.in. w całości zniesiony Bezirk Dubiecko[4][5]. 19 czerwca 1867 jedenaście gmin dawnego Bezirk Dubiecko (Bachórzec, Drohobyczka, Dubiecko, Huta Drohobycka, Podbukowina, Polchowa, Przedmieście Dubieckie, Ruska Wieś, Sielnica, Słonne i Śliwnica) wyłączono z powiatu brzozowskiego i włączono do powiatu przemyskiego[6]. 1 sierpnia 1878 wszystkie te gminy powróciły do powiatu brzozowskiego[7], lecz już 1 września 1887 znów zmieniono zdanie i gminy te – a także gminę Kosztowa – włączono do powiatu przemyskiego[8].
Władze
[edytuj | edytuj kod]Starostowie
[edytuj | edytuj kod]- Adolph Oehl (1858)
Podział administracyjny (1854)
[edytuj | edytuj kod]Objaśnienie:
(M) = miasto; (m) = miasteczko
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Krzysztof Ostafin , Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10] .
- ↑ a b Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
- ↑ Krzysztof Ostafin , Mateusz Troll , Dominik Kaim , Jakub Taczanowski , Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10] .
- ↑ Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
- ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10] .
- ↑ Verordnung des Ministers des Innern vom 19 Juni 1867, betreffend mehrere Aenderungen der neuen administrativen Bezirks-Abgränzung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau
- ↑ Dziennik Ustaw i Rozporządzeń Krajowych dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. 1878, Nr 37 (s. 84, wykaz: ss.91–95)
- ↑ Dziennik Ustaw i Rozporządzeń Krajowych dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. 1886, Nr 62 (Data wejścia w życie to data rozpoczęcia czynności nowego sądu powiatowego w Dynowie, co nastąpiło 1 września 1887),
- ↑ a b c d e f g h i j k 19 czerwca 1867 włączono do powiatu przemyskiego.
- ↑ a b c d e f g h i j k 1 sierpnia 1878 włączono z powrotem do powiatu brzozowskiego.
- ↑ a b c d e f g h i j k l 1 września 1887 włączono do powiatu przemyskiego.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Handbuch des Lemberger Statthelterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858
- Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim.