| powiat | |
| 1854–1867 | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Powiat | |
| Siedziba | |
| Data powstania |
1854 |
| Data likwidacji |
1867 |
| Powierzchnia |
6,7 mil² |
| Populacja (1854) • liczba ludności |
|
| Języki urzędowe | |
| Szczegółowy podział administracyjny | |
| |
| Liczba gmin katastralnych (1854) |
22 |
Bezirk Medenice – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa była wieś Medenice.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Bezirk Medenice utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].
Bezirk Medenice objął obszar o wielkości 6,7 mil², zamieszkany przez 24.390 ludzi i podzielony na 22 gminy katastralne. Wszedł w skład cyrkułu samborskiego, jako jeden z jego jedenastu powiatów[2].
Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Medenice wszedł wtedy w całości w skład nowego powiatu drohobyckiego[4][5]. 19 czerwca 1867 część tego obszaru (gminę Kawsko) włączono do powiatu stryjskiego[6]. 1 października 1869 do powiatu drohobyckiego przydzielono gminę Rolów, której przynależność administracyjna w chwili reformy nie została ustalona[7]. 1 sierpnia 1878 z powiatu drohobyckiego wyłączono gminę Brigidau, włączając ją do powiatu stryjskiego[8].
Podział administracyjny (1854)
[edytuj | edytuj kod]| Lp. | Gmina jednostkowa | Powierzchnia | Ludność | Powiat w 1867 po zniesieniu |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Medenice | 4000 | 2010 | drohobycki |
| 2 | Hruszów | 3460 | 2472 | drohobycki |
| 3 | Litynia | 3275 | 2146 | drohobycki |
| 4 | Tynów | 1915 | 621 | drohobycki |
| 5 | Ugartsberg | 640 | 172 | drohobycki |
| 6 | Horucko z Lipicami i Rakową | 6230 | 1784 | drohobycki |
| 7 | Radelicz z Saską (Kameralną) | 2100 | 882 | drohobycki |
| 8 | Bilcze | 10050 | 1673 | drohobycki |
| 9 | Königsau | 1300 | 738 | drohobycki |
| 10 | Brigidau | 2420 | 989 | drohobycki[9] |
| 11 | Letnia | 6420 | 2093 | drohobycki |
| 12 | Josefsberg | 1610 | 767 | drohobycki |
| 13 | Dobrowlany | 2255 | 1553 | drohobycki |
| 14 | Rolów z Bojarami | 3310 | 1011 | drohobycki[10] |
| 15 | Krynica | 3380 | 1062 | drohobycki |
| 16 | Kawsko | 4350 | 1040 | drohobycki[11] |
| 17 | Wróblowice | 2840 | 1202 | drohobycki |
| 18 | Lipowiec | 1255 | 472 | drohobycki |
| 19 | Opary | 950 | 424 | drohobycki |
| 20 | Dołhe | 310 | 518 | drohobycki |
| 21 | Słońsko | 2400 | 457 | drohobycki |
| 22 | Rabczyce | 1700 | 404 | drohobycki |
Objaśnienie:
(M) = miasto; (m) = miasteczko
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
- ↑ a b Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
- ↑ Krzysztof Ostafin, Mateusz Troll, Dominik Kaim, Jakub Taczanowski, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
- ↑ Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
- ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].
- ↑ Verordnung des Ministers des Innern vom 19 Juni 1867, betreffend mehrere Aenderungen der neuen administrativen Bezirks-Abgränzung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau
- ↑ Dziennik Ustaw i Rozporządzeń Krajowych dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. 1869, nr 12
- ↑ Dziennik Ustaw i Rozporządzeń Krajowych dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. 1878, Nr 37 (s. 84, wykaz: ss.91–95)
- ↑ 1 sierpnia 1878 włączono do powiatu stryjskiego.
- ↑ Do powiatu drohobyckiego przydzielono dopiero 1 października 1869, jako że przynależność administracyjna gminy w chwili reformy nie została ustalona.
- ↑ 19 czerwca 1867 włączono do powiatu stryjskiego.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Handbuch des Lemberger Statthelterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858. Lemberg, 1858. (niem.)
- Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim.
