WikiMini

Kara Ocak

Kara Ocak
Sovyetler Birliği'nin dağılması ve Birinci Karabağ Savaşı
Şehitler Hiyabanı, 20 Ocak 1992
BölgeBakü, Azerbaycan SSC
Tarih19-20 Ocak 1990
HedefAzerbaycanlı siviller
Saldırı türü
Katliam
Ölü131-170
Yaralı700-800
İşleyenlerSovyet Ordusu
Saldırganlar26.000 Sovyet askeri
SebepAzerbaycan Halk Cephesi Partisi'nin iktidarı ele geçirmek istemesi[1] ve Bakü'de yerli Ermeniler'e karşı katliamlar[2][3]

Kara Ocak[4] (Azerbaycanca: Qara Yanvar), Kara Cumartesi[5] veya 20 Ocak faciası,[6] 1990 Ocağı'nda 19'unu 20'sine bağlayan gece Sovyet Ordusu'nun Azerbaycan SSC'nin başkenti Bakü'ye girmesiyle gerçekleştirilen katliamdır.

Arka plan

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu katliama "Kara Ocak" denmektedir ve asıl neden ise Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti talepleri ile alakalıdır. Ermenilerin artan toprak talepleri karşısında büyük bir Azerbaycanlı kitlesi tepki göstermiş ve "Ermeniler Dışarı" sloganları atarak yürüyüşler tertiplemişlerdi. Buna misilleme olarak Ermenistan’da yaşayan çok sayıda Azerbaycanlı kovulmuştu.[7][8]

Sovyet Ordusunun Bakü'ye girmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kara Ocak anısına bastırılmış bir posta pulu

13 Ocak 1990'da başlatılan Bakü Katliamını durdurmak için Sovyet Ordusu Bakü'ye girerek isyanı kanlı bir biçimde bastırdı. Sovyet birlikleri, 20 Ocak 1990'da Ermenileri korumak iddiası ile Bakü'ye giderek 143 kişiyi öldürdü.[9] Sovyet Ordusunun sert müdahalesi Azerbaycan halkında büyük tepkilere sebep oldu. Bu bastırmayı protesto eden Azerbaycanlıları cezalandırmaktan öte, artan milliyetçi akımları ve bağımsızlık girişiminde bulunabilecek tüm Sovyet cumhuriyetlerine bir göz dağı niteliğindeydi. Ancak bu taktik geri tepti ve Sovyet yönetimi altındaki Azerbaycan'da, diğer Sovyet Cumhuriyetlerinde de olduğu gibi, milliyetçilik akımını ve bağımsızlık talebini hızlandırarak, Azerbaycan halkında Sovyet yönetiminin topluca reddine neden oldu ve Sovyetler Birliği'nin çöküşünü hızlandırdı.[10][11]

Fotoğraf galerisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Bill Keller (28 January 1990). "UPHEAVAL IN THE EAST: SOVIET UNION; Force as a Last Resort: Armed Power Salvages Moscow's Facing Authority",The New York Times
  2. ^ Thomas, De Waal (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan through peace and war. New York and London: New York University Press. pp. 90–93.
  3. ^ Robert Kushen, Conflict in the Soviet Union: Black January in Azerbaidzhan, 1991, Human Rights Watch, ISBN 1-56432-027-8, sf. 7.
  4. ^ "Okan Yeşilot, Değişen dünya düzeninde Kafkasya, Kitabevi, 2005, ISBN 975-9173-10-7, s. 131". 22 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010. 
  5. ^ "Kara Ocak, Kara Cumartesi." 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2014. 
  6. ^ "XI. Türk Tarih Kongresi: Ankara, 5 - 9 Eylül 1990". 22 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010. 
  7. ^ İrfan Ülkü, Bağımsızlıktan Sonra Azerbaycan, İstanbul: Doğan Kitap, 2000, s.50.
  8. ^ "Wayback Machine" (PDF). 8 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Haziran 2014. 
  9. ^ Kerim Yıldız, Deborah Russo, Azerbaycan-Ermenistan İnsan Hakları-Etik Azınlıklar, Scala Yayıncılık, Aralık 2000, s. 51.
  10. ^ Azerbaycan'da 'Kara Ocak'ın 20. yıldönümü 25 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC News, 20 Ocak 2010
  11. ^ "Upheaval in the East; Troops Seek to Calm Azerbaijan; Soviets Debate Cause of Violence". 5 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2014. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

{{Dolaşım |ad = Doğu Bloku |gövdesınıfı = hlist |başlık = Doğu Bloku |durum = autocollapse

|resim =

|üst =

|grup1 = Oluşum |liste1 =

|grup2 = SSCler ve
ilhak edilen yerler |liste2 =

|grup3 = Uydu devletler |liste3 =

|grup4 = SSC ilhakları |liste4 =

|grup5 = Organizasyonlar |liste5 =

|grup6 = İsyanlar ve muhalefet |liste6 =

|grup7 = Soğuk Savaş olayları |liste7 =

|grup8 = Şartlar |liste8 =

|grup9 = Çöküş |liste9 =

}}