WikiMini

Hasan Büyükaşık

Hasan Büyükaşık
Doğum1934
Gümüşgöze, Defne, Hatay
Meslekİpekböceği üreticisi ve dokumacı
Ödüller2017 Yaşayan İnsan Hazinesi Ödülü

Hasan Büyükaşık (d. 1934, Gümüşgöze, Defne, Hatay), Türk dokumacı ve ipekböceği üreticisi

Köyünde ipekçilik mesleğini icra eden son kişi olarak kalmış; mesleği yaşatmak için büyük gayret göstermiştir. Hatay sarısı denilen yerli ipek böceği ırkını çoğaltmaya çalışmıştır. İpekböcekçiliği ve dokumacılığı alanında 2017'de Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazinesi ünvanına layık görülmüştür.

Yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1934'te Hatay'ın Defne ilçesine bağlı Gümüşgöze köyünde doğdu. Beş kuşaktır ipekböcekçiliği ile uğraşan bir aileye mensuptur.[1] İpekçiliği 7 yaşından itibaren babasından öğrendi. Evinin bir odasındaki "ipekçi çıtrığı" adlı mancınık sistemi ve el tezgahıyla geleneksel ipek böcekçiliğini yaşattı.[2]

Gümüşgöze mahallesindeki ipekçilik mesleğinin tek icracısı olarak kalan Büyükaşık, eşi ve çocuklarıyla kurduğu atölyede ipek giyim eşyaları imal edip kendi markasıyla önce ABD'ye, sonra İtalya, Fransa, Danimarka gibi ülkelere ihraç etti.[3][4] Hatay'a özgü ve yok olma tehlikesi altındaki ipek böceği türü olan 'Hatay Sarısı"nı yeniden çoğaltmak için çalıştı.[5][6] Çalışmaları çeşitli ödüllere layık görüldü[7] Çekimleri bir yıl süren ve 2011'de tamamlanan İstanbul Kültür Üniversitesi, Mustafa Kemal Üniversitesi ve 'nin ortak projesi ile Nagehan Çakar yönetmenliğinde çekilen Büyükaşıklar adlı belgeselde ipekçiliği yaşatmak için verdiği mücadeleyi anlattı. Belgesel, birçok festivalde ödül kazandı.[8]

2017 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında UNESCO Bilim Kurulu tarafından verilen Yaşayan İnsan Hazinesi unvanına layık görüldü.[9] 11 Şubat 2020'da Ankara'da Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleşen törenle ödülünü aldı.[10]

Ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Özgüven, İsmihan (30 Mayıs 2012). "İpeğe 5 kuşak tanık oldular". Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 16 Mart 2025. 
  2. ^ Lale Köklü Karagöz. "Ömrünü adadığı ipekçiliğin unutulmaması için çalışıyor". Anadolu Ajansı. 9 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2025. 
  3. ^ "ABD'ye bavulla başlayan ticaret". www.hurriyet.com.tr. 23 Ekim 2008. Erişim tarihi: 16 Mart 2025. 
  4. ^ Ata mesleğini sürdürmek için okul yaptırıyor - İllerden - Tarım Orman Ekranı (İngilizce)16 Mart 2025 
  5. ^ "6 kuşaktır o işi yapıyorlar". Milliyet. 18 Nisan 2016. Erişim tarihi: 16 Mart 2025. 
  6. ^ Hatay Sarısı yeniden canlanacak - İllerden - Tarım Orman Ekranı (İngilizce)16 Mart 2025 
  7. ^ "HATAY SARISI İPEK TURİZM ÇALIŞTAYI". basin.ktb.gov.tr. 13 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2025. 
  8. ^ "BÜYÜKAŞIKLAR Belgeseli Ödüle Doymuyor". Haberler. 10 Mayıs 2012. Erişim tarihi: 16 Mart 2025. 
  9. ^ "Hasan Büyükaşık". Yaşayan İnsan Hazineleri ve Etkinlikler Genel Müdürlüğü. 9 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2025. 
  10. ^ "Bu Gurur Hatay'ın". Antakya Gazetesi. 13 Şubat 2020. 19 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2025. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]