WikiMini

Asime Koşal

Asime Koşal
Doğum1970
Kağızman, Kars
MeslekTığ ve şiş örücüsü
Ödüller2024 Yaşayan İnsan Hazinesi Ödülü

Asime Asya Koşal (d. 1970, Kağızman, Kars), tığ ve şiş örücülüğü ustası.

1999 Gölcük depreminde yaşadığı kayıpların ardından engelli bireyler için geliştirdiği tığı kullanarak tek kolu ile örgü ürünler üretemiş; tek elle örmeyi sosyal medyada paylaştığı videolar yoluyla başkalarına öğretmiştir. Koşal, 2024'te geleneksel tığ ve şiş örücülüğü alanında Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazinesi ünvanına layık görülmüştür.

Yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1970'te Kars'ın Kağızman ilçesinde doğdu.[1] 1978 yılından itibaren babasının işi nedeniyle taşındıkları Kocaeli’nin Gölcük ilçesinde yaşamaya başladı. Örgü örmeyi çocukluğunda annesi Cevahir Aras’tan öğrendi.[1]

1999 Gölcük depreminde oturduğu binanın yıkılınca kızı, oğlu ve eşini kaybetti.[2] Kendisi de enkaz altında 3 gün kaldı, sağ kolunu ve bacağını kaybetti. Çok sayıda ameliyat geçiren Koşal, tedavinin ardından yeniden Gölcük'e döndü. Depremden altı yıl sonra örgü sanatına tutunarak yaşama bağlandı.[3] Tek elle önce şiş, sonra tığ ile örgü örmeyi başardı. Kendi geliştirdiği özel tığı ile kıyafet ve çanta gibi ürünler üretti.[4]

2011'de Yavuz Koşal ile evlenip İzmir'e yerleşti.[5] Kesilen uzuvları nedeniyle oluşan ağrılarını örgü ile unutan Koşal, yaptığı işler beğenilince bunu bir işe ve markaya çevirdi. Örgü sanatını kendi örgü atölyesinde tek kolu ile sürdürdü.[6] 2018'den itibaren örgü işlerini sosyal medya üzerinden paylaştı. Tek elle örgü örmeyi başkalarına da öğretmek üzere örgü tekniklerini videolarla anlatarak geniş kitlelerce tanındı.[1][7] Sosyal medyada yürüttüğü yardım kampanyaları ile ihtiyaç sahiplerine örgü işler ulaştıdı.[5] Eşinin emekliliğinden sonra yeniden Gölcük'e taşındı.

2024 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında UNESCO Bilim Kurulu tarafından verilen Yaşayan İnsan Hazinesi unvanına layık görüldü.[8] 27 Kasım 2024'te Ankara'da Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleşen törenle ödülünü aldı.

Ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c "Asime Koşal". Yaşayan Miras ve Kültürel Etkinlikler Genel Müdürlüğü. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025. 
  2. ^ "45 saniyenin ondan götürdükleri çok ağır oldu... Koskoca bir hayat, bir aile yok oldu". Sabah. 16 Ağustos 2022. 17 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025. 
  3. ^ Ceren Atmaca, Halil Karaha (12 Haziran 2019). "Tek eliyle hayatı örüyor". Haberler. 7 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025. 
  4. ^ "Engelleri Aşan Azim: Asime Asya Koşal'ın Başarı Hikayesi". Habererk.com. 1 Aralık 2024. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025. 
  5. ^ a b Tezcan Ekizler (20 Şubat 2020). "Depremzede Asya Koşal tek kolu ve ayağıyla ördüğü atkı ve bereleri Elazığ'a gönderdi". Anadolu Ajansı. 21 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025. 
  6. ^ "Asya Koşal". Girişimci Kadınlar Grubu. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025. 
  7. ^ Ece Çelik (4 Aralık 2023). "Tek eliyle hayatını ördü". Hürriyet. 19 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025. 
  8. ^ "Yaşayan İnsan Hazineleri Ödülleri sahiplerini buldu". TRT Haber. 27 Kasım 2024. 26 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]