Škoda 14Tr

Škoda 14Tr

Zabytkowy trolejbus typu 14Tr w Brnie
Dane ogólne
Producent	Škoda Transportation
Lata produkcji	1980–2003
Miejsce produkcji	Ostrov
Dane techniczne
Typy nadwozia	Wysokopodłogowy trolejbus klasy MAXI
Układ drzwi	2-2-2
Liczba drzwi	3
Silniki	6 Al 2943 rN
Moc silników	100–120 kW
Długość	11 300 mm
Szerokość	2500 mm
Wysokość	3410 mm
Masa własna	10 000 kg
Masa całkowita	16 000 kg
Rozstaw osi	5420 mm
Prędkość maksymalna	65 km/h
Wnętrze
Liczba miejsc ogółem	80
Liczba miejsc siedzących	24
Multimedia w Wikimedia Commons

Škoda 14Tr – typ czechosłowackiego trolejbusu. Produkowano go w latach 1980–2003 (prototypy powstały już w pierwszej połowie lat 70. XX wieku) w zakładach Škoda w Ostrowie nad Ohrzą.

Po zakończeniu nieudanych prób unifikacji autobusu i trolejbusu (Karosa ŠM 11 i Škoda T 11) oraz niezrealizowanym projekcie Škoda 13Tr, na początku lat 70. XX wieku w zakładach Škody zaprojektowano kolejny typ trolejbusu, oznaczony (zgodnie z systemem oznaczeń Škody) jako 14Tr. Prace badawcze jednak przerwano, ze względu na spodziewane zastępowanie trolejbusów komunikacją autobusową. Problemy z dostawami ropy naftowej były bezpośrednią przyczyną wznowienia prac nad 14Tr.

14Tr jest dwuosiowym trolejbusem z samonośną karoserią. Jej szkielet tworzą zespawane ze sobą poszczególne części – rama, boczne ściany, dach i czoła. Każda część jest przygotowywana ze stalowych profili oraz ze spawanych, prasowanych części. Szkielet karoserii jest pokryty stalową blachą, część pod oknami jest izolowana cieplnie i akustycznie. Ściany są wyłożone płytami z tworzywa sztucznego. W prawej bocznej ścianie umieszczono dwoje (w części eksportowanych pojazdów) lub troje dwuskrzydłowych składanych drzwi. Poprzecznie ustawione siedzenia dla pasażerów są pokryte sztuczną skórą.

Jeśli chodzi o wyposażenie elektryczne, wykorzystano rozwiązania z wcześniejszych trolejbusów 9Tr – sterowanie impulsowe (tyrystorowe).

Pojazdy zerowej (próbne, oznaczone 14Tr0) oraz pierwszej (14Tr01) serii miały problemy ze stabilnością karoserii. Podczas gdy w pierwszej serii problem rozwiązano, stosując dodatkowe wzmocnienie pudła^[1], to trolejbusy 14Tr0 były szybko wycofane ze względu na złe parametry karoserii^[2]. Trolejbusy produkowane w następnych seriach miały już wzmocnione pudło (mocniejsze słupki między oknami i drzwiami, wzmocniony szkielet pojazdu).

Od roku 1999 trolejbusy 14Tr produkowane są wyłącznie w zmodernizowanej wersji 14TrM (oraz w wersjach eksportowych 14TrE i 14TrSF).

Od roku 2002 w ostrovskich zakładach Škody (gdzie w roku 2004 zaprzestano produkcji kompletnych trolejbusów) produkowane są zamienne pudła, przeznaczone do napraw zniszczonych pojazdów (np. skorodowanych, wyeksploatowanych lub po wypadkach).

Pierwszy prototyp wyprodukowano w roku 1972. Różnił się on od pozostałych trolejbusów 14Tr innym wyglądem czoła. Po okresie testowym, w roku 1974, został przekazany do eksploatacji w Mariańskich Łaźniach, gdzie otrzymał numer boczny 22. Z ewidencji wykreślono go w roku 1981.

Losy kolejnego prototypu 14Tr były bardzo podobne. Wyprodukowano go w roku 1974 i jeszcze w tym samym roku trafił do Mariańskich Łaźni. Z numerem bocznym 23 jeździł aż do złomowania w roku 1984.

Po wznowieniu prac badawczych nad 14Tr, w roku 1980, wyprodukowano jeszcze 5 kolejnych prototypów, które jednak nie różniły się bardzo od tych, produkowanych seryjnie.

W roku 1988 wyprodukowano prototyp 14Tr przystosowany do jazdy w sieci o napięciu 750 V. Rok później trafił do eksploatacji w Bańskiej Bystrzycy, gdzie otrzymał numer boczny 1001.

W 1985 r. na wniosek przewoźnika z Kijowa wyprodukowano skład złożony z dwóch trolejbusów 14Tr, który oznaczono jako trolejbusowy skład TV – 14Tr i który miał zastąpić tzw. szczepki trolejbusów 9Tr. Jazdy próbne jedynego wyprodukowanego składu TV – 14Tr odbywały się na linii do Jáchymova, a potem, od 1986, w Hradcu Králové i w Kijowie. Projekt zakończono z powodu niedokończenia procesu homologacji i braku zainteresowania ze strony przewoźników w Czechosłowacji^[3].

• Škoda 14TrR – kompletna modernizacja pudła, instalacja nowoczesnych elementów (wyświetlacze elektroniczne, nowe odbieraki prądu, modernizacja wnętrza itp.).

W latach 1972–2004 wyprodukowano 3265^[4] trolejbusów.

Państwo	Miasto	Typ	Lata dostaw	Liczba	Numery taborowe	Uwagi
Bułgaria	Płowdiw	14Tr	1985–1986	24	264–287		[5]
	Sliwen	14Tr	1985–1986	28	150–177		[6]
	Sofia	14Tr	1985	20	1501–1520		[7]
	Warna	14Tr	1985–1986	30	patrz niżej		[8]
ChRL	Pekin	14Tr		1			[9]
	Shenyang	14Tr		1			[9]
Czechosłowacka Republika Socjalistyczna	Bańska Bystrzyca	14Tr	1988–1989	7	1001–1007	1001 – prototyp na napięcie 750 V	[10]
	Bratysława	14Tr	1982–1991	115	61–78, 6219–6315		[11]
	Brno	14Tr	1982–1994	103	3164–3266		[12]
	Cieplice	14Tr	1982–1993	38	101, 103–105, 120–153		[13]
	Hradec Králové	14Tr	1983–1990	30	04–30, 57–59		[14]
	Igława	14Tr	1983–1991	24	20–43		[15]
	Mariańskie Łaźnie	14Tr	1974–1994	20	22, 23, 33–50	22, 23 – 1 i 2 prototyp, 33 – 7 prototyp	[16]
	Opawa	14Tr	1982–1991	24	49–72		[17]
	Ostrawa	14Tr	1984–1992	39	3123–3141, 3242–3261		[18]
	Pardubice	14Tr	1983–1994	48	patrz niżej		[19]
	Pilzno	14Tr	1982–1991	115	340, 346–413, 415–460		[20]
	Preszów	14Tr	1982–1991	39	45–65, 69–81, 87–91		[21]
	Škoda Ostrov	14Tr	1980	1	–	4 prototyp
		TV–14Tr	1985	2	–	dwa trolejbusy 14Tr tworzące skład TV–14Tr	[3]
	Uście nad Łabą	14Tr	1988	5	401–405		[22]
	Zlín – Otrokovice	14Tr	1982–1991	41	patrz niżej	26I – 3 prototyp	[23]
	Żylina	14Tr	1994–1996	15	211–225		[24]
Jugosławia	Sarajewo	14Tr		79			[9]
NRD	Eberswalde	14Tr	1983	3	1–3		[9][25]
	Poczdam	14Tr	1983	5	401–405		[9][26]
	Weimar	14Tr	1982–1983	12	8000–8011		[9][27][28]
Węgry	Segedyn	14Tr	1993	1	T-700		[9][29]
ZSRR	Ałmaty	14Tr	1997	12	1001–1010, 1030, 1032		[30]
	Baku	14Tr		208			[9]
	Batumi	14Tr	1989	2	100, 101		[9][31]
	Czerniowce	14Tr	1983–1990	102	217–318		[9][32][33][34][35][36][37]
	Donieck	14Tr		5			[9]
	Erywań	14Tr		123			[9]
	Gandża	14Tr	1987	5	211–215		[9][38]
	Gjumri	14Tr		49			[9]
	Gori	14Tr	1985–?	3	38, 40, 41		[9][39]
	Iwano-Frankiwsk	14Tr	1986–1988	31	126–156		[9][40][41][42]
	Kijów	14Tr	1980–1989	354	patrz niżej		[9][43]
	Kiszyniów	14Tr		9			[9]
	Kowno	14Tr	1982–1998	125	patrz niżej		[9][44]
	Kutaisi	14Tr		2			[9]
	Lwów	14Tr	1984–1990	91	500–590		[9][45][46][47][48]
	Ługańsk	14Tr	1983–1990	55	201–245	numery 221–230 nadano dwukrotnie	[9][49][50][51][52][53]
	Mariupol	14Tr	1983–1990	76	1401–1476		[9][54][55][56][57][58][59][60]
	Ozurgeti	14Tr	1989–?	2	24,?		[9][61]
	Poti	14Tr		2	018,?		[62][63]
	Równe	14Tr	1989	15	101–115		[9][64]
	Rustawi	14Tr		1	081		[9][65]
	Ryga	14Tr	1982–1997	254	patrz niżej		[66][67]
	Samtredia	14Tr		2	020, 021		[9]
	Suchumi	14Tr	1987	2	97, 98		[9][68]
	Symferopol – Ałuszta – Jałta	14Tr	1981–1990	160	patrz niżej	002, 001 – 5 i 6 prototyp	[9][69][70][71][72][73][74][75][76]
	Tallinn	14Tr	1982–1989	99	210–308		[9][77][78][79][80][81]
	Tarnopol	14Tr	1984–1989	30	086–115		[9][82][83][84]
	Taszkent	14Tr		145			[9]
	Tbilisi	14Tr	1983–1990	226	123–347	nr 316 nadano dwukrotnie	[9][85]
	Wilno	14Tr	1982–1997	228	patrz niżej		[9][86][87][88][89][90][91][92][93]
	Wołogda	14Tr		6			[9]
	Zugdidi	14Tr		1	3		[9][94]
Łączna liczba:				3265

Numery trolejbusów

• Warna: 002, 013, 024, 035, 046, 057, 068, 079, 080, 091, 105, 116, 127, 138, 149, 150, 161, 173, 184, 195, 208, 219, 220, 231, 243, 254, 265, 276, 287, 298
• Pardubice: 301, 303, 305, 306, 309, 310, 313–334, 336–349, 351, 355–357, 361, 362
• Zlín – Otrokovice: 4, 12, 18–21, 24–26 (nr 26 nadano dwukrotnie), 34, 35, 37, 43, 58, 68, 69, 145–168
• Kowno: 215–302, 305–326, 336–351
• Wilno: 1400–1567, 1585–1599, 1605–2649
• Ryga: 1-101–1-130, 1-132, 1-1100–1-1122, 1-1133–1-1199, 2-200–2-233, 2-1001–2-1099
• Kijów: 101–199, 201–299, 301–398, 401–417, 1000–1003, 1006, 1008, 1009, 2001–2034
• Symferopol – Ałuszta – Jałta: 001, 002, 1021, 1801–1825, 1850–1866, 1900–1904, 1950, 1952–1956, 1959–1961, 2000–2010, 2050–2052, 2100–2106, 2150–2155, 3900, 5850–5853, 5950–5953, 6000–6005, 6050–6057, 6100–6106, 6150–6156, 7850–7853, 7900–7903, 7950–7953, 8000–8007, 8050–8053, 8100–8105, 8150–8156

• Bratysława (nr 6207)
• Brno (w kolekcji Muzeum Techniki; nr 3173)
• Eberswalde (nr 3, ex Poczdam, exex Weimar)
• Hradec Králové (nr 08)
• Kijów (nr 336)
• Ostrawa (nr 3229 i 3258)
• Pardubice (nr 311)
• Pilzno (nr 429)
• Historická spoločnosť mestskej dopravy Košice (nr 74, ex Preszów)
• ŠKODA BUS KLUB PLZEŇ (nr 432, ex Pilzno – stacjonuje w muzeum w Strašicach)
• stowarzyszenie Za záchranu historických autobusů a trolejbusů Jihlava (nr 3203 i 59, ex Igława)
• Tychy (nr 024, ex Opawa)^[95][96]
• osoba prywatna (nr 3238, ex Ostrawa)
• Żylina (nr 213)

Zobacz multimedia związane z tematem: Škoda 14Tr

• Opis bratysławskich trolejbusów Škoda 14Tr (słow.)
• Fotogaleria trolejbusów w Igławie (cz.)