 | Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve bağlantı ölümüne karşı savunmasız olan yalın URL'ler kullanılmıştır. (Ağustos 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Türkiye'deki otoyolların yakın bir geçmişe sahip oluşu yolların modern olmasında büyük bir etkendir. İlk açılan otoyol 1973'te tamamlanan İstanbul 1. Çevre Yolu'dur. Türkiye'deki otoyollar, Aralık 2024 itibarıyla 3.796 km'lik toplam uzunluğa sahiptir.[1] İnşa hâlinde bulunan otoyolların toplam uzunluğu 487 km'dir.[2]
Otoyollar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Numara | Güzergâh Adı | Uzunluk | Hız Sınırı | Açılış Tarihi | Sahibi | Notlar | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
İstanbul 1. Çevre Yolu | 4,9 km (3,0 mi) | 130 km/h | 30 Ekim 1973 | Karayolları Genel Müdürlüğü | Türkiye'nin ilk otoyoludur.15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nden geçmektedir. | |||
|
İstanbul 2. Çevre Yolu | 38 km (24 mi) | 130 km/h | 3 Temmuz 1988 | Karayolları Genel Müdürlüğü | Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nden geçmektedir. | |||
|
Avrupa Otoyolu | 232 km (144 mi) | 130 km/h | 1987 | Karayolları Genel Müdürlüğü |  /  /  bu güzergahtan geçmektedir.
| |||
|
Anadolu Otoyolu | 379 km (235 mi) | 130 km/h | 1992 | Karayolları Genel Müdürlüğü | / / bu güzergahtan geçmektedir.
| |||
|
İstanbul-İzmir Otoyolu | 426 km (265 mi) | 140 km/h | 1 Temmuz 2016 | Bursa Çevre Yolu: Karayolları Genel Müdürlüğü
Bursa Çevre Yolu hariç: Otoyol A. Ş. |
Osmangazi Köprüsü'nden geçmektedir.
Türkiye'deki otoyol üzerindeki en uzun tüneli Osmangazi Tüneli bu güzergahtan geçmektedir.
| |||
|
Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Savaştepe Otoyolu | 101 km (63 mi) | 140 km/h | 18 Mart 2022 | 1915 Çanakkale | 1915 Çanakkale Köprüsü'nden geçmektedir. | |||
|
Kuzey Marmara Otoyolu | 443 km (275 mi) | 140 km/h | 2016 | Avrupa Otoyol Yatırım ve İşletme A. Ş.
Anadolu Otoyol Yatırım ve İşletme A. Ş. Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Çevre Yolu İşletmesi (ICA) |
Yavuz Sultan Selim Köprüsü'den geçmektedir. | |||
|
Ankara Çevre Yolu | 120 km (75 mi) | 130 km/h | 5 Şubat 1999 | Karayolları Genel Müdürlüğü | Türkiye'deki tek ring çevre otoyoludur.
| |||
|
Ankara-Niğde-Tarsus Otoyolu | 432 km (268 mi) | Ankara-Niğde: 140 km/h
Niğde-Tarsus: 130 km/h |
15 Aralık 1984 | Ankara-Niğde: ERG Otoyol Yatırım ve İşletme A. Ş.
Niğde-Tarsus: Karayolları Genel Müdürlüğü |
 bu güzergahtan geçmektedir.
| |||
|
Bursa Çevre Yolu | 34 km (21 mi) | 130 km/h | 2005 | Karayolları Genel Müdürlüğü | bu güzergahtan geçmektedir.
| |||
|
İzmir Çevre Yolu | 51 km (32 mi) | 130 km/h | 12 Aralık 1993 | Karayolları Genel Müdürlüğü |  /  bu güzergahtan geçmektedir.
| |||
|
İzmir-Aydın-Denizli Otoyolu | 258 km (160 mi) | İzmir-Aydın: 130 km/h
Aydın-Denizli: 140 km/h |
24 Aralık 1993 | İzmir-Aydın: Karayolları Genel Müdürlüğü
Aydın-Denizli: Fernas Otoyol İşletmesi A.Ş. |
bu güzergahtan geçmektedir.
| |||
|
İzmir-Çeşme Otoyolu | 77 km (48 mi) | 130 km/h | 4 Temmuz 1992 | Karayolları Genel Müdürlüğü | bu güzergahtan geçmektedir.
| |||
|
Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu | 96 km (60 mi) | 140 km/h | 22 Şubat 2020 | İKA İzmir Otoyol Yatırım ve İşletme A. Ş. | bu güzergahtan geçmektedir.
| |||
|
Adana-Mersin Otoyolu | 88 km (55 mi) | 130 km/h | 1992 | Karayolları Genel Müdürlüğü |  /  bu güzergahtan geçmektedir.
| |||
|
Adana-Şanlıurfa Otoyolu | 365 km (227 mi) | 130 km/h | 1992 | Karayolları Genel Müdürlüğü | / bu güzergahtan geçmektedir.
| |||
|
Toprakkale-İskenderun Otoyolu | 150 km (93 mi) | 130 km/h | Karayolları Genel Müdürlüğü |  / bu güzergahtan geçmektedir.
| ||||
|
Gaziantep Çevre Yolu | 32 km (20 mi) | 130 km/h | 2013 | Karayolları Genel Müdürlüğü | ||||
İnşaat halindeki otoyollar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Numara | Güzergâh Adı | Uzunluk | Temel Atma Tarihi | Planlanan Açılış Tarihi | Durum |
|---|---|---|---|---|---|
|
|
Kuzey Marmara Otoyolu (Nakkaş-Başakşehir Kesimi) | 45 km (28 mi) | 26 Haziran 2021 | 2026 | |
|
|
Çeşmeli-Erdemli-Silifke-Taşucu Otoyolu (Çeşmeli-Kızkalesi Kesimi) | 52 km (32 mi) | 2022 | 2027 | |
|
Ankara-Kırıkkale-Delice Otoyolu | 120 km (75 mi) | 2024 | ??? | |
|
|
Antalya-Alanya Otoyolu | 122 km (76 mi) | 2024 | ??? | |
|
|
İskendurun-Topboğazı Otoyolu | 19,2 km (11,9 mi) | 26 Ekim 2024 | 2026 | |
|
|
Gaziantep Çevre Yolu (Dülük-OSB Kavşağı) | 8,6 km (5,3 mi) | 14 Mart 2025 | ??? | |
|
|
Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Savaştepe Otoyolu (Kınalı-Malkara Kesimi) | 127 km (79 mi) | 18 Mart 2025 | ??? |
Otoyol levhaları
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Otoyol girişine konulan levha Otoyol başlangıcı İnsan, Bisiklet, Fayton, Traktör giremez -
Kuralları gösteren levha Asgari Hız, Azami Hız Duraklamak ve park etmek yasak U dönüşü yasak -
Mesafe levhası -
Önemli telefon numaraları gösteren bir levha -
Şerit kullanımını gösteren levha
Ücretlendirme
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye'deki otoyollarda ücretlendirme işlemleri Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) sistemiyle yapılmaktadır. HGS 17.09.2012 tarihi itibarıyla İzmir-Aydın Otoyolu, İzmir-Çeşme Otoyolu, Boğaz Köprüleri, Avrupa Otoyolu, Anadolu Otoyolu ve Niğde-Mersin-Şanlıurfa otoyollarındaki ücret toplama istasyonlarında (Batı Hereke, Doğu Hereke, Dörtdivan, Çamlıdere ve Kızılcahamam ücret toplama istasyonlarındaki çıkış gişeleri hariç) PTT Genel Müdürlüğü tarafından devreye alınmıştır.
Otoyol standartları
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye'de otoyol levhaları yeşil renktedir. Amerikan Highway Gothic'e benzer bir yazı tipi kullanılmaktadır. Bazı eski otoyollar hariç, hepsi 3,75 m genişliğinde olan en az 6 şeride sahiptir. Otoyol üzerinde A, B, C ve D tipi olarak standardize edilmiş hizmet tesisleri bulunur:
- A tipi: Park alanı, motel, akaryakıt istasyonu, yedek parça satışı, araç bakım yeri, araç yıkama yeri, dinlenme, yiyecek ve içecek satışı
- B tipi: Park alanı, akaryakıt istasyonu, yedek parça satışı, araç bakım yeri, araç yıkama yeri, dinlenme, yiyecek ve içecek satışı
- C tipi: Park alanı, akaryakıt istasyonu, yedek parça satışı, dinlenme, yiyecek ve içecek satışı
- D tipi: Park alanı, dinlenme ve yemek yeme imkânı
Tehlikeli yerler (Tünel girişleri, virajlar gibi), kavşaklar ve hizmet tesislerinin etrafı aydınlatılır.
Otoyollarda otomobiller için asgari hız 40 km/sa olup, azami hız KGM tarafından işletilen otoyollarda 130 km/sa, özel firmaların işlettikleri otoyollarda 140 km/sa'dır. Dönmek, durmak ve park etmek yasaktır. Güvenlik şeridini acil durumlar hariç kullanmak yasaktır. Mümkünce sağdan gitmek zorunludur (bakınız şerit kullanımı levhası). Trafik yoğun olduğu zaman, güvenlik ekiplerinin geçebilmesi için yeterince yer bırakmak gerekir.
Yüksek hızlara rağmen güvenli seyahat imkânı sunmak ve yakıt veya elektrik enerji tüketimini minimize etmek amacıyla otoyolların viraj ve eğim standartları özellikle devlet yollarına kıyasla çok yüksektir. Bu nedenle otoyollarda coğrafi şartların zor olduğu yerlerde çok sayıda viyadük ve tünel bulunur ve kilometre başına düşen maliyet diğer yollara göre daha yüksektir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Karayolları Genel Müdürlüğü23 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 2 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Ocak 2025.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2022.
| Çevre yolları |  | |
|---|---|---|
| Marmara | ||
| İç Anadolu | ||
| Ege | ||
| Karadeniz ve Doğu Anadolu | ||
| Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz | ||
| Para toplama sistemleri | ||
| Diğer | ||
| ||