| Gaziler | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Gaziler Gaziler'in Erzurum 'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°28′28″N 40°58′33″E / 40.4744°K 40.9758°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | İspir |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 1233 m |
| Nüfus (2021)[2] | 164 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25901 |
Gaziler, Erzurum ilinin İspir ilçesine bağlı bir kentsel mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Gaziler'in eski adı Kızıl İmaret'tir. Nitekim 1642 tarihli Osmanlı avarız defteri ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kızıl İmaret (قزل عمارت) şeklinde geçer.[4][5]
Kızıl İmaret köyü, Orta Çağ'da Gürcistan sınırları içinde bulunan Speri bölgesinde yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 1549 tarihli Gürcistan seferiyle Gürcülerden ele geçirmiştir.
Kızıl İmaret köyü, 1642 tarihli Osmanlı avarız defterine göre İspir Sncağı'na bağlıydı.[6] 1835 tarihli nüfus defterine göre köyde 34 erkek kaydedilmişti. Erkek sayısı kadar kadın eklenince köyün toplam nüfusunun yaklaşık 68 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[7] 1896 tarihli nüfus sayımında ise, İspir kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. Bu sırada köydeki erkek nüfusu 76 kişiden oluşuyordu.[8]
Kızıl İmaret köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesine göre, Erzurum vilayetinin İspir kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[9] 1940 genel nüfus sayımında Kızılimaret şeklinde yazılmış olan bu yerleşim aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 314 kişiden oluşuyordu.[10] Köyün adı, "iltibasa yol açtığı" gerekçesiyle 1959 yılında Gaziler şeklinde değiştirilmiştir.[11] 1965 genel nüfus sayımında Gaziler köyünde 389 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 31 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, İspir ilçe merkezinde, Erzurum il merkezine 143 km, uzaklıktadır.[13] Mahalle, ilçenin güneybatı kısmında, Çamlıca mahallesinin kuzeyinde yer alır[14]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 164[2] |
| 2020 | 176[2] |
| 2019 | 183[2] |
| 2018 | 186[2] |
| 2017 | 194[2] |
| 2016 | 210[2] |
| 2015 | 217[2] |
| 2014 | 243[2] |
| 2013 | 233[2] |
| 2012 | 237[2] |
| 2011 | 228[2] |
| 2010 | 219[2] |
| 2009 | 222[2] |
| 2008 | 231[2] |
| 2007 | 249[2] |
| 1965 | 389[15] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Erzurum İspir Gaziler Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2023.
- ^ "İbrahim Etem Çakır, "1642 Tarihli Avârız Defterine Göre İspir Sancağı", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:2, Sayı: 8, Yıl: 2009" (PDF). 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mart 2025.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 221.
- ^ "İbrahim Etem Çakır, "1642 Tarihli Avârız Defterine Göre İspir Sancağı", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:2, Sayı: 8, Yıl: 2009" (PDF). 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mart 2025.
- ^ Yunus Özger, "XIX. Yüzyılın İlk Yarısında İspir ve Köylerinin Nüfusu", Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 34, Erzurum 2007.
- ^ "İskender Yılmaz, "19. Yüzyılın Son Çeyreğinde İspir Kazasının İdari Yapısı ve Nüfusu", Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 53, Aralık 2014, Sayı: 53". 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2025.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 222.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 244.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 701.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 255.
- ^ "Gaziler Mahallesi". YerelNet.org.tr. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.