Elemir

Elemir
Pravoslavna crkva
Osnovni podaci
Država	Srbija
Pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Srednjobanatski
Grad	Zrenjanin
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	4338
Gustina stanovništva	65 st./km²
Geografija
Koordinate	45°26′20″N 20°17′32″E / 45.439°N 20.292166°E / 45.439; 20.292166
Nadmorska visina	78 m
Površina	72,6 km²
Elemir Elemir (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	23208
Pozivni broj	023
Registarska oznaka	ZR

Koordinate: 45° 26′ 20" SGŠ, 20° 17′ 32" IGD

Elemir (mađ. Elemér, rum. Elemir) je naselje grada Zrenjanina u Srednjobanatskom upravnom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 4338 stanovnika.

Istorija

Elemir - Na osnovu arheoloških istraživanja koja su obavljana u više navrata u okolini sela može se zaključiti da tragovi ljudskih naselja datiraju još iz praistorijskih vremena.

U pisanim istorijskim izvorima selo se pod imenom Elemir pominje tek u XVI veku, međutim smatra se da je prva naseobina Elemiraca naselje „Babato“ na levoj obali Tise, čiji prvi pomen datira iz prve polovine XIV veka (1332—1337). Tokom XVI veka tačnije 1541 god. Mehmed paše Sokolović kao zapovednik Banata sa sedištem u Bečkereku daje dozvolu za gradnju sela gde se i danas nalazi. Najstariji sin Mehmed paše Sokolovića se zvao ELMIR ,stoga je najveća verovatnoća da odatle potiče ime sela. Ovo se može pronaći u istoriskom arhivu Carigrada- Istanbul. Na mapi sa početka XVIII veka koju je izradio carski zastupnik Mersi nakon oslobođenja Banata od Turaka ucrtano je i selo Elemir kao nastanjeno mesto. Od 1786. godine posle naseljavanja nemačkih kolonista južni deo sela beleži se kao nemački a severni - srpski Elemir.

U istom veku bogati jermenski trgovac Isak Kiš kupuje oko 16.000 jutara zemlje u jugozapadnom delu elemirskog atara i na imanju, on i njegivi potomci, podižu velelepni dvorac (porušen 1936. god.). U Elemiru je 1897. godine izbila pobuna protiv veleposednika u kojoj su Elemirci masovno učestvovali. Nakon završetka II svetskog rata domaći Nemci napuštaju selo i odlaze u Nemačku, a njihov deo sela naseljavaju Srbi iz Bosanske Krajine. Od tada Elemir postaje jedinstveno mesto sa jednom opštinom. Na osnovu zakona iz 1959. god. opština Elemir se pripaja opštini Zrenjanin, a u selu se formira mesna kancelarija.^[1]

Pravoslavna crkva

Pravoslavna crkva izgrađena je 1806. godine u centru sela i posvećena je Preobraženju gospodnjem. Crkvene matične knjige su sačuvane, a najstarija datira iz 1746. godine. Crkva je restauirana iznutra 1968. a spolja 1998. godine pa je sada jedna od najlepših crkava Banata.

Katolička crkva

Današnja katolička crkva u Elemiru podignuta je 1847. godine, posvećena je Sv. Agoštonu, a izgradnju crkve najvećim delom je finansirao veleposednik Erne Kiš, koji je u njoj i sahranjen. Crkva je delimično rekonstruisana pre nekoliko godina.

Demografija

U naselju Elemir živi 3725 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,0 godina (38,3 kod muškaraca i 41,7 kod žena). U naselju ima 1623 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,89.

Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija

Godina	Stanovnika




1948.	4656	^[2]
1953.	4757
1961.	4886
1971.	5001
1981.	4998
1991.	4724	4663
2002.	4882	4690

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi	4158	88.65%
Romi	181	3.85%
Mađari	93	1.98%
Jugosloveni	54	1.15%
Hrvati	24	0.51%
Makedonci	11	0.23%
Slovenci	7	0.14%
Albanci	4	0.08%
Crnogorci	3	0.06%
Ukrajinci	3	0.06%
Rumuni	2	0.04%
Muslimani	2	0.04%
Česi	1	0.02%
Slovaci	1	0.02%
Rusini	1	0.02%
Nemci	1	0.02%
Bunjevci	1	0.02%
nepoznato	11	0.23%

Stanovništvo prema polu i starosti ^[3]


	m	ž
?	3	2
80+	31	59
75-79	45	95
70-74	109	132
65-69	117	178
60-64	135	162
55-59	109	111
50-54	166	186
45-49	205	202
40-44	180	167
35-39	176	142
30-34	138	140
25-29	145	134
20-24	164	176
15-19	143	152
10-14	181	145
5-9	139	129
0-4	103	89
prosek	38.3	41.7

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	1055	1147	1345	1457	1558	1558	1623

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	341	418	294	356	130	51	20	8	3	2	2.89

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	1866	548	1168	98	52	-	2038

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	402	1158	405	72	1

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	983	232	1	75	217	14	171	126	4	41
Ženski	584	129	-	5	129	4	13	103	11	16
Oba	1567	361	1	80	346	18	184	229	15	57
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	7	19	26	16	12	13	-	-	9
Ženski	9	11	23	55	63	11	-	-	2
Oba	16	30	49	71	75	24	-	-	11

Dvorac Kiš

Reference

↑ Banaterra eciklopedija Banata(2006)
↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7