Data i miejsce urodzenia |
18 września 1911 |
---|---|
Data śmierci |
16 grudnia 1967 |
Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Katowicach (p.o.) | |
Okres |
od 1 marca 1952 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() |
Józef Dziura (ur. 18 września 1911 w Chorzowie, zm. 16 grudnia 1967) – polski polityk, działacz sportowy i społeczny, w okresie II wojny światowej członek ruchu oporu i więzień KL Auschwitz, p.o. przewodniczącego Prezydium MRN w Katowicach w okresie 1952–1953.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 18 września 1911 roku w Chorzowie[1].
W latach 1925–1926 stworzył sekcję juniorów w piłce nożnej przy KS Chorzów, a w 1928 roku wspólnie z Rajmundem Gładkim organizował gry sportowe na terenie Chorzowa[2]. 23 lipca 1931 roku został przewodniczącym Wydziału Sportowego Polskiego Związku Pracowników Przemysłowych, Biurowych i Handlowych[3]. 27 sierpnia 1935 roku poślubił Marię Markówną. Był on wówczas pracownikiem Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie, gdzie przy wszystkich oddziałach zakładał sekcje sportowe[2][4], a rok wcześniej został wybrany zastępcą istniejącego przy tym zakładzie Koła Pracowników Kupieckich[5]. Ponadto w latach międzywojennych był członkiem Związku Harcerstwa Polskiego i naczelnikiem Związku Polskiej Młodzieży Pracującej[6].
W czasie niemieckiej okupacji podczas II wojny światowej działał ruchu oporu[6]. W kwietniu 1940 roku został aresztowany w Chorzowie. Osadzono go w siedzibie Gestapo i jeszcze tego samego dnia przewieziono do więzienia w Sosnowcu[7]. Później został osadzony jako więzień polityczny w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz[6]. Przybył tam 25 czerwca 1940 – nadano mu numer 1148. Został z niego zwolniony 19 stycznia 1942 roku[1].
Po II wojnie światowej był wiceprezydentem Zabrza, a następnie w czerwcu 1948 roku został wybrany na wiceprezydenta Katowic. Był wówczas członkiem Polskiej Partii Robotniczej[8]. 1 marca 1952 roku zaczął pełnić funkcję pełniącego obowiązki przewodniczącego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Katowicach – poprzednim przewodniczącym był Stefan Krużel. Funkcję tę pełnił do 1 kwietnia 1953 roku, kiedy to nowym przewodniczącym został Antoni Wojda. Jednocześnie w latach 1950–1953 był zastępcą przewodniczącego prezydium MRN w Katowicach[9], a z tej funkcji zrezygnował z powodu choroby – jego miejsce zajął działacz związkowy i polityczny Adam Zajdlicz[10].
Pełnił także funkcję dyrektora Zarządu Miejskiego w Gliwicach, a zawodowo przez wiele lat pracował jako dyrektor ekonomiczny Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Katowicach[6].
Był członkiem Polskiej Partii Robotniczej, a później Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Działał we Froncie Jedności Narodu w Katowicach, którego był długoletnim przewodniczącym oraz w Dzielnicowej Radzie Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej. Ponadto był członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację[6].
Zmarł 16 grudnia 1967 roku. Pochowany został trzy dni później na cmentarzu przy ulicy H. Sienkiewicza w Katowicach[6].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945[6]
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy[6][11]
- Śląski Krzyż Powstańczy[6]
- Złoty Krzyż Zasługi[6]
- Złota Odznaka „Zasłużonemu w rozwoju województwa katowickiego”[6]
- Odznaka „Zasłużonego Działacza Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich”[6]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau: Dziura Józef. ofiary.auschwitz.org. [dostęp 2025-01-28]. (pol.).
- ↑ a b Ślub sportowca, „Śląski Kurjer Poranny” (204), "Zjednoczenie", 28 sierpnia 1935, s. 7 [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- ↑ Władze sportowe w P. Z. P., „Polska Zachodnia” (201), Katowice, 3 sierpnia 1931, s. 3 [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- ↑ Radzie…, „Trybuna Robotnicza” (4), Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW "Prasa", 5 stycznia 1968, s. 2 [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- ↑ Księga… 1936 ↓, s. 70.
- ↑ a b c d e f g h i j k l W dniu…, „Trybuna Robotnicza” (300), Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW "Prasa", 18 grudnia 1967, s. 2 [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- ↑ Postanowienie i umorzeniu śledztwa z dnia 31 października 2018 r., Katowice: Instytut Pamięci Narodowej. Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach, 31 października 2018, s. 20 [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- ↑ Z obrad M.R.N. w Katowicach, „Gazeta Robotnicza” (175), Spółdzielnia Wydawnicza "Wiedza", 27 czerwca 1948, s. 7 [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- ↑ Nadolski, Siebel i Tofilska 2012 ↓, s. 752.
- ↑ Zasłużony działacz związkowy i polityczny ob. Adam Zajdlicz zastępca przewodniczącego Prezydium MRN w Stalinogrodzie, „Dziennik Zachodni” (79), Stalinogród: Instytut Prasy "Czytelnika", 2 kwietnia 1953, s. 3 [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- ↑ Zasłużeni robotnicy i działacze społeczni w prezydiach Rad Narodowych powiatowych i miejskich, „Życie Częstochowy” (157), Spółdzielnia Wydawnicza "Czytelnik", 9 czerwca 1950, s. 2 [dostęp 2025-01-28] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Księga pamiątkowa piętnastolecia P. Z. P. Polskiego Związku Pracowników Przemysłowych, Biurowych i Handlowych w Katowicach (1919–1934), Katowice: P. Z. P., 1936 (pol.).
- Przemysław Nadolski, Jacek Siebel, Joanna Tofilska, Sołtysi, wójtowie, burmistrzowie, przewodniczący rad, prezydenci, [w:] Antoni Barciak, Ewa Chojecka, Sylwester Fertacz (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 2, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012, s. 743-753, ISBN 978-83-87727-29-1 (pol.).