 | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Ayvalık, Balıkesir, Türkiye |
| Koordinatlar | 39°19′59″K 26°39′29″D / 39.33306°K 26.65806°D |
| İnanç | Rum Ortodoks |
| Mimari | |
| Tamamlanma | 1873 |
Taksiyarhis Kilisesi (Yunanca: Ταξιάρχης, romanize: Taxiarchēs/Taxiarchis), Türkiye'nin Balıkesir ilinin Ayvalık ilçesinde bulunan ve 1873 yılında inşa edilen bir kilise.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Taksiyarhis Kilisesi, Alibey (Cunda) Adası Rum Ortodoks (Moschonese) cemaati tarafından eski temelleri üzerine Anakent (Metropol) Kilisesi olarak yaptırılmıştır. Yapıldığı yıllarda Cunda Adası'nın çoğunluğu Rum olup, Rum nüfus yaklaşık 8.000-10.000 civarındaydı. Kilise, 'Taksiyarhis'e, yani Koruyucu Baş Melekler Cebrail ve Mikhail'e atfedilmiştir. Halen Cunda Adası'nın en önemli anıt yapısını teşkil etmektedir.
1927-1928 yıllarında, kilise binası, minaresiz bir camiye çevrilmiştir. Bu süreçte kilisenin içinde bulunan ikonostasis yani kilise içindeki kutsal alanı cemaat alanından ayıran bir ayraç duvar sökülmüş ve kilise duvarlarında bulunan İsa, havariler ve Meryem'e ait ikonalar (tasvirler) üzerine sıva çekilmek suretiyle silinmiştir.[2] Ancak daha sonra sıvanın tutmaması ve ikonaların tekrar görünür hale gelmesinin ardından cami cemaati binayı terk etmiştir. Sonraki dönemlerde bir süre metruk bir şekilde durmuş, daha sonra "korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescillenmiş ve uzun bir müddet geçici önlemlerle korunmuştur. 2011 yılında Rahmi M. Koç Müzecilik ve Kültür Vakfı'na tahsis edilen kilise binasının restorasyonu gerçekleştirilmiş ve bugünkü halini almıştır.[3]
İçerisinde bulunan çan II. Dünya Savaşı yıllarında yerinden çıkarılarak halka haber vermesi için kullanılmıştır. Daha sonraları bu çanın dünyanın en büyük çanı olduğu iddia edilmiştir.[4] Bu çan günümüzde, Almanya'nın başkenti Berlin'de bulunan Bergama Müzesi'nde sergilenmektedir.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı; resmi sitesi". 14 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2008.
- ^ "Cunda Taksiyarhis - Binalarımızın Tarihçesi". rmk-museum.org.tr. 17 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2025.
- ^ "Taksiyarhir Kilisesi Tarihçe". 17 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2008.
- ^ Cansever, Meltem (2003). Yüzbaşıoğlu, Nil; Ünlü, Burçin (Ed.). Türkiye Gezi Kitaplığı - Ayvalık-Altınoluk. Boyut Yayınları. s. 29. ISBN 975-521-690-1.