WikiMini

Sovyetler Birliği Birinci Başbakan Yardımcısı

Sovyetler Birliği siyaseti
Şu madde dizisinin bir parçasıdır:
Sovyetler Birliği
devlet yapısı
Liderlik
Komünist Parti
Yasama
Hükümet
Yargı
Siyaset
Toplum

Sovyetler Birliği Birinci Başbakan Yardımcısı Sovyetler Birliği'nin hükümet başkanı yardımcısıydı. Unvan her zaman tek bir kişi tarafından temsil edilmiyordu, birden fazla başbakan yardımcısı olabilmekteydi Makam, 1923-1946 arasında Halk Komiserleri Konseyi Birinci Başkan Yardımcısı, 1946-1991 arasında Bakanlar Konseyi Birinci Başkan Yardımcısı ve 1991'de Sovyetler Birliği Birinci Başbakan Yardımcısı olarak isimlendirilmiştir.

Birinci başbakan yardımcısı belirli bir politika alanından sorumluydu. Örneğin Kirill Mazurov sanayiden sorumluyken, Dmitri Polyanski tarımdan sorumluydu.[1] Ayrıca bakanlıkların, devlet komitelerinin ve hükümete bağlı diğer organların faaliyetlerini koordine etmekten sorumluydu. Bir Birinci Yardımcısından bu organlara ekonomik ve sosyal kalkınma planlarının uygulanmasını sağlamak ve hükümetin emir ve kararlarının takip edilip edilmediğini kontrol etmek için hızlı bir şekilde rehberlik etmesi beklenmekteydi. Eğer başbakan (yani Bakanlar Konseyi Başkanı) görevlerini yerine getiremezse, birinci yardımcılardan biri başbakanın dönüşüne kadar geçici başbakan rolünü üstlenirdi.[2] Örneğin 1970'lerin sonlarında Başbakan Aleksey Kosigin'in sağlığı kötüleştiğinde, Birinci Başbakan Yardımcısı Nikolay Tihonov onun yokluğunda onun adına hareket etmiştir.[3] Birinci Başbakan Yardımcısı, hükümetin en yüksek karar alma organı olan Yüksek Sovyet Prezidyumu'nun bir üyesiydi.[1]

Yirmi yedi kişi birinci başbakan yardımcısı makamında görev yapmıştır. İlki 1934'te göreve başlayan Valerian Kuybışev'dir. Lavrenti Beriya, 113 gün görev yaparak makamda en kısa süreyi geçirdi. On yedi yıldan fazla bir süre ile, Vyacheslav Molotov makamda en uzun süreyi geçirdi ve Josef Stalin'in başkanlığının çoğunda ve Georgi Malenkov ve Nikolay Bulganin'in başkanlıkları boyunca bu görevde kaldı.

Birinci Başbakan Yardımcıları listesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
No.[not 1] Görsel İsim
(Doğum-Ölüm 		Görev Başbakan Diğer görevleri
Birinci Başbakan Yardımcısı 		Kaynak
Görev başlangıcı Görev bitişi Görev süresi
1 Valerian Kuybışev
(1888–1935) 		14 Mayıs 1934 25 Ocak 1935 † 256 gün Vyacheslav Molotov Sovyet Kontrol Komisyonu Başkanı [4][5]
2 Nikolay Voznesenski
(1895–1950) 		10 Mart 1941 15 Mart 1946 5 yıl, 5 gün Vyaçeslav Molotov
Josef Stalin 		Devlet Planlama Komitesi Başkanı [6]
3 A man in a dark suit, light shirt and dark tie, smiling Vyaçeslav Molotov
(1890–1986) 		16 Ağustos 1942 29 Haziran 1957 11 yıl, 106 gün Josef Stalin
Georgi Malenkov
Nikolay Bulganin 		Dışişleri Bakanı [7][8]
4 Nikolay Bulganin
(1895–1975) 		7 Nisan 1950 8 Şubat 1955 4 yıl, 307 gün Joseph Stalin
Georgy Malenkov 		Savunma Bakanı [9][10]
5 Lavrenti Beriya
(1899–1953) 		5 Mart 1953 26 Haziran 1953 113 gün Georgi Malenkov İçişleri Bakanı [11]
6 Lazar Kaganoviç
(1893–1991) 		5 Mart 1953 29 Haziran 1957 4 yıl, 141 gün Georgi Malenkov
Nikolay Bulganin
Nikita Kruşçev 		İnşaat Malzemeleri Sanayi Bakanı
Bakanlar Konseyi Devlet Çalışma ve Sosyal Sorunlar Komitesi Başkanı 		[12][13]
[14]
7 Anastas Mikoyan
(1895–1978) 		28 Şubat 1955 15 Temmuz 1964 9 yıl, 138 gün Nikolay Bulganin
Nikita Kruşçev 		Küba Füze Krizi sırasında Küba'ya giden baş diplomat [15]
8 Mihail Pervuhin
(1904–1974) 		28 Şubat 1955 5 Temmuz 1957 2 yıl, 127 gün Nikolay Bulganin Devlet Ekonomik Komisyonu Güncel Ekonomik Planlama Başkanı [16]
9 Maksim Saburov
(1900–1977) 		28 Şubat 1955 5 Temmuz 1957 2 yıl, 127 gün Nikolay Bulganin Devlet Planlama Komitesi Başkanı [17]
10 Josef Kuzmin
(1910–1996) 		28 Şubat1955 5 Temmuz 1957 2 yıl, 127 gün Nikolay Bulganin Devlet Planlama Komitesi Başkanı [18]
11 Frol Kozlov
(1908–1965) 		31 Mart 1958 4 Mayıs 1960 2 yıl, 34 gün Nikita Kruşçev Devlet Planlama Komitesi Başkanı [19]
12 Aleksey Kosigin
(1904–1980) 		4 Mayıs 1960 15 Ekim 1964 4 yıl, 164 gün Nikita Kruşçev — [20]
13 Dmitri Ustinov
(1908–1984) 		13 Mart 1963 26 Mart 1965 2 yıl, 13 gün Nikita Kruşçev
Aleksey Kosigin 		— [21]
14 Kirill Mazurov
(1914–1989) 		26 Mart 1965 28 Kasım 1978 13 yıl, 247 gün Aleksey Kosigin Belarus Komünist Partisi Birinci Sekreteri [22]
15 Dmitri Polyanski
(1917–2001) 		2 Ekim 1965 2 Şubat 1973 7 yıl, 123 gün Aleksey Kosigin — [23]
16 Nikolay Tihonov
(1905–1997) 		2 Eylül 1976 23 Ekim 1980 4 yıl, 51 gün Aleksey Kosigin — [24]
17 Ivan Arkhipov
(1907–1998) 		27 Ekim 1980 4 Ekim 1986 5 yıl, 342 gün Nikolay Tihonov
Nikolay Rıjkov 		— [25]
18 A man in a dark suit with a red tie standing in front of the Azerbaijani flag Haydar Aliyev
(1923–2003) 		24 Kasım 1982 23 Ekim 1987 4 yıl, 333 gün Nikolay Tihonov
Nikolay Rıjkov 		Azerbaycan Komünist Partisi Birinci Sekreteri [26][27]
19 A man in a dark suit, seated, looking to his left Andrey Gromıko
(1909–1989) 		24 Mart 1983 2 Temmuz 1985 2 yıl, 100 gün Nikolay Tihonov Dışişleri Bakanı [28][29]
20 Nikolay Talizin
(1929–1991) 		14 Ekim 1985 1 Ekim 1988 2 yıl, 353 gün Nikolay Rıjkov Devlet Planlama Komitesi Başkanı [30]
21 Vsevolod Murahovski
(1926–2017) 		1 Kasım 1985 7 Ocak 1989 3 yıl, 218 gün Nikolay Rıjkov Bakanlar Konseyi Tarım Komitesi Başkanı [31]
22 Yuri Maslyukov
(1937–2010) 		5 Şubat 1988 26 Aralık 1990 2 yıl, 324 gün Nikolay Rıjkov Devlet Planlama Komitesi Başkanı [32][33]
23 Lev Voronin
(1928–2008) 		17 Temmuz 1989 26 Aralık 1990 1 yıl, 162 gün Nikolay Rıjkov — [34]
24 Vladilen Nikitin
(1936–2021) 		27 Temmuz 1989 30 Ağustos 1990 1 yıl, 34 gün Nikolay Rıjkov — [35]
25 Vladimir Veliçko
(doğum 1937) 		15 Ocak 1991 26 Kasım 1991 315 gün Valentin Pavlov
İvan Silayev 		Ağır Makine İmalat Bakanı [36][37]
26 Vitaly Doguzhiyev
(1935–2016) 		15 Ocak 1991 26 Kasım 1991 315 gün Valentin Pavlov
İvan Silayev 		— [37]
27 Vladimir Şcherbakov
(doğum 1949) 		16 Mayıs 1991 26 Kasım 1991 194 gün Valentin Pavlov
İvan Silayev 		— [37]

Dipnotlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Sıralama resmî değildir.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Huskey, Eugene (1992). Executive Power and Soviet Politics: The Rise and Decline of the Soviet State. M.E. Sharpe. ISBN 1-56324-059-9. 
  2. ^ "ЗАКОН О СОВЕТЕ МИНИСТРОВ СССР". 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2025. 
  3. ^ Zemtsov, Ilya (1989). Chernenko: The Last Bolshevik: The Soviet Union on the Eve of Perestroika. New Brunswick, N.J: Transaction Publishers. s. 119. ISBN 0-88738-260-6. 
  4. ^ Shepilov, Dmitri; Austin, Anthony; Bittner, Stephen (2007). The Kremlin's Scholar: A Memoir of Soviet Politics under Stalin and Khrushchev. Yale University Press. s. 403. ISBN 978-0-300-09206-6. 
  5. ^ Hollander, Paul (2006). From the Gulag to the Killing Fields: Personal Accounts of Political Violence and Repression in Communist States. ISI Books. s. 113. ISBN 1-932236-78-3. 
  6. ^ McCauley, Martin (1997). Who's Who in Russia since 1900. Routledge. ss. 224-225. ISBN 0-415-13898-1. 
  7. ^ Phillips, Steven (2000). Lenin and the Russian Revolution. Heinemann. s. 89. ISBN 0-435-32719-4. 
  8. ^ Ulam, Adam (2007). Stalin: The Man and his Era. Tauris Parke Paperbacks. s. 508. ISBN 978-1-84511-422-0. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2016. 
  9. ^ Trahair, R.C.S. (2004). Encyclopedia of Cold War Espionage, Spies, and Secret Operations. Greenwood Publishing Group. s. 69. ISBN 0-313-31955-3. 
  10. ^ Siddiqi, Asif Azam (2010). The Red Rockets' Glare: Spaceflight and the Soviet Imagination, 1857–1957. Cambridge University Press. s. 266. ISBN 978-0-521-89760-0. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2016. 
  11. ^ Service, Robert (2009). History of Modern Russia: From Tsarism to the Twenty-first Century. Penguin Books Ltd. s. 332. ISBN 978-0-14-103797-4. [ölü/kırık bağlantı]
  12. ^ Rogovin, Vadim Zakharovich (2009). Stalin's Terror of 1937–1938: Political Genocide in the USSR. Mehring Books. s. 332. ISBN 978-1-893638-04-4. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2016. 
  13. ^ McCauley, Martin (1997). Who's Who in Russia since 1900. Routledge. s. 106. ISBN 0-415-13898-1. 
  14. ^ McAuley, Alastair (1979). Economic Welfare in the Soviet Union: Poverty, Living standards, and Inequality. University of Wisconsin Press. s. 2000. ISBN 0-04-335038-0. 
  15. ^ Микоян Анастас Иванович [Anastas Ivanovich Mikoyan] (Rusça). War Heroes. 20 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2011. 
  16. ^ Первухин, Михаил Георгиевич [G. Pervukhin, Mikhail] (Rusça). War Heroes. 31 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2011. 
  17. ^ Сабуров, Максим Захарович [Maksim Zakharovich Saburov] (Rusça). hrono. 16 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2011. 
  18. ^ Государственная власть СССР: Высшие органы власти и управления и их руководители: 1923—1991 [The state power of the USSR: Higher authorities and governments and their leaders: 1923–1991]. Moscow, Russian Federation: Историко-биографический справочник./Сост. В. И. Ивкин. 2004. s. 69. ISBN 978-5-8243-0014-7. 
  19. ^ Фрол Романович КОЗЛОВ [Frol Romanovich Kozlov] (Rusça). proekt-wms.narod.ru. 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2011. 
  20. ^ Trahair, R.C.S. (2004). Encyclopedia of Cold War Espionage, Spies, and Secret Operations. Greenwood Publishing Group. s. 37. ISBN 0-313-31955-3. 
  21. ^ Устинов, Дмитрий Фёдорович [Ustinov, Dmitry Fedorovich] (Rusça). warheroes.ru. 29 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2011. 
  22. ^ Мазуров Кирилл Тимофеевич [Kirill Trofimovich Mazurov] (Rusça). hrono.ru. 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2011. 
  23. ^ Полянский, Дмитрий Степанович [Polyansky, Dmitry Stepanovich] (Rusça). Pseudology. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2011. 
  24. ^ Ploss, Sidney (2010). The Roots of Perestroika: The Soviet Breakdown in Historical Context. McFarland & Company. s. 219. ISBN 978-0-7864-4486-1. 
  25. ^ Ziyang, Zhao; Bao, Pu; Chiang, Renee (1998). Prisoner of the State: The Secret Journal of Zhao Ziyang. Routledge. s. 289. ISBN 1-4391-4938-0. 14 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2016. 
  26. ^ "Azerbaijan's Geidar Aliev dies at 80". China Daily. 16 Aralık 2003. 17 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2011. 
  27. ^ Eastern Europe and the Commonwealth of Independent States. Routledge. 1998. s. 156. ISBN 1-85743-058-1. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2016. 
  28. ^ Ploss, Sidney (2010). The Roots of Perestroika: The Soviet Breakdown in Historical Context. McFarland & Company. s. 217. ISBN 978-0-7864-4486-1. 
  29. ^ Laird, Robin F., Hoffmann, Erik P.; Fleron, Fredrick J. (1991). Soviet Foreign Policy: Classic and Contemporary Issues. Transaction Publishers. ss. 445-46. ISBN 0-202-24171-8. 
  30. ^ "Nikolai Talyzin, 62; Assisted Gorbachev in Starting Reforms". The New York Times. 26 Ocak 1991. 4 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2011. 
  31. ^ "Всеволод Серафимович Мураховский" [Vsevolod Seraphimovich Murakhovski]. portrets.ru. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2011. 
  32. ^ "Скончался депутат Госдумы от КПРФ Юрий Маслюков" [Yuri Maslyukov, a Communist Party State Duma Deputy dies]. Gazeta.ru. 1 Nisan 2010. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2011. 
  33. ^ Маслюков Юрий Дмитриевич [Yuri Dmitriyevich Maslyukov] (Rusça). hrono. 1 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2011. 
  34. ^ Воронин, Лев Алексеевич [Voronin, Lev Alekseyevich] (Rusça). moscow-tombs.narod.ru. 10 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2011. 
  35. ^ Abrosimov, Igor. Н – Свод персоналий [H – Set of personalities] (Rusça). proza.ru. 20 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2011. 
  36. ^ Schulz-Torge, Ulrich-Joachim (1992). Who Was Who in the Soviet Union. K. G. Saur Verlag. s. 232. ISBN 978-3-598-10810-5. 
  37. ^ a b c Shevchenko, Iulia (2004). The Central Government of Russia: From Gorbachev to Putin. Ashgate Publishing. s. 32. ISBN 978-0-7546-3982-4.