Salsu Muharebesi

Salsu Muharebesi (Korece Hangul: 살수 대첩, Hanja: 薩水大捷, anlam: Salsu Büyük Zaferi), 612 yılında Goguryeo ve Sui Hanedanı arasında 2. Goguryeo-Sui sırasında meydana gelen büyük bir muharebe. Goguryeo süvari kuvvetleri, Sui ordusunu Salsu nehri civarlarında hezimete uğratmıştır.

612 yılında Sui imparatoru Yangdi 1.133.800^[6][7] asker ile Goguryeo topraklarını işgal etmiş ve güçlü bir direnişle karşılaşmıştır. Sui imparatoru Pyongyang işgali için Yu Zhongwen komutasına 305.000 asker göndermiştir.^[8]

Goguryeo generali Eulji Mundeok birkaç ay Sui ordularına karşı kale savunması yapmıştır ve bunun üzerine Sui birlikleri geri çekilmiştir. Salsu civarlarında Sui birliklerine karşı Eulji Mundeok büyük bir su barajı açtı ve binlerce Sui askeri boğularak telef oldu. Goguryeo süvarileri geri kalan Sui askerlerini kılıçtan geçirdi. Bu olay üzerine Liaodong Yarımadası'ndaki Sui kuvvetleri hızla geri çekildi. Sonuç olarak Goguryeo kaybı 2.700 iken Sui kaybı 302.300 asker olarak bilinmektedir. Ancak, bazı tarihçiler bunun abartılı bir sayı olduğunu tahmin etmektedir.

Sui Hanedanı, bu savaş sonucunda büyük ordular yürütmüş ve çok büyük kaynaklar harcamıştır. Muazzam kaybı sonucu içerisinde çökmeye başlamış ve hanedanın yıkılmasını hızlandırmıştır.

Sui İmparatoru Yang tahta çıkmadan önce 598 yılında Sui Hanedanı Goguryeo üzerine sefer düzenlemiş ancak bu sefer olumsuz iklim koşulları ve hastalıklar sebebiyle başarısız olmuştu. Bundan sebep Sui İmparatoru Yang bu seferi tamamlamak istemişti. İmparator bunun önündeki en büyük engel olarak şüphesiz Goguryeo-Göktürk ittifakını görmekteydi. Buna karşın Çinliler Göktürklerin arasında kırgınlık yaratma politikasını gayet başarılı şekilde uygulamaktaydı. Göktürklerin Batı-Doğu çatışmasında bulunması Çinlileri büyük oranda rahatlatıyordu.

Kendisinden önceki başarısız seferleri tamamlamak isteyen İmparator Yang hızlıca sefer hazırlıklarına başladı. Devletin güneyindeki köylerden ve kentlerden asker ve erzak talep etmiş ve hepsini Pekin civarında toplamıştı. Büyüklüğü 1.130.000 kişiyi geçen Sui ordusu büyük savaş için Pekin'den yola koyuldu. Asıl amaç Goguryeo başkenti Pyongyang'ı ele geçirmekti. Bunun için de önce Liaodong yarımadasının ele geçirilmesi gerekiyordu. Bu koca ordunun yolu ortalama 500 kilometreydi. Hareket kabiliyeti kısıtlıydı bu da ortaya sorunlar yaratıyordu.^[6]

Bu dev ordunun ülkelerine doğru geldiğini fark eden Goguryeo akıncıları Liao nehrinden doğuya doğru çekilmek zorunda kaldı. Ancak mevsim şartları savaşın kaderini değiştirdi. Goguryeo akıncıları nehrin üstünden yürüyerek geçebilmişti. Nehir donmuş vaziyetteydi. Ancak Sui ordusu bölgeye geldiğinde nehirdeki buzlar erimişti. Bundan dolayı Sui ordusu köprüler inşa etmek zorunda kalmıştı. Vakit olarak büyük kayba uğrayan Sui ordusu sadece sınırlı sayıda askerini karşıya geçirebildi. Goguryeo ordusu bulundukları kalelerde ve çevredeki bataklık bölgelerine tuzaklar yerleştirmişti. Sui ordusu bölgeden geçerken bu tuzaklara yakalanıyor ve büyük kayıplar veriyordu. Bu yüzden İmparator ne yapacağını tam kestiremiyordu. Sürekli strateji değişikliğine gidiyordu. Bir sürü kale kuşatılmıştı ancak hiçbiri alınamamıştı. Birçok kaleye daha girilmeden kuşatma kaldırılmış, içine girilen kalelerde de binlerce asker tuzaklar sonucu öldürülmüştü.^[8][9]

İmparator Yang, kara kuşatmalarındaki başarısızlığın orduda hoşnutsuzluğa sebep olduğunu ve moral bozukluğu yarattığını görmüştü. Bu yüzden karadan sefere ek olarak denizden sefer yapma kararı aldı. 200.000 kişilik bir filo oluşturuldu. Bu filonun Sarı Deniz üzerinden Kore’nin iç bölgelerine akan Taedong Nehri’ne girmesi emrini verdi. Kore'nin iç kesimlerine dağılan ve en sonunda Pyongyang'a ulaşan Çin ordusu hiçbir karşılık görmeden şehre girmeyi başardı. Şehrin içinde ufak tuzaklar bulunmaktaydı ancak Sui ordusu bu tuzaklardan fazla kayıp almamıştı. Ancak aniden doğudan gelen Goguryeo askerleriyle savaşmak zorunda kalan Sui ordusu kaynaklarını hızlıca tüketti ve neredeyse tamamen yok oldu. Bu yüzden Sui ordusunun kalıntıları bölgeden çekilmek zorunda kaldı.^[8][9]

Bu sırada kara ordusu az da olsa ilerleme kat edebilmişti. İmparatorun Çin'den istediği erzak takviyesi de yola çıkmıştı. Ancak Goguryeo askerlerinin kurduğu tuzakları erzak getiren işçilerin aşması mümkün değildi. Bundan dolayı İmparator ordusuna erzakları taşıma emri verdi. Yükü zaten ağır olan ordu bu karardan pek memnun olmadı. Çoğu asker taşıması gereken erzakı yarı yolda bırakarak devam etti. Bu da ileride çok büyük kıtlıklara neden oldu. Ordunun yarısından fazlası aç kaldı. Bir sürü asker daha savaşamadan ya hastalıktan ya da açlıktan öldü.^[8]

Goguryeo yöneticileri, Çinlilerin kötü bir halde olduğunu biliyordu. Hastalıktan ve açlıktan sıkılmış olan Sui askerleri savaşın bir an önce bitmesini istiyordu. Bu yüzden Goguryeo Kralı Yongyang, Mareşal Mundok'u ateşkes çağrısı yapmak üzere görevlendirdi. Çinliler kendilerine doğru gelen elçiyi rehin alıp kullanma planı yapmıştı. Ancak planları başarıya ulaşmadı. Mundok'un ateşkes teklif etmesinin başka bir amacı daha vardı. Teklif masaya yatırılmışken Mundok'un keşif askerleri de çevreyi kolaçan ediyor ve anlık durumu başkente iletiyorlardı. Aynı zamanda bu keşif askerleri daha büyük tuzaklar yerleştirip Sui ordusunu hem yavaşlatma hem de sayılarını azaltma peşindeydi.

Komutan Mundok, Çinli komutanlara onları şaşırtmak ve kışkırtmak için mektupla bir şiir yollamıştı.

İlahi planların cenneti hedefler / Zekice yaptığın hesaplar dünyayı sarar / Her savaşı kazanırsın, savaş liyakatin harikadır / O halde neden şu duruma razı olup savaşı durduramazsın?

Bu şiir sayesine Komutan Mundok, Çin ordusunda hem bir şaşkınlık hem de kıvılcım yaratmıştı. Çinliler başkente ulaşmak için ordularını bölmeye karar vermişlerdi. Uzun yol gelmiş, erzakı tükenmiş ve salgınlarla boğuşan Çin ordusu bir de üstüne bölününce işler tamamen kötüleşmişti. Bazı bölükler direkt ormanlardan geçerken bazıları bataklıklarla uğraşıyordu. Bölünmüş orduları teker teker vahşice avlayan Goguryeo için işler epey kolaylaşmıştı.^[7][8][9]

300.000 kişilik Çin ordusu oldukça yıpranmasına rağmen Pyongyang'a yaklaşmıştı. Pyongyang'ın oldukça yakınında bulunan Salsu Nehri'nden geçmesi gereken Çin ordusu nehri oldukça sığ bir halde buldu. İşlerinin kolay olacağını düşünmüşlerdi. Ancak Goguryeolular nehir üstüne baraj inşa etmişlerdi. Komutan Mundok, Çinliler nehirden geçmeye çalışırken baraj kapaklarının açılmasını emretti. Hızlıca üzerlerine gelen akıntı yüzünden yüzlerce asker öldü. Kalanlar da dağıldı. Fırsatı değerlendirmek isteyen Goguryeo ordusu hızlıca Çin ordusuna saldırdı. Yaşanan muharebede neredeyse bütün Çin ordusu yok edildi. Bu bozgun yüzünden Sui Hanedanı hızlı bir yıkılış dönemine girdi.^[8]