WikiMini

Northrop F-5

F-5A/B Freedom Fighter
F-5E/F Tiger II
TürüAv-Bombardıman
Ulusal köken ABD
ÜreticiNorthrop
TasarımcıEdgar Schmued
İlk uçuş30 Temmuz 1959 (F-5A)
11 Ağustos 1972 (F-5E)
Hizmete giriş1962
Ana kullanıcıABD Hava Kuvvetleri
Filipinler Hava kuvvetleri
Brezilya Hava Kuvvetleri
Güney Kore Hava Kuvvetleri
Üretim sayısı836 A/B/C
1,400+ E/F
Birim maliyeti2,1 milyon $ (Amerikan Doları) (F-5E)
DeğişimleriCanadair CF-5
F-20 Tigershark

Northrop F-5, ilk olarak 1950'lerin sonunda Northrop Corporation tarafından özel kaynaklarla finanse edilen bir proje kapsamında tasarlanan süpersonik hafif avcı uçağıdır. İki ana varyantı bulunmaktadır: özgün tasarımlar olan F-5A ve F-5B Freedom Fighter ile bunların kapsamlı şekilde geliştirilmiş versiyonları olan F-5E ve F-5F Tiger II. Tasarım ekibi, yüksek manevra kabiliyeti ve düşük işletme maliyeti sağlamak amacıyla, küçük ve aerodinamik bir gövdeyi, kompakt yapılı ve yüksek itiş gücüne sahip iki General Electric J85 motoru etrafında yapılandırdı. McDonnell Douglas F-4 Phantom II gibi çağdaşlarına kıyasla daha küçük ve sade olan F-5, daha düşük tedarik ve işletme maliyetleri sayesinde birçok ülke tarafından tercih edildi ve yaygın bir ihraç uçağı hâline geldi. F-5, her ne kadar öncelikle gündüz hava üstünlüğü görevleri için tasarlanmış olsa da, etkili bir kara saldırı platformu olarak da kullanılabilmektedir. F-5A, 1960'ların başında hizmete girdi ve Soğuk Savaş boyunca, özellikle 1972'ye kadar ABD müttefikleri için 800'ün üzerinde F-5 üretildi. O dönemde ABD Hava Kuvvetleri'nin hafif bir muharip uçağa ihtiyaç duymamasına rağmen, Northrop'un N-156 tasarımı temel alınarak yaklaşık 1.200 adet Northrop T-38 Talon jet eğitim uçağı envantere katıldı.

Northrop, Amerikan müttefiklerine düşük maliyetli ve etkili bir avcı uçağı sağlamayı amaçlayan Uluslararası Savaş Uçağı Yarışması'nı kazandıktan sonra, 1972 yılında ikinci nesil olan F-5E Tiger II modelini tanıttı. Bu geliştirilmiş varyant; daha güçlü motorlar, artırılmış yakıt kapasitesi, daha geniş kanat alanı, iyileştirilmiş dönüş kabiliyeti için ön kenar uzantıları, opsiyonel havadan havaya yakıt ikmal sistemi ve gelişmiş radar sistemleri gibi çeşitli aviyonik yükseltmelerle donatıldı. Öncelikli olarak Amerikan müttefikleri tarafından kullanılan F-5E, aynı zamanda eğitim ve tatbikat amaçlı olarak ABD Silahlı Kuvvetleri'nde de hizmet vermeye devam etmektedir. Hem hava üstünlüğü hem de kara saldırısı görevlerinde kullanılabilen bu uçak, Vietnam Savaşı'nda da aktif olarak görev yaptı.[1] Üretimi 1987 yılında sona ermeden önce toplam 1.400 adet Tiger II üretildi. F-5N/F varyantları, günümüzde Birleşik Devletler Donanması ve Deniz Piyadeleri tarafından agresör (düşman eğitimi) uçağı olarak kullanılmaktadır. 2021 itibarıyla 400'den fazla uçak hizmetteydi.[2]

F-5, aynı zamanda özel bir keşif varyantı olan RF-5 Tigereye modeline dönüştürülerek keşif görevlerinde de kullanıldı. Bunun yanı sıra F-5'in tasarımı, daha sonra Northrop YF-17'ye ve nihayetinde F/A-18 donanma savaş uçağına evrilecek olan çeşitli tasarım çalışmalarına temel oluşturdu. F-5E'nin geliştirilmiş bir türevi olan Northrop F-20 Tigershark, bu platformun yerini alması amacıyla tasarlanmışsa da, beklenen ihracat siparişlerinin gelmemesi nedeniyle proje iptal edildi. F-5'in Sovyetler Birliği'ndeki karşılığı Mig-21'dir.

F5-N Düşman Modeli

[değiştir | kaynağı değiştir]
Northrop F-5E (Kuyruk No. 01557) USAF Ulusal Müzesi'nden görüntü

F-5'in diğer türevlerinin yanı sıra F-5N adına yeni bir türev daha bulunmaktadır. ABD donanması eğitim amaçlı kullanmak üzere durumları iyi olan İsviçre Hava Kuvvetleri'nin kullanım dışı 44 adet F-5E Tiger II uçağını satın alarak bazı düşman unsurları ile donatmış ve F-5N Tiger II şeklinde yeni bir türev ortaya çıkarmıştır.[3]

Amerikan Hava Kuvvetlerinin, İsviçre Hava Kuvvetlerinde kullanımdan çıkmış olan 44 adet F5-B Tiger II'i alıp düşman unsurlarıyla donatıp eğitim uçuşlarında kullanmak için geliştirdiği bir türdür. Düşman unsuru olarak, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinin ürettiği Mig-25 Foxbat ve diğer Mig unsurlarının donanımları kullanılmıştır. Telsiz konuşmalarında Amerikan Hava Kuvvetleri Mig-25 olarak tanımlar.

Teknik özellikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Mürettebat: 1
  • Uzunluk: 14.35 m
  • Yükseklik: 4.10 m
  • Kanat açıklığı: 7.85 m
  • Kanat alanı: 17.28 m²
  • Boş ağırlığı: -
  • Yüklü ağılığı: 9.300 kg
  • Motor: 2 x General Electric J-85
  • Itiş gücü:15.5 kN
  • Maksimum hız: 1526 km/s (1.2 Mach)
  • Menzil: 1815 km
  • Çıkabildiği maksimum yükseklik: 15.400 m

Silahlandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]
Türk Hava Kuvvetleri'nin akrobasi timi olan Türk Yıldızları'na ait bir NF-5B, İngiltere'de yapacağı bir gösteri için RAF Fairford Havaalanı'ndan kalkarken.

Kullanıcılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Eski Kullanıcılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnotlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Baugher, Joseph ‘Joe’. "Northrop F-5E/F Tiger II in Service with Vietnam". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2015. 
  2. ^ Hoyle 2021.
  3. ^ "Savunmasanayi.net 66. Sayısı: ABD Donanması'nın içindeki 'düşman'!". 24 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2009. 
Wikimedia Commons'ta Northrop F-5 ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.