B20B20B18B16B32B1:B25
| Koçkaya | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Koçkaya Koçkaya'nın Erzurum 'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°23′38″N 41°57′42″E / 40.3939°K 41.9617°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Narman |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 1788 m |
| Nüfus | 629 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25530 |
Koçkaya, Erzurum ilinin Narman ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Koçkaya köyünün eski adı Aristi'dir. Gürcüce kaynaklarda da Aristi (არისტი) olarak geçen bu yer adı, Çıldır Eyaleti cebe defterinde Arisdi (ارسدی) ve 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Aristi şeklinde yazılmıştır.[5][6]
Aristi köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcü yönetiminden ele geçirmiştir. Köyün sınırları içindeki megalit yapı ve kilise kalıntıları, buranın eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir.[7]
Aristi köyü, Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan cebe defterinde Hicri 1120 (1708/1709) tarihinde Oltu livasının Misrasori nahiyesine bağlıydı. Hasılası 9.090 akçe idi ve köy Ahmed adında birine tahsis edilmişti. Hicri 1124 (1712/1713) tarihinde ise, köy Mamirvan livasının Mamirvan nahiyesine bağlanmıştı. 36.000 akçe hasıla ile Halil adında birine zeamet olarak verilmişti.[8]
Aristi, Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Çıldır Eyaleti'nin Mamirvan sancağında yer alıyordu. Bu tarihte köyde 12 hanede 31 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 62 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[6]
Aristi, 1935 genel nüfus sayımında Erzurum vilayetinin Oltu kazasının Pitkir nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 373 kişiden oluşuyordu.[9] Aristi Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Koçkaya olarak değiştirilmiştir.[10] 1965 genel nüfus sayımına göre Koçkaya köyünde 624 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 123 kişi okuma yazma biliyordu.[11]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum ilinde, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Narman Belediyesi'nin bir mahallesi olmuştur.[12]
Köydeki eski kilise caminin bulunduğu yerdeydi. Nitekim köylüler caminin bulunduğu yeri “Kilise” olarak adlandırmaktadır. Köylülerden biri burada, 35 cm uzunluğunda ve 25 cm yüksekliğinde sakallı bir erkek başı kabartmalı bir taş bulmuştur. Bu figürün bir aziz ve din adamı olduğu tahmin edilmektedir. Bu kabartma erkek figürünün 11. yüzyıldan, Gürcü Krallığı döneminden kaldığı anlaşılmaktadır.[13]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Koçkaya mahallesi, Erzurum il merkezine 109 km, Narman ilçe merkezine 13 km uzaklıktadır.[14] Narman kasabasının kuzeydoğusunda olup, D.955 numaralı Ardahan-Muş (Oltu-Narman) devlet yoluna 2,9 km.'lik bir köy yoluyla bağlıdır.[15]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 629[2] |
| 2021 | 695[2] |
| 2020 | 751[2] |
| 2019 | 771[2] |
| 2018 | 778[2] |
| 2017 | 790[2] |
| 2016 | 817[2] |
| 2015 | 840[2] |
| 2014 | 902[2] |
| 2013 | 915[2] |
| 2012 | 955[3] |
| 2011 | 1.020[3] |
| 2010 | 1.022[3] |
| 2009 | 1.055[3] |
| 2008 | 1.044[3] |
| 2007 | 1.080[3] |
| 2000 | 1.495[3] |
| 1990 | 929[16] |
| 1985 | 979[17] |
| 1965 | 624[18] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Narman Koçkaya Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Kockaya, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 27 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, Sıra no: 259". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2025.
- ^ a b Tao (ტაო), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 83. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 307-308, 311. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, Sıra no: 259, 338". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2025.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 24.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 605". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 258.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 311. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ "Koçkaya Mahallesi". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ "Google Maps detay". Google Maps. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.