WikiMini

Kazakistan-Pakistan ilişkileri

Pakistan-Kazakistan ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Pakistan ve Kazakistan

Pakistan
Kazakistan

Kazakistan-Pakistan ilişkileri, Kazakistan Cumhuriyeti ile Pakistan İslam Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. Pakistan, Aralık 1991'de bağımsızlığını kazandığında Kazakistan'ı tanıyan ilk birkaç ülke arasındaydı. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler, 1992 yılında Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev'in Pakistan'a yaptığı ziyaret sırasında kuruldu.[1] Pakistan ve Kazakistan, dünya meselelerine ortak yaklaşıma, karşılıklı anlayışa, İslam kardeşliğine ve birbirlerine karşı iyi niyete dayalı samimi ilişkilere sahiptir.[2]

2015 yılında Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, "Pakistan'ın bağımsızlık hareketimizi destekleyen ilk ülkelerden biri olduğunu asla unutmayacağım" dedi.[3] Kazakistan karayla çevrili bir ülke olduğu için Pakistan, Arap Denizi ve Güney Asya ile Avrasya'nın ana bölgesine doğal kara yolları ve bağlantı sağlar. Kazakistan, Pakistan malları için gelişmekte olan bir pazardır.

Ülke karşılaştırması

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yaygın adı Pakistan Kazakistan
Resmi adı Pakistan İslam Cumhuriyeti Kazakistan Cumhuriyeti
Arma
Bayrak Pakistan Kazakistan
Yüzölçümü 881,913 km² (340,509 sq mi) 2,724,900 km² (1,052,100 sq mi)
Nüfus 212,742,631[4] 18,448,600
Nüfus yoğunluğu 244.4/km² (633/sq mi) 7/km² (18.1/sq mi)
Başkent İslamabad Astana
En Büyük Metropol Alanı Karaçi (14,910,352)[5] Almatı (2,039,376)
Hükûmet Federal Parlamenter Cumhuriyet Başkanlık sistemi
Mevcut Lider İmran Han Kasım Cömert Tokayev
Resmi diller Urduca Kazak
GDP (nominal) $324.73 Milyar $164.207 Milyar
GDP (PPP) $1.195 Trilyon[6] $534.271 Milyar
GDP (nominal) kişi başı $1,650 $8,763
GDP (PPP) kişi başı $5,839 $28,514
İnsani gelişme endeksi artış 0.562 (Orta) artış 0.800 (Çok yüksek)
Askeri harcamalar $9.6 Milyar[7] $2.4 Milyar

Tarih

[değiştir | kaynağı değiştir]

20 Aralık 1991 tarihinde Pakistan, Kazakistan'ın bağımsızlığını tanıdı. 24 Şubat 1992 Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in Pakistan'a yaptığı resmi ziyaret, taraflar arasındaki resmi diplomatik ilişkilerin temellerini attı. 27 Kasım 1994'te İslamabad'da Kazak Büyükelçiliği açıldı. 1995 yılında Pakistan Başbakanı Benazir Butto Kazakistan'a ilk resmi devlet ziyaretini yaptı. 2009'da Pakistan ve Kazakistan hükûmetleri, iki ülke arasındaki ticareti artırma olasılığını incelemek için bir çalışma grubu kurdu.

26 Ağustos 2015'te Pakistan Başbakanı Navaz Şerif, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ile bir araya geldiği Astana'ya resmi bir ziyarette bulundu. Görüşmede Navaz Şerif Kazakistan'a Çin-Pakistan ekonomik koridoruna katılmasını teklif etti.

Ticari ilişkiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan, Pakistan'ın özellikle ekonomik işbirliğiyle ilgilendiği Orta Asya cumhuriyetlerinden biridir. Kazakistan dünyanın önde gelen petrol üreticilerinden biridir. Her şeyden önce, ülkenin batısında Tengiz ve doğusunda Doğu Kaşagan'da zengin petrol yataklarının bulunması nedeniyle Pakistan liderliği ilişkilerin gelişimine daha fazla önem verdi. 1993 yılında ticaret, ekonomik, bilimsel, teknik ve kültürel konularda hükûmetler arası bir komisyon kuruldu. Komisyonun kuruluş amacı, belirlenen alanlarda yeni işbirliği alanlarının gelişimini ve imzalanacak anlaşma ve düzenlemelerin uygulanmasını izlemekti. 1993 ve 2003 yılları arasında komisyon Almatı, İslamabad ve Astana'da 5 toplantı yaptı[8]

2015 yılında Kazakistan Dışişleri Bakanlığı'na göre iki ülke arasındaki ticaret cirosu sadece 29,9 milyon dolar, Pakistan'ın Astana'daki büyükelçiliğine göre ise ticaret cirosu sadece 34,37 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2016 yılında ülkeler arasındaki ticaret cirosu azalarak 20,9 milyon ABD dolarına ulaşmıştır. Ticaret dengesi Kazakistan'ın lehine değildi: Pakistan'dan mal ithalatı 18,7 milyon dolardı, ancak Kazakistan ülkeye 2,2 milyon dolar mal ihraç etti.[9] Pakistan'ın Kazakistan'a ihracatı: deri, mandalina, patates, ilaç, kumaş, tahıl, şekerleme gibi ürünlerde gerçekleşti. Kazakistan'ın Pakistan'a ihracatı: demir ve çelik, ekipman vb. ürünlerde oldu. 2015 yılında 559 Pakistan vatandaşı Kazakistan'da kalıcı olarak yaşıyordu.[10]

Kazakistan'ın Pakistan Büyükelçileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Корпоративный портал МИД РК". 19 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Pakistan and Kazakhstan - Bilateral Relations". 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2021. 
  3. ^ "Pakistan and Kazakhstan Look to Increase Cooperation". The Diplomat (İngilizce). 3 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2019. 
  4. ^ "Census 2017". 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
  5. ^ "Provisional Summary Results of 6th Population and Housing Census-2017". Pakistan Bureau of Statistics. 10 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2017. 
  6. ^ "World Economic Outlook Database, April 2018". www.imf.org. 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021. 
  7. ^ Gurung (30 Nisan 2018). "20% increase in Pakistan defence budget signals neighbour's intent". The Economic Times. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2019. 
  8. ^ Modern uluslararası ilişkiler sisteminde Pakistan: monograf / A. G. Isabayli; bilimsel ed. A.N. Abbasbeyli. - Bakü: Bakü Üniversitesi Yayınevi, 2005. - s.107-108
  9. ^ "Kazakistan - Pakistan - Kazakistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı resmi sitesi". 5 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2021. 
  10. ^ "Embassy of the Islamic Republic of Pakistan, Astana, Kazakhstan". 18 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2019. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]