Küriyum

Kuriyum (Cm)

H Periyodik tablo He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og  
  La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
  Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr  


Temel özellikleri
Atom numarası 96
Element serisi Aktinitler
Grup, periyot, blok n/a, 7, f
Görünüş Gümüş rengi
Kütle numarası 247 g/mol
Elektron dizilimi [Rn] 7s2 5f7 6d1
Enerji seviyesi başına
Elektronlar 		2, 8, 18, 32, 27, 8, 1
CAS kayıt numarası 7440-51-9
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hâli Katı
Yoğunluk 13,51 g/cc g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu g/cm³
Ergime noktası 1340.15 °K
1067 °C
Kaynama noktası 3383.15 °K
3110 °C
Ergime ısısı kJ/mol
Buharlaşma ısısı kJ/mol
Atom özellikleri
Kristal yapısı
Yükseltgenme seviyeleri 3
Elektronegatifliği 1,3 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi kJ/mol
Atom yarıçapı Bilinmiyor pm
Atom yarıçapı (hes.) pm
Kovalent yarıçapı 169(3) pm pm
Van der Waals yarıçapı 245 pm pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik W/(m·K)
Isıl genleşme µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı m/s ('de)
Mohs sertliği
Vickers sertliği MPa
Brinell sertliği MPa

Küriyum (kısaltması Cm) aktinitlerden, plütonyum-239'un helyum çekirdekleriyle bombardımanından elde edilen, atom numarası 96, atom ağırlığı 247 olan, radyoaktif bir element.[1] Doğal küriyumun varlığı hiçbir zaman tespit edilememiştir. Pierre ve Marie Curie'nin ismi verilmiştir.[2]

İlk olarak 1944 yılında Glenn T. Seaborg' Ralph A. James ve Albert Ghiorsoun ekibi tarafından bulunmuştur. Plütonyum-239 atomlarını Siklotron cihazında hızlandırılmış alfa parçacıklarıyla bombardıman ettiler. Bu sayede Küriyum-242 atomları ve bir serbest nötron üretti. Küriyum-242'nin yarı ömrü yaklaşık 163 gündür ve alfa bozunması veya kendiliğinden fisyon yoluyla plütonyum-238'e bozunur. Küriyumun en kararlı izotopu olan küriyum-247'nin yarı ömrü yaklaşık 15.600.000 yıldır. Alfa bozunması yoluyla plütonyum-243'e bozunur.[2]

Birkaç küriyum bileşiği üretildi: küriyum dioksit (CmO 2 ), küriyum trioksit (Cm 2 O 3 ), küriyum bromür (CmBr 3 ), küriyum klorür (CmCl 3 ), küriyum klorür (CmCl 3 ), küriyum tetraflorür (CmF 4 ) ve küriyum iyodür (CmI 3 ). Elementte olduğu gibi, bileşiklerin şu anda ticari uygulamaları yoktur ve öncelikle temel bilimsel araştırmalar için kullanılırlar.[2]

Elementin keşfi bir süre gizli tutulmuş daha sonra Kasım 1945'te açıklanmıştır. Çok nadir bulunması nedeniyle çok az kullanım alanı vardır. Mars seferinde kullanılan Alfa Proton X-ışını spektometresinde, alfa parçacığı olarak kullanılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Ball, Philip (2004). The elements : a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0192840998. 
  2. ^ a b c "Curium | Cm (Element) - PubChem". pubchem.ncbi.nlm.nih.gov. Erişim tarihi: 21 Eylül 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)

Ayrıca bakınız

  • g
  • t
  • d
Marie ve Pierre Curie
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • GND: 4148404-6
  • LCCN: sh85034863
  • NDL: 00575294
  • NLI: 987007538486405171
Taslak simgesiElement veya periyodik tablo ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.