WikiMini

Intercity-Express

Intercity-Express (ICE)
Köln Merkez Tren İstasyonu'na yaklaşan ICE 3 treni
Genel
SahibiDeutsche Bahn
Hizmet alanıAlmanya, Hollanda, Belçika, Avusturya, İsviçre ve Fransa
Taşıma türüYüksek hızlı demiryolu taşımacılığı
Hat sayısı35
İstasyon sayısı180
Günlük yolcu sayısı270.000
Yıllık yolcu sayısı99.000.000
MerkezICE Bakım Tesisi Frankfurt am Main-Griesheim
Web sitesihttps://www.bahn.de/service/ueber-uns/zugtypen
Hizmet
Hizmete giriş29 Mayıs 1991 (Hamburg - Frankfurt am Main)
İşletmeci(ler)Deutsche Bahn
Taşıt sayısı406 Çoklu birim
Teknik
Hat açıklığı1,435 mm (4 ft 8+1⁄2 in) Standart hat açıklığı
En yüksek hız406,9 km/h

Intercity-Express veya ICE, Almanya'nın ulusal demiryolu şirketi Deutsche Bahn (DB) tarafından işletilen yüksek hızlı demiryolu tren hizmetidir. 1991 yılında hizmete giren ICE, Almanya'nın en hızlı ve en konforlu uzun mesafe tren hizmetini sunar. ICE trenleri, Almanya'da yaklaşık 180 istasyona ve Avusturya, İsviçre, Fransa, Belçika ve Hollanda gibi komşu ülkelere hizmet vermektedir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ön Araştırmalar ve Deneysel Aşama

[değiştir | kaynağı değiştir]

1970'li yılların başından itibaren Almanya'da yüksek hızlı tren teknolojisi üzerine kapsamlı araştırmalar başlatıldı. Federal Araştırma ve Teknoloji Bakanlığı bu çalışmaları 1990'a kadar yaklaşık 450 milyon Alman Markı ile destekledi. Bu bütçenin 70 milyon Mark'ı doğrudan ICE sisteminin geliştirilmesine ayrıldı.[1]

Bu süreçte, InterCityExperimental (ICE/V) adı verilen deneme treni, 1985'te kamuoyuna tanıtıldı.[2] Aynı gün bu tren, 317 km/s hızla bir dünya rekoru kırdı. 1988'de ise 406,9 km/s hıza ulaşarak tekerlek-ray sistemine sahip araçlar kategorisinde yeni bir dünya rekoru kırdı.[3] Bu tren, hem teknik testlerde hem de yolcu deneyimlerini değerlendirmede aktif olarak kullanıldı. Hatta Sovyet lideri Mihail Gorbaçov da özel bir seferle bu treni kullandı.[4]

ICE Konseptinin Oluşumu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Başlangıçta ICE trenleri yerine, maksimum 200 km/s hızla çalışan lokomotif çekişli trenler planlanmıştı. Ancak zamanla, Deutsche Bundesbahn [de] ile Ulaştırma Bakanlığı [de] arasında yapılan görüşmeler sonucunda daha modern ve hızlı bir sistem üzerinde mutabık kalındı. 1984 yılında HGV (Hochgeschwindigkeitsverkehr [de]) projesi ile 250 km/s hız hedefi resmiyet kazandı.[5]

1987 yılında ilk 41 ICE treninin siparişi verildi ve aynı yıl Alman hükûmeti bu projeye mali destek sağladı. Siparişler 1989 başında resmiyete kavuştu. Bir tren seti yaklaşık 1,8 milyar Mark’a mal oldu.[6]

Marka ve İsim Seçimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Başlangıçta "HGZ" (Hochgeschwindigkeitszug – yüksek hızlı tren) ismi düşünülse de, sonunda hem Almanca hem de İngilizcede anlaşılabilir olması amacıyla Intercity-Express (ICE) adı benimsendi.[7] Kısaltma daha önce deneme treninde de kullanılmıştı. 1970'lerde de benzer adla çalışan bazı tren hizmetleri olduğu kaydedilmiştir.

ICE trenleri daha piyasaya sürülmeden 1985'te kamuoyuna tanıtılmaya başlandı. 1991'de hizmete girişinden önce geniş çaplı bir reklam kampanyası yürütüldü. “Otomobilden iki kat, uçaktan yarı hızda!”[8] gibi sloganlarla tanıtılan trenler için yalnızca tanıtım kampanyasına 18 milyon Mark harcandı.

Teknik ve Konfor Yenilikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

ICE trenleri 250 km/s azami hızıyla, Intercity [de] trenlerine kıyasla ciddi zaman avantajı sağladı. Örneğin Hamburg–Stuttgart arasında yolculuk süresi 115 dakika kısaldı. Ayrıca geniş vagonlar, artırılmış diz mesafesi, iklimlendirme, bilgi ekranları, ses sistemleri, çağrı düğmeleri, sigara içilmeyen bölümler ve elektronik donanımlar gibi pek çok konfor özelliği sunuldu.[9]

ICE trenleri aynı zamanda modern bakım sistemleriyle tanıtıldı. Örneğin Hamburg-Eidelstedt [de]’teki ICE bakım merkezi üç seviyede eş zamanlı bakım hizmeti sağlıyordu.[10]

Resmî Açılış ve Hizmete Giriş

[değiştir | kaynağı değiştir]

ICE hizmeti, 29 Mayıs 1991’de Almanya Cumhurbaşkanı Richard von Weizsäcker'in Kassel-Wilhelmshöhe Garı [de]’nda yaptığı törenle resmen başlatıldı.[11] İlk tarifeli ICE seferi 2 Haziran 1991’de Hamburg’dan Münih’e gerçekleştirildi.[12] İlk 100 günde ICE trenleri 2,5 milyon yolcu taşıdı,[13] bu da önceki yıla göre %25 artış anlamına geliyordu.

1990'ların sonunda ICE ağı 7 hatta ve yaklaşık 5000 km uzunluğa ulaştı.[14] Özellikle Frankfurt ve Hannover gibi düğüm noktalarında saat başı altı ICE seferi gerçekleşiyordu.

ICE Tren Jenerasyonları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel Bakış

[değiştir | kaynağı değiştir]
Tren Tipleri ve Teknik Özellikler
Model Üretim Yılı Jenerasyon Maks. Hız

(km/s)

Özellikler Envanter Durum Görünüm
ICE V 1985 Ön-seri 350 km/s (406,9 km/s) Mor şeritli, DB logosu, yuvarlak burun, ICE 2 benzeri 1 prototip Emekli
ICE S 1988 civarı Test 330 km/s Deneme treni, sarı çizgili, teknik test aracı 1 prototip Emekli
ICE D 1990'lar Test 320 km/s ICE 2 başlıkları, ICE 1 vagonları, motorlu orta vagon 1 prototip Emekli
ICE 1 1991-1993 1. nesil 280 km/s İki motorlu baş vagon, yüksek tavanlı restoran, 12 vagon (şimdi 10) 59 adet Aktif
ICE 2 1996-1997 2. nesil 280 km/s Bir motorlu baş vagon + kontrol vagonu, modüler yapı, kuplajlanabilir 44 adet Aktif
ICE T 1999-2006 Paralel 230 km/s ICE 3'e benzer, eğimli hatlar için, kısa burunlu, 5 ve 7 vagonlu 70 adet Aktif
ICE 3 2000-2006 3. nesil 300 km/s Motorlu tren seti, lounge alanı, trafo vagonu, ICE yazısı burunda kesilir 62 adet Aktif
ICE TD 2001 Paralel 200 km/s ICE T'ye benzer, dizel, 4 vagonlu, LED farlı 20 adet Emekli
ICE T2 2004 civarı Paralel 230 km/s ICE T'nin geliştirilmiş versiyonu, kör pencere yok, LED ışıklı 28 adet Aktif
ICE 3MS (Velaro D) 2013 3. nesil 300 km/s Farklı burun yapısı, yatay açılan burun kapağı, köşeli kapı camları 17 adet Aktif
ICE 4 2017-2024 4. nesil 250 km/s Köşeli ön cam, 7–13 vagonlu konfigürasyon 137 adet Aktif
ICE 3neo (Velaro MS) 2022-2028 ICE 3 geliştirmesi 320 km/s ICE 3MS tabanlı, 2 ek kapı, kalın çerçeve 90 Aktif
ICE L 2024+ Özel (çekişli) 230 km/s Lokomotif çekişli, 76 cm peronlara uygun, 'L'=Low Floor 79 Aktif

Beşinci Nesil ICE (ICE 5)

[değiştir | kaynağı değiştir]

Deutsche Bahn, ICE 5 adıyla bilinen yeni nesil yüksek hızlı trenleri 2030 sonrası hizmete sokmayı planlamaktadır.[15] 300 km/s hıza ulaşabilen, 400 metre uzunluğa ve yaklaşık 944 yolcu kapasitesine sahip olacak bu trenler, geri dönüştürülmüş malzemelerle üretilecektir. Seviye farkı olmadan biniş imkânı sağlayacak şekilde tasarlanmaktadır.[16]

İlk trenlerin 2031 sonunda hizmete girmesi beklenmekteydi. Ancak 2024'te ihale süreci iptal edildi, çünkü hiçbir üretici DB'nin teknik ve mali şartlarını karşılayamadı.[17] İptalin nedenleri arasında yüksek maliyetler, azalan yolcu sayısı ve uygun altyapı eksikliği yer almaktadır.

Ulaşım'ın bir parçasıdır.
Demiryolu ulaşımı
Altyapı
Hizmetler ve raylı taşıtlar
Kentsel demiryolu taşımacılığı
Diğer

Ağ Yapısı ve Hatlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuzey-Güney Hatları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Almanya'daki ICE yüksek hızlı tren ağı haritası
  Yeni inşa edilen hatlar 300 km/sa için
  Yeni inşa edilen hatlar en az 250 km/sa için
  Geliştirilmiş hatlar 200 km/sa veya 230 km/sa için
  Eski hatlar (mümkün olduğunca geliştirilmiş) 160 km/sa için

Intercity-Express ağı, özellikle kuzey-güney yönlü altı ana hat üzerinden yapılandırılmıştır. Bu güzergâhlar, doğrudan ya da birden fazla hattın birleşimiyle saatlik sefer sıklığına ulaşacak şekilde işletilmektedir:[18]

  • Hamburg-Altona – Basel / Stuttgart: Hamburg-Altona'dan hareketle Hannover, Göttingen, Kassel-Wilhelmshöhe, Frankfurt (Main) ve Mannheim üzerinden devam eden hat; Karlsruhe, Baden-Baden ve Freiburg üzerinden Basel'e (ICE Hattı 20) ya da doğrudan Stuttgart'a (ICE Hattı 22) uzanır.
  • Hamburg-Altona / Bremen – Münih: Hamburg-Altona veya Bremen'den başlayarak Hannover, Göttingen, Kassel-Wilhelmshöhe, Fulda ve Würzburg üzerinden geçip, Nürnberg ve Ingolstadt ya da Donauwörth ve Augsburg güzergâhlarıyla Münih'e ulaşır (ICE Hattı 25). Hannover'e kadar bazı trenler çift bölmeli olarak çalıştırılır (Flügelzug).
  • Hamburg-Altona – Münih (Berlin üzerinden): Berlin, Leipzig/Halle, Erfurt, Nürnberg ve sonrasında Augsburg veya Ingolstadt güzergâhı üzerinden Münih'e ulaşan seferler ICE 18, 28 ve 29 hatları kapsamında işletilir.
  • Berlin – Basel / Münih: Berlin'den başlayarak Wolfsburg, Braunschweig, Hildesheim, Göttingen, Kassel-Wilhelmshöhe, Fulda, Hanau, Frankfurt (Main) ve Mannheim üzerinden; ya Karlsruhe, Offenburg ve Freiburg güzergâhıyla Basel'e (ICE Hattı 12) ya da Stuttgart, Ulm ve Augsburg üzerinden Münih'e (ICE Hattı 11) ulaşan hatlardır.
  • Amsterdam / Dortmund – Basel / Münih: Amsterdam veya Dortmund'dan başlayan bu hat, Duisburg, Düsseldorf, Köln, Frankfurt (Main) Havalimanı ve Mannheim üzerinden; ya Basel'e (ICE Hattı 43) ya da Stuttgart, Ulm ve Augsburg yoluyla Münih'e (ICE Hattı 42) uzanır.
  • Essen – Münih: Essen'den başlayıp Köln, Frankfurt (Main), Würzburg, Nürnberg ve Ingolstadt üzerinden Münih'e ulaşan ICE 41 hattı bu ana yapının tamamlayıcı bir parçasıdır.

Batı-Doğu Hatları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Intercity-Express ağı, kuzey-güney ana hatlarının yanı sıra, saatlik sefer düzeniyle işletilen iki doğu-batı yönlü çapraz güzergâhı da içermektedir:[18]

  • Berlin – Köln / Bonn / Koblenz: Berlin'den başlayarak Hannover, Bielefeld ve Hamm üzerinden; Dortmund, Essen, Duisburg ve Düsseldorf güzergâhıyla Köln/Bonn Havalimanı'na ya da alternatif olarak Hagen ve Wuppertal üzerinden Bonn'a ulaşan seferlerdir. Günün belirli saatlerinde bu trenler Koblenz'e kadar uzatılmaktadır (ICE Hattı 10). Hamm istasyonunda bazı trenler ikiye ayrılarak (Flügelzug) farklı yönlere devam eder.
  • Dresden – Wiesbaden / Saarbrücken: Dresden'den yola çıkan hat, Leipzig, Erfurt, Fulda, Frankfurt (Main) ve Mainz üzerinden Wiesbaden'e ulaşır. Bazı trenler, Frankfurt'tan sonra Darmstadt, Mannheim ve Kaiserslautern üzerinden Saarbrücken'e kadar devam eder (ICE Hattı 50). Bu hatta da Frankfurt istasyonunda bölünen tren uygulaması bulunmaktadır (Flügelzug).

Ayrıca, ICE trenleri Amsterdam, Brüksel, Paris, Zürih ve Viyana gibi uluslararası destinasyonlara da hizmet vermektedir.

ICE Seyahat Süreleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
DB Intercity-Express ana istasyonlar arası seyahat süreleri[19] (yaklaşık)1, 2
Amsterdam Berlin Brüksel Köln Dortmund Düsseldorf Frankfurt Hamburg Innsbruck Münih Paris Stuttgart Viyana Zürih
Amsterdam Centraal — — 2s 37d — 2s 11m 3s 55m — — — — — — —
Berlin Hbf4 — — 4s 12d 3s 25d 4s 14d 3s 52d3 1s 42d — 3s 58d3 8s 01d 5s 04d 7s 43d —
Brussels Midi/Zuid — — 1s 50d — — 3s 05d — — — — — — —
Köln Hbf4 2s 37d 4s 17d 1s 50d 1s 10d 21d 1s 01d3 3s 38d3 — 4s 32d — 2s 13d 8s 52d —
Dortmund Hbf — 3s 28d — 1s 17d 49d 2s 26d3 2s 49d 11s 12d 5s 35d — 3s 29d 10s 07d —
Düsseldorf Hbf 2s 11d 4s 14d — 21d 48d 1s 26d 3s 06d — 4s 41d — 2s 28d — —
Frankfurt (Main) Hbf4 3s 55d 3s 39d 3s 05d 1s 04d3 2s 35d 1s 26d 3s 20d3 — 3s 09d 3s 38d3 1s 18d3 6s 24d 3s 53d
Hamburg Hbf4 — 1s 42d — 3s 35d3 2s 47d 3s 06d 3s 20d3 — 5s 31d — 4s 59d — 7s 35d
Innsbruck Hbf — 7s 15d — 9s 48d — 10s 13d 5s 28d — 1s 49d — 4s 03d — —
München Hbf — 3s 55d — 4s 32d 5s 28d 4s 44d 3s 09d 5s 31d 1s 44d5 5s 34d 2s 12d 3s 56d 3s 32d5
Paris Gare de l'Est — 8s 8d — — — — 3s 47d3 — — 5s 34d 3s 09d — —
Stuttgart Hbf — 5s 04d — 2s 13d 3s 25d 2s 28d 1s 17d3 4s 59d 6s 17d 2s 12d 3s 09d — —
Wien Hbf — 7s 40d — 8s 50d 10s 06d — 6s 21d — — — — — —
Zürich HB — 8s 39d — — — — 3s 53d 7s 35d — 3s 325 — — —
  1. Almanya’daki 1. kategori istasyonlar [en] ve günde 250.000+ yolcuya hizmet veren benzer uluslararası varış noktaları [en].
  2. Yalnızca doğrudan bağlantılar gösterilmiştir; süreler 2018 DB tarifesine göredir.
  3. ICE Sprinter hizmeti süresidir.
  4. Berlin için ek veya alternatif ICE durakları: Berlin Südkreuz, Berlin-Gesundbrunnen, Berlin-Spandau ve Berlin Ostbf; Köln için: Köln Messe/Deutz ve Köln/Bonn Havalimanı Fbf; Frankfurt için: Frankfurt Havalimanı Fbf; Hamburg için: HH-Altona, HH Dammtor ve HH-Harburg.
  5. EuroCity-Express [en] hizmetidir.

İstasyonlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

ICE trenleri, Almanya'da yaklaşık 180 istasyona hizmet verir[20]. Bunlar arasında büyük şehirler olduğu gibi, Montabaur (12.600 nüfus) ve Züssow (1.300 nüfus) gibi daha küçük yerleşim yerleri de bulunmaktadır.

ICE Sprinter

[değiştir | kaynağı değiştir]

ICE Sprinter, büyük şehirler arasında daha az durakla daha hızlı seyahat imkanı sunan özel bir ICE hizmetidir. Örneğin, Berlin–Köln ve Hamburg–Frankfurt gibi hatlarda ICE Sprinter seferleri düzenlenmektedir.

Anma ve Takdir

[değiştir | kaynağı değiştir]

2 Haziran 1991 tarihinde ICE trenlerinin planlı seferlerinin başlaması ve Hannover kentinin 750. kuruluş yıldönümü dolayısıyla, 2000 adetlik sınırlı sayıda hatıra madeni para basılmıştır.[21] Ayrıca, 2 Mayıs 1991 tarihinde, "Alman Federal Demiryolları'nın yüksek hızlı tren taşımacılığına başlaması" konulu 60 pfennig değerinde bir posta pulu, Alman Federal Posta İdaresi [de] tarafından 32 milyon adetlik baskıyla yayımlanmıştır.[22] (Bir sonraki standart pul yayım tarihi 4 Haziran olduğundan, bu özel baskı etkinlikten önce çıkarılmıştır.)

5 Ekim 2006 tarihinde ise, Deutsche Post AG tarafından yayımlanan dört puldan oluşan bir yardım pulu serisinin parçası olarak, 55+25 Cent değerinde bir ICE 3 temalı pul tedavüle girmiştir.[23]

Ayrıca Bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Andre Werske (13 Mayıs 2005). "ICE 3 (Baureihen 403, 406) – Hochgeschwindigkeitszüge in Deutschland". Hochgeschwindigkeitszuege. André Werske. 3 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  2. ^ Kay Bandermann (15 Mart 2016). "19 Mart 1985 – İlk ICE teslim edildi" (Podcast (14:47 dk)) (Almanca). WDR. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  3. ^ Thomas, Peter (8 Haziran 2021). "So schnell, schneller geht's nicht". FAZ. Frankfurter Allgemeine Zeitung. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  4. ^ Anna-Maria-Bley (15 Haziran 1989). "Vor dem ICE". WDR. Westdeutscher Rundfunk Köln. 10 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  5. ^ Peter (Hrsg.) Münchschwander (1 Ocak 1990). Das Hochgeschwindigkeitssystem der Deutschen Bundesbahn (Almanca). R.v. Decker`s Verlag. ss. 26-31. ISBN 3-7685-3089-2. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  6. ^ "Endlich schnell(er) am Ziel". Siemens. 20 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  7. ^ Kurz, Heinz (2006). "15 Jahre ICE". Historicum. Cilt 1 - Vom Intercity-Experimental zum ICE 1. T. 2. Der ICE 1 und seine Nachfolger. Bayerische Staatsbibliothek. ss. 58-634 Haziran 2025. 
  8. ^ Handke, Klemens (29 Mayıs 2021). "30 Jahre ICE der Deutschen Bahn: Modelle, Rekorde und eine Tragödie". Business Insider. Axel Springer SE. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  9. ^ Horst Obermayer (1 Ocak 1991). ICE - InterCityExpress am Start. Eisenbahn Journal "Special". Heft 1/91 (Almanca). Merker. s. 56. ISBN 978-3922404170. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  10. ^ "ICE Bahnbetriebswerk Hamburg-Eidelstedt". Globetrotter Werksführung. Globetrotter Erlebnis GmbH. 7 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  11. ^ Berens, Anja (1 Şubat 2015). "Erinnerungen: Altbundespräsident von Weizsäcker zu Besuch in Kassel". Hessische/Niedersächsische Allgemeine. Verlag Dierichs. 15 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  12. ^ Giesen, Christoph (1 Haziran 2016). "Der ICE - eine Erfolgsgeschichte". Süddeutsche Zeitung. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  13. ^ Lang, Oliver (1 Haziran 2016). "25 Jahre IntercityExpress – Wie der ICE den Fernverkehr revolutionierte". Bahnblogstelle. Eisenbahn Verkehrs Nachrichten. 20 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  14. ^ "Daten und Fakten 2000" (PDF). DB Mobil. Deutsche Bahn. 20004 Haziran 2025. 
  15. ^ Wüpper, Thomas (18 Mayıs 2022). "ICE 5-Bahn vergibt Milliardenauftrag". Stuttgarter Nachrichten. 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  16. ^ "Neue ICE-Generation: DB beauftragt Alstom und Siemens mit Konzeptentwicklung" (PDF). Deutsche Bahn. 15 Kasım 2022. 15 Kasım 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  17. ^ Wienand, Lars (6 Kasım 2024). "Deutsche Bahn findet keine Firma für den geplanten ICE 5". T-Online. Ströer. Erişim tarihi: 4 Haziran 2025. 
  18. ^ a b "ICE/IC Liniennetz 2025" (PDF). Deutsche Bahn. Kasım 20245 Haziran 2025. 
  19. ^ "Train tickets and travel times". Intercity-Express. Deutsche Bahn. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2025. 
  20. ^ Canali, Thomas (20 Mart 2014). "Der Hochgeschwindigkeitsverkehr der Deutschen Bahn". Railfreak. W&O-Marketing Thomas Canali. 18 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2025. 
  21. ^ "Medaille - Sonderprägung - 750 Jahre Hannover - 1241 bis 1991". eBay. Erişim tarihi: 5 Haziran 2025. 
  22. ^ "Briefmarke: ICE-Start (BRD)". Suche-Briefmarken. 1991. 27 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2025. 
  23. ^ "BRD MiNr. 2567 ** Wohlfahrt 2006: Eisenbahnen, postfrisch, selbstklebend". Deutsche Post. Erişim tarihi: 5 Haziran 2025. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikiveri özelliği:
Wikimedia Commons'ta Intercity-Express ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.