| I. Sames | |
|---|---|
 Sames dönemi sikkesi | |
| Sophene ve Komagene Kralı | |
| Hüküm süresi | y. MÖ 260 |
| Önce gelen | III. Orontes |
| Sonra gelen | I. Arsames |
| Çocuk(lar)ı | I. Arsames |
| Hanedan | Orontid Hanedanı |
I. Sames (Samos olarak da yazılır), MÖ 260 civarında Sophene, Tarihi Ermenistan ve Kommagene'yi yöneten Orontid Hanedanı kralıydı.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Sophene Krallığı, Ahameniş Kralı II. Artaserhas'in (MÖ 404-358) damadı olan Baktriyalı bir soylu olan I. Orontes'in soyundan gelen İran kökenli Orontid Hanedanı tarafından yönetiliyordu.[1] Yunan yazar Strabon'un (ö. MS 24) Geographica adlı eserine göre Sophene ilk olarak MÖ 190'da doğan Zariadres döneminde ayrı bir krallık olarak ortaya çıktı. Zariadres, Seleukos Kralı III. Antiohos (MÖ 222-187) tarafından hükümdar olarak atandı. Ayrıca III. Antiohos'un Romalılar karşısındaki yenilgisinin ardından Zariadres'in bağımsızlığını ilan ettiğini de ekler.[2] Ancak bu rapor, epigrafik ve nümizmatik kanıtlarla güçlü bir şekilde çelişmektedir.[1][3] Sophene, büyük olasılıkla MÖ 3. yüzyılda, Yakın Doğu'daki Seleukos etkisinin kademeli olarak azalması ve Orontid hanedanının birkaç kola ayrılması sırasında ayrı bir krallık olarak ortaya çıkmıştır. Farklı bir Orontid koluna mensup üç hükümdar, I. Sames, I. Arsames ve Xerxes, Büyük Ermenistan'ın batı kesimini, muhtemelen Kommagene'den Arzanene'ye kadar yönetmiştir.[4]
MÖ 245'ten bir süre önce, I. Sames, Kummuhu'un önceki Neo-Hitit bölgesinde Samosata şehrini yeniden kurdu.[5] Şehri, bölge üzerindeki iddiasını ortaya koymak için yeniden kurmuş olabilir; bu, Kapadokya, Pontus, Part ve Ermenistan gibi İran ve Helenistik hanedanlar arasında yaygın bir uygulamadır.[6] Şehir, Büyük Ermenistan'daki diğer Orontid yapılarına benzer şekilde "alt-Ahameniş" Pers mimari formunda inşa edilmiştir.[7] Şehirlere Samosata (Orta Farsça *Sāmašād; Eski Farsça *Sāmašiyāti-) gibi "neşe" veya "mutluluk" adları vermek, Ahameniş kraliyet söylemini hatırlatan bir Orontid (ve daha sonra Artaxiad) uygulamasıydı.[8] Samosata, Sophene'nin Orontid krallarının en önemli kraliyet ikametgâhlarından biri olarak hizmet etti.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ a b Facella 2021.
- ^ Marciak 2017, ss. 113, 117.
- ^ Marciak 2017, s. 123.
- ^ Marciak 2017, s. 157.
- ^ Canepa 2018, s. 109.
- ^ Michels 2021, ss. 478–479.
- ^ Canepa 2021, s. 84; see also Canepa 2018, s. 110
- ^ Canepa 2021, s. 82.
- ^ Canepa 2018, s. 110.
- Genel
- Canepa, Matthew (2018). The Iranian Expanse: Transforming Royal Identity Through Architecture, Landscape, and the Built Environment, 550 BCE–642 CE. Oakland: University of California Press. ISBN 9780520379206.
- Canepa, Matthew (2021). "Commagene Before and Beyond Antiochos I". Common Dwelling Place of all the Gods: Commagene in its Local, Regional, and Global Context
. Franz Steiner Verlag. ss. 71-103. ISBN 978-3515129251. - Canepa, Matthew P. (2017). "Rival Images of Iranian Kingship and Persian Identity in Post-Achaemenid Western Asia". Strootman, Rolf; Versluys, Miguel John (Ed.). Persianism in Antiquity. Franz Steiner Verlag. ss. 201-223. ISBN 978-3515113823.
- Facella, Margherita (2021). "Orontids". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Online Edition (İngilizce). Encyclopædia Iranica Foundation.
- Marciak, Michał (2017). Sophene, Gordyene, and Adiabene: Three Regna Minora of Northern Mesopotamia Between East and West. BRILL. ISBN 9789004350724.
- Michels, Christoph (2021). "'Achaemenid' and 'Hellenistic' Strands of Representation in the Minor Kingdoms of Asia Minor". Common Dwelling Place of all the Gods: Commagene in its Local, Regional, and Global Context. Franz Steiner Verlag. ss. 475-496. ISBN 978-3515129251.
