I. Ioannes Paulus

Papa

I. Ioannes Paulus
Papa; I. Ioannes Paulus
Roma Piskoposu
	Resmi portresi, 1978
Kilise	Katolik Kilisesi
Papalık başlangıcı	26 Ağustos 1978
Papalık bitişi	28 Eylül 1978
Önce gelen	VI. Paulus
Sonra gelen	II. Ioannes Paulus
Nişanlar
Papazlığa atanma	7 Temmuz 1935; Giosuè Cattarossi tarafından
Takdis	27 Aralık 1958; XXIII. Ioannes tarafından
Kardinal yapan	5 Mart 1973; VI. Paulus tarafından
Kişisel bilgiler
Doğum	Albino Luciani; 17 Ekim 1912; Canale d'Agordo, Belluno, Veneto, İtalya Krallığı
Ölüm	28 Eylül 1978 (65 yaşında); Apostolik Sarayı, Vatikan
Slogan	Latince: Humilitas (Tevazu)
İmza
Arma
Oruç günü	26 Ağustos
Onurlandırıldığı yer	Katolik Kilisesi
Kutsanışı	4 Eylül 2022; Aziz Petrus Meydanı, Vatikan; Franciscus tarafından
	Adı Ioannes Paulus olan diğer papalar

Papa I. Ioannes Paulus (Latince: Ioannes Paulus I; İtalyanca: Giovanni Paolo I; Türkçe: I. Yuhanna Pavlus), doğum adıyla Albino Luciani (17 Ekim 1912, Canale d’Agordo, İtalya – 28 Eylül 1978, Vatikan), Katolik Kilisesi'nin 263. papasıdır. 26 Ağustos 1978 tarihinde seçilmiş ve yalnızca 33 gün görevde kalmıştır.

Papalık dönemi en kısa olan 10 papa arasındadır. I. Ioannes Paulus 20. yüzyıl içinde doğan ilk papa ve aynı yüzyıl içinde ölen en son papadır. İtalya'da "Il Papa del Sorriso (Gülen Papa)"^[3] ve Il Sorriso di Dio (Tanrının Gülüşü) lakapları ile tanınmıştı.^[4] Amerikan Time dergisi onu Eylül Papası olarak ele almıştı.^[5]

Yaşamı

Albino Luciani 17 Ekim 1912'de Kuzey İtalya'da Veneto bölgesinde Belluno ilinde Canale d'Agordo adlı bir kasaba da bir tuğlacı ustasının oğlu olarak doğdu. Ailesinde kendisinden küçük iki erkek ve bir kız kardeşi vardı.

Cizvitler onu papaz eğitimine kabul etmedikleri için 1923'te Feltre'de bulunan küçük bir papaz okuluna devam etti. 7 Temmuz 1935'te papaz olma töreni ile kilise saflarına katıldı ve doğduğu şehirde mahalli kilisede papazlık yapmaya başladı. Çok geçmeden papaz okulunda hocalık yapmaya başladı ve 1937'de Belluno yüksek papaz okulunda profesör ve yardımcı rektör oldu.

1941'de Albino Luciani Roma'da bulunan Papalık Gregoryen Üniversitesi'nden bir tez hazırlayarak İlahiyat Doktorası aldı. Doktorasını almak için Roma'da bir yıl oturması gerekmekteydi ama dönemin Papası olan Papa XII. Pius'in verdiği özel bir izinle Roma'da ikamet etme şartından muaf tutuldu.

1947'de Belluno'daki Kapuçin Manastırı'nın başpapazına danışman papaz tayin edildi ve 1949'da Belluno'da mahalli gençlerin endoktrinasyon eğitimi için idareci seçildi. 15 Aralık 1958'de Papa XXIII. Ioannes tarafından "Vittorio Veneto Piskoposu" tayin edildi. 1962-1965'te İkinci Vatikan Konsili'ne üye olarak katıldı.

15 Aralık 1969'da Papa VI. Paulus tarafından Venedik Patriği olarak tayin edildi.

Papalık

Ağustos 1978'de Papa VI. Paulus öldükten sonra kurulan kapalı papa seçimi toplantısında muhafazakâr kardinallerle yenilikçi kardinaller arasında çıkan anlaşmazlık dolayısıyla favori olmayan ama her iki taraf tarafından da kabul edilen papa adayı olarak Papa seçildi.^[6] Papalık ismi olarak kendinden önce papa olan iki papanın isimleri olan " Ioannes" ve "Paulus"'u birleştirerek kendine Papa ismi olarak seçti. Tarihte ilk kez bir papa çift isim seçmişti. Daha sonra bu ismi, kendisini piskopos olarak atayan XXIII. John ve Venedik Patriği ile kardinal olarak atayan VI. Paul'e ithafen seçtiğini açıkladı. Aynı zamanda, isminine “Birinci” unvanını ekleyen ilk papa oldu.^[7] (2013'te seçilen Papa Franciscus'da daha önce kullanılmamış bir isim aldı, ancak “Birinci” unvanını kullanmamayı tercih etti.)

Ölümü

Papa Ioannes Paulus papalığa geçtikten 33 gün sonra 65 yaşındayken 29 Eylül 1978 günü sabahı kendine bakan bir rahibe tarafından Vatikan Sarayı papa yatak odasında ölmüş olarak bulundu. Vatikan yetkilileri papanın bir önceki gün geceleyin bir kalp krizi geçirdikten sonra öldüğünü ilan ettiler. Ölüm nedenini araştıran bir otopsi yapılmadığı için birçok söylentiler ve komplo teorileri ortaya çıktı.^[8]

Papa'nın cenazesi, 4 Ekim 1978 tarihinde Aziz Petrus Meydanı'nda gerçekleştirildi ve ayini Kardinal Carlo Confalonieri yönetti. Merhum papa için yaptığı konuşmada onu, "kiliseyi kısa bir süreliğine aydınlatan parlayan bir kuyruklu yıldız" olarak tanımladı. Ardından Aziz Petrus Bazilikası'nın altına defnedildi.

Popüler kültür ve gizemli ölümü

Papa I. Ioannes Paulus'un gizemli ölümü popüler kültür medyasında ele alınmaya başlamıştır. Yabancı dilde hazırlanmış popüler kültür medya eserlerinin Türkiye'de popüler kültüründe tutulmuş olanlar arasında şu eserler sayılabilir:

Papa I. Ioannes Paulus’un 2022’deki azizlik ilanından sonra mezarı.

Türk Gazeteci Soner Yalçın "Galat-ı Meşhur" adlı kitabında ele aldığı yanlışlar arasında I. Ioannes Paulus'un İtalya'da illegal işlere bulaşmış olduğu için öldürüldüğü iddiası da ele alınmaktadır.^[9] Bu esere göre I. Ioannes Paulus İtalya'da illegal işlere bulaşmış bir loca olan "Propaganda Due (P2)" adlı mason locasının karanlık işlerinin peşine düşmüş olup Vatikan Bankası'nın başkanı başpiskopos Paul Casimir Marcinkus'un ticari ilişkilerini araştırınca Vatikan'ın neredeyse bütün kardinal ve piskoposlarının locanın kara para bulaştığını gördüğünü ve bu yüzden locanın emriyle zehirlenerek öldürülmüştür.

Gerilim türünde gayet popüler olan roman eserleri yazan modern Amerikalı yazar Dan Brown şifre bilimi profesörü Robert Langdon adlı bir roman kahramanının ele aldığı konular hakkında "Robert Langdon Serisi" adı verilen dört kitap yazmıştır. Bunlardan 2000'de ilki olarak İngilizce hazırlanıp yayımlanmış ve gayet büyük sayıda satış yapmış olan "Angels and Demons" romanında Robert Langdon'un papa I. Ioannes Paulus'un gizemli ölümü hakkında yaptıkları detektif tipi araştırmalar ele alınmaktadır. Bu eser Türkçeye 2004'te Melekler ve Şeytanlar adı ile çevrilip yayınlanmıştır. Bu esere göre roman ve seri kahramanı profesör Robert Langdon papa I. Ioannes Paulus'un zehirlenerek öldürüldüğünden kuşkulanmıştır. Zehrin ölen kişinin ağzını kararttığını öğrenen Robert Langdon papanın mezarına gidip lahdi açmış ve papanın zehirlenme sonucu öldüğünü kendi gözleriyle görmüştür.^[10]

Bu popüler roman janrı eserden uyarlanarak senaryosu bir "macera filmi" olarak hazırlanan Melekler ve Şeytanlar (Angels and Demons) filmi 15 Mayıs 2009 tarihinde gösterime girmiştir. Bu film 2006 yapımı Da Vinci Şifresi (Da Vinci Code) filminin prequeli niteliğindedir.

Özellikle İngilizce popüler kültürde, papa I. Ioannes Paulus'un hayatı ve özellikle gizemli ölümü hakkında daha birkaç roman, roman olmayan düz yazı eseri ve tiyatro eseri bulunmaktadır. Hayatını ele alan televizyon dökümenter ve tiyatro-dram eserleri ve hatta bunlar yanında müziksel eser ve şarkılar da hazırlanmıştır.^[11]

The Godfather filminin 3. serisinde de 1. John Paul'ün kendisinden önceki papa zamanında kardinallerin bulaştığı yolsuzlukların üzerine gittiğine değinilmiş ve ölümü bu olaylar ile ilişkilendirilmiştir.

Ayrıca bakınız

En kısa süre hüküm süren 10 papa

Kaynakça

^ "33-Tage-Papst Johannes Paul I. Seliggesprochen". 21 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2025.
^ "Pope Francis beatifies John Paul I, pope for 33 days". 14 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2025.
^ Raymond and Lauretta, The Smiling Pope, The Life & Teaching of John Paul I. Our Sunday Visitör Press, 2004.
^ Papa Luciani: İl sorriso di Dio "Pope Luciani: Tanrı'nın Gülüşü" adlı RAI 2006 dökümenter 17 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
^ "Eylül Papası" adlı başsayfa makalesi 1978-10-9^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ 1978 Year in Review: The Election of Pope John Paul II-http://www.upi.com/Audio/Year_ın_Review/Events-of-1978/The-Election-of-Pope-John-Paul-II/12309251197005-5/
^ Feltes, Fr Victor (26 Ağustos 2014). "Habemus Papam! — Day 1". The Pope John Paul I Papacy - Day by Day (İngilizce). 19 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2025.
^ "Evidence of foul play in Pope death claimed". Chicago Tribune. 7 Ekim 1978. Erişim tarihi: 26 Aralık 2009. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ Yalçın, Soner (2016), Galat-ı Meşhur - Doğru Bildiğiniz Yanlışlar, İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi, ISBN 9786059658270
^ Brown, Dan (2004), Melekler Ve Şeytanlar, İstanbul:Altın Kitaplar Yayınevi: ISBN 9789752104556
^ Örneğin, İngilizce Wikipedia popular culture 19 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta I. Ioannes Paulus ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

İngilizce Wikipedia "Pope John Paul I" maddesi 19 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Vatican websitesi I. Ioannes Paulus resmî biyogafisi 6 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Katolik Kilisesi unvanları
Önce gelen: VI. Paulus	Papa 1978	Sonra gelen: II. Ioannes Paulus

[1] "33-Tage-Papst Johannes Paul I. Seliggesprochen". 21 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2025.

[2] "Pope Francis beatifies John Paul I, pope for 33 days". 14 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2025.

[3] Raymond and Lauretta, The Smiling Pope, The Life & Teaching of John Paul I. Our Sunday Visitör Press, 2004.

[4] Papa Luciani: İl sorriso di Dio "Pope Luciani: Tanrı'nın Gülüşü" adlı RAI 2006 dökümenter 17 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

[5] "Eylül Papası" adlı başsayfa makalesi 1978-10-9^{[ölü/kırık bağlantı]}

[6] 1978 Year in Review: The Election of Pope John Paul II-http://www.upi.com/Audio/Year_ın_Review/Events-of-1978/The-Election-of-Pope-John-Paul-II/12309251197005-5/

[7] Feltes, Fr Victor (26 Ağustos 2014). "Habemus Papam! — Day 1". The Pope John Paul I Papacy - Day by Day (İngilizce). 19 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2025.

[8] "Evidence of foul play in Pope death claimed". Chicago Tribune. 7 Ekim 1978. Erişim tarihi: 26 Aralık 2009. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[9] Yalçın, Soner (2016), Galat-ı Meşhur - Doğru Bildiğiniz Yanlışlar, İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi, ISBN 9786059658270

[10] Brown, Dan (2004), Melekler Ve Şeytanlar, İstanbul:Altın Kitaplar Yayınevi: ISBN 9789752104556

[11] Örneğin, İngilizce Wikipedia popular culture 19 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

g t d Katolik Kilisesi Papaları
Papalar listesi Papa adları Antipapa Seçilmiş-papa
1–4. yüzyıl Kostantin Dönemi (312–337) dahil olmak üzere Roma İmparatorluğu Dönemi (–493)	Petrus Linus Anacletus I. Clemens Evaristus I. Alexander I. Sixtus Telesphorus Hyginus I. Pius Anicetus Soterius Eleuterus I. Victor Zephyrinus I. Callixtus I. Urbanus Pontianus Anterus Fabianus Cornelius I. Lucius I. Stephanus II. Sixtus Dionysius I. Felix Eutychianus Caius Marcellinus I. Marcellus Eusebius Miltiades I. Silvester Markus I. Julius Liberius I. Damasus Siricius I. Anastasius
5–8. yüzyıl Ostrogot Papalığı (493–537) Bizans Papalığı (537–752) Frank Papalığı (756–857)	I. Innocentius Zosimus I. Bonifacius I. Caelestinus III. Sixtus I. Leo Hilarius Simplicius III. Felix I. Gelasius II. Anastasius Symmachus Hormisdas I. Ioannes IV. Felix II. Bonifacius II. Ioannes I. Agapetus Silverius Vigilius I. Pelagius III. Ioannes I. Benedictus II. Pelagius I. Gregorius Sabinianus III. Bonifacius IV. Bonifacius I. Adeodatus V. Bonifacius I. Honorius Severinus IV. Ioannes I. Theodorus I. Martinus I. Eugenius Vitalianus II. Adeodatus Domnus Agatho II. Leo II. Benedictus V. Ioannes Konon I. Sergius VI. Ioannes VII. Ioannes Sisinnius Constantinus II. Gregorius III. Gregorius Zacharias II. Stephanus I. Paulus III. Stephanus I. Hadrianus III. Leo
9–12. yüzyıl Saeculum obscurum (904–964) Crescentii Dönemi (974–1012) Toskana Papalığı (1012–1044/1048) İmparatorluk Dönemi (1048–1257)	IV. Stephanus I. Paschalis II. Eugenius Valentinus IV. Gregorius II. Sergius IV. Leo III. Benedictus I. Nicolaus II. Hadrianus VIII. Ioannes I. Marinus III. Hadrianus V. Stephanus Formosus VI. Bonifacius VI. Stephanus Romanus II. Theodorus IX. Ioannes IV. Benedictus V. Leo III. Sergius III. Anastasius Landus X. Ioannes VI. Leo VII. Stephanus XI. Ioannes VII. Leo VIII. Stephanus II. Marinus II. Agapetus XII. Ioannes V. Benedictus VIII. Leo XIII. Ioannes VI. Benedictus VII. Benedictus XIV. Ioannes XV. Ioannes V. Gregorius II. Silvester XVII. Ioannes XVIII. Ioannes IV. Sergius VIII. Benedictus XIX. Ioannes IX. Benedictus III. Silvester VI. Gregorius II. Clemens II. Damasus IX. Leo II. Victor IX. Stephanus II. Nicolaus II. Alexander VII. Gregorius III. Victor II. Urbanus II. Paschalis II. Gelasius II. Callixtus II. Honorius II. Innocentius II. Caelestinus II. Lucius III. Eugenius IV. Anastasius IV. Hadrianus III. Alexander III. Lucius III. Urbanus VIII. Gregorius III. Clemens III. Caelestinus III. Innocentius
13–16. yüzyıl Viterbo (1257–1281) Orvieto (1262–1297) Perugia (1228–1304) Avignon Papalığı (1309–1378) Batı Bölünmesi (1378–1417) Rönesans Papalığı (1417–1534) Reform Dönemi (1534–1585) Barok Dönem (1585–1689)	III. Honorius IX. Gregorius IV. Caelestinus IV. Innocentius IV. Alexander IV. Urbanus IV. Clemens X. Gregorius V. Innocentius V. Hadrianus XXI. Ioannes III. Nicolaus IV. Martinus IV. Honorius IV. Nicolaus V. Caelestinus VIII. Bonifacius XI. Benedictus V. Clemens XXII. Ioannes XII. Benedictus VI. Clemens VI. Innocentius V. Urbanus XI. Gregorius VI. Urbanus IX. Bonifacius VII. Innocentius XII. Gregorius V. Martinus IV. Eugenius V. Nicolaus III. Callixtus II. Pius II. Paulus IV. Sixtus VIII. Innocentius VI. Alexander III. Pius II. Julius X. Leo VI. Hadrianus VII. Clemens III. Paulus III. Julius II. Marcellus IV. Paulus IV. Pius V. Pius XIII. Gregorius V. Sixtus VII. Urbanus XIV. Gregorius IX. Innocentius VIII. Clemens
17–21. yüzyıl Aydınlanma Çağı (y. 1640–1740) Devrim Dönemi (1775–1848) Roma Sorunu (1870–1929) Vatikan (1929–günümüz)	XI. Leo V. Paulus XV. Gregorius VIII. Urbanus X. Innocentius VII. Alexander IX. Clemens X. Clemens XI. Innocentius VIII. Alexander XII. Innocentius XI. Clemens XIII. Innocentius XIII. Benedictus XII. Clemens XIV. Benedictus XIII. Clemens XIV. Clemens VI. Pius VII. Pius XII. Leo VIII. Pius XVI. Gregorius IX. Pius XIII. Leo X. Pius XV. Benedictus XI. Pius XII. Pius XXIII. Ioannes VI. Paulus I. Ioannes Paulus II. Ioannes Paulus XVI. Benedictus Franciscus XIV. Leo