WikiMini

Gaudete Pazarı

   Gaudete Pazarı
Advent çelengi içindeki Mesih Mumunu çevreleyen mumlardan biri, Advent'in üçüncü haftasının başlangıcı olan Gaudete Pazarı'na ithafen gül rengindedir.
Diğer adıAdvent'in Üçüncü Pazarı
KutlayanlarBatı Hristiyanlığı
TürüDini bayram
BaşlamaNoel Gününden önceki ikinci Pazar
Tarih11 Aralık - 17 Aralık
TörenlerKilise ayinleri, mumlar, Advent ilahileri
SıklıkYılda bir
Bağlantılı günlerAdvent Pazarı

Gaudete Pazarı[note 1] (/ɡaʊˈdɛtɛ/ gow-DET-eh) veya Advent'in Üçüncü Pazarı,[1] Roma Katolik Kilisesi, Anglikan Topluluğu, Lutheran kiliseleri ve diğer ana akım Protestan kiliseleri de dahil olmak üzere Batı Hristiyanlığının ayin takviminde Advent'in üçüncü Pazarıdır. 11 Aralık ile 17 Aralık arasındaki herhangi bir tarihe denk gelebilir.

Gaudete

[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaudete Pazarının adını aldığı Gregoryen ilahi girişinin başlangıcı

Bu gün, yaygın adını, bu günün ayininin giriş bölümünün ilk kelimesi olan Latince Gaudete ("Sevin") kelimesinden alır:[2][3][4]

Gaudete in Domino semper: iterum dico, gaudete. Modestia vestra nota sit omnibus hominibus: Dominus enim prope est. Nihil solliciti sitis: sed in omni oratione et obsecratione cum gratiarum actione petitiones vestræ innotescant apud Deum. Benedixisti Domine terram tuam: avertisti captivitatem Jacob.

Daima Rab'de sevinin; yine söylüyorum, sevinin. Sabrınız herkesçe bilinsin, çünkü Rab yakındır; hiçbir şey için kaygılanmayın, ama her şeyde dua ve yakarışla, şükranla isteklerinizi Tanrı'ya bildirin. Rab, memleketini kutsadın; Yakup'un esaretini geri çevirdin.

—  Filipililer 4:4–6; Mezmurlar 85 (84):1

Arka planı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Rahibin geleneksel gül kıyafetlerini giydiği Roma Katolik Gaudete Pazar Ayini

Advent dönemi, Noel'e hazırlık için tutulan 40 günlük bir perhiz olarak ortaya çıktı ve Saint Martin bayramından (11 Kasım) sonraki gün başladı, bu nedenle sıklıkla Saint Martin'in Orucu olarak anıldı ve beşinci yüzyıl kadar erken bir tarihte bu isimle tanındı. Dokuzuncu yüzyılda, Advent'in süresi dört haftaya indirildi (Noel'den dört Pazar önce başlayan bir dönem) ve Advent, bir tür Büyük Perhiz döneminin muadili haline gelen bir Lent döneminin özelliklerinin çoğunu korudu. Gaudete Pazarı, Laetare Pazarı'nın muadilidir ve aksi takdirde tövbe karakteri taşıyan bir mevsimin yaklaşık ortasında benzer bir mola sağlar ve Rab'bin gelişinin yakınlığını simgeler.[5]

Advent boyunca ayinin ruhu, Noel bayramı ve Mesih'in ikinci gelişi için beklenti ve hazırlıktır ve bu ruha uygun tövbe egzersizleri, Gaudete Pazar günü, vadedilen Kurtuluştaki o neşe ve mutluluğu sembolize etmek için, bir süreliğine askıya alınır.[5]

Tema

[değiştir | kaynağı değiştir]

Advent teması İsa'nın gelişine üç şekilde odaklanırken: ilk, şimdiki ve son Advent'i,[6] Gaudete Pazarı okumaları Rab'de sevinmekle -Hristiyan sevinciyle- ve Vaftizci Yahya'nın misyonuyla ve Advent ile bağlantısıyla ilgilenir. İlahiyatçı Thomas Aquinas sevinç ile mutluluk arasındaki farkı tanımlamıştır. Mutluluk insanın nihai sonudur, Tanrı'nın ebedi tefekkürüdür ki bu da aklın bir eylemidir. Ancak sevinç kendi başına bir erdem değil, nesnesi ebedi ve en büyük, yani Tanrı ise tam olan hayırseverlik ("sevgi") erdeminin bir sonucudur. Sevinç üzüntü kabul etmez çünkü hassas yeteneklerin bir eylemi değildir, örneğin yemek yemek Thomas için doğal bir sevinçtir, ancak Gaudete Pazarı'nda ve İnciller'de sözü edilen doğaüstü sevinç irade olarak bilinen entelektüel iştahın bir eylemidir.[7][8]

Papa Franciscus, 2014 Gaudete Pazar vaazında, Gaudete Pazarının "sevinç Pazarı" olarak bilindiğini ve insanların Noel için hazırlık yaparken "henüz yapmadıkları her şey" için endişelenmek yerine "hayatın kendilerine verdiği tüm güzel şeyleri düşünmeleri" gerektiğini söyledi.[9]

Liturjik renk

[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaudete Pazarı için geleneksel tek gül renkli mumla birlikte bir Advent çelengi

Gaudete Pazar günü, Advent mevsiminde her gün için öngörülen menekşe[10] veya bazı Anglikan ve Lutheran geleneklerinde koyu mavi yerine) gül renkli giysiler giyilebilir. Gaudete Pazar günü aynı zamanda "Gül Pazarı" olarak da bilinirdi.[10]

Advent çelengi olan kiliselerde, Advent'in ilk iki Pazarını temsil eden iki mor veya mavi renkli mumun yanı sıra gül renkli mum da yakılır. İkincil tema olarak tövbe ihtiyacı olan Advent mevsiminin kasvetli okumalarına rağmen, üçüncü Pazar günü yapılan okumalar Rab'bin gelişinin neşeli beklentisini vurgular.

Anglikanizm'de, daha önce gayri resmi olarak uygulanan gül pembesi renginin kullanımı, İngiltere Kilisesi'nin Ortak İbadet ayin yenilenmesinde resmi olarak bir seçenek olarak belirtildi.[11]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Govdete Pazarı olarak okunur.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Domingo Gaudete - CNBB". cnbb.org.br (Portekizce). 15 Aralık 2023. 21 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2025. 
  2. ^ "Catholic Encyclopedia (1913)/Gaudete Sunday - Wikisource, the free online library". en.wikisource.org (İngilizce). s. 394. 14 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2025. 
  3. ^ Bower, Peter C.; Presbyterian Church (U.S.A.), (Ed.) (2003). The companion to the Book of common worship. First edition (İngilizce). Louisville, Kentucky s.l: Geneva Press. s. 100. ISBN 978-0-664-50232-4. 
  4. ^ Holmes, Stephen Mark, (Ed.) (2012). The Fathers on the Sunday Gospels. Collegeville, Minn: Liturgical Press. ISBN 978-0-8146-3510-0. OCLC 819343869. 
  5. ^ a b Alston, G. Cyprian (1909). "Gaudete Sunday". In Herbermann, Charles G.; Pace, Edward A.; Pallen, Condé B.; Shahan, Thomas J.; Wynne, John J. (eds.). Catholic Encyclopedia. Vol. 6. New York: Encyclopedia Press (published 1913). s. 394.
  6. ^ "Gaudete Sunday: Breaking the Rules". 13 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. [ölü/kırık bağlantı]
  7. ^ "SUMMA THEOLOGIAE: Joy (Secunda Secundae Partis, Q. 28)". newadvent.org. 23 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2025. 
  8. ^ "SUMMA THEOLOGIAE: What is happiness (Prima Secundae Partis, Q. 3)". newadvent.org. 18 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2025. 
  9. ^ "Pope celebrates Mass for Gaudete Sunday at Roman parish" (İngilizce). 20 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2025. 
  10. ^ a b Armentrout, Don S. (2000). An Episcopal Dictionary of the Church: A User-Friendly Reference for Episcopalians (İngilizce). La Vergne: Church Publishing Incorporated. s. 213. ISBN 978-0-89869-211-2. 
  11. ^ Bu günde geleneksel olarak gül pembesi giysilerin kullanılması, Ortak İbadet'in ayin renk sıralaması notlarında önerilmektedir;bu notların çevrimiçi versiyonuna buradan 11 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ulaşabilirsiniz

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]