İstanbul'un zaman çizelgesi

İstanbul'un zaman çizelgesi, İstanbul şehri tarihini bir zaman çizelgesi halinde göstermektedir.

• M.Ö 8500 - Yenikapı'daki kazılarda bulunan mezarlar ve materyaller Neolitik Dönem'de şehrin en erken insan yerleşimini işaret etmektedir.^[1]
• M.Ö. 6500 - Fikirtepe Kültürü, şehirde bulunan en eski ikinci Neolitik Dönem insan yerleşimidir.
• M.Ö. 1000 - Trak kabileleri Lygos ve Semistra yerleşimlerini kurdular.
• MÖ 685 - Attika'daki Megara'dan gelen Yunan kolonistler Kalkedon yerleşimini kurdular.
• M.Ö. 657
  • Yunanlar tarafından Bizantion yerleşimi kuruldu.
  • Şehrin ilk limanı olan Prosforion Limanı kuruldu. (yaklaşık tarih)
• M.Ö. 510 – Bizantion Kuşatması (MÖ 510) - Şehir Büyük Darius yönetimindeki Perslerin eline geçti.^[2]
• MÖ 478 – Bizantion Kuşatması (MÖ 478) - Spartalılar, Plataea Muharebesi'ndeki zaferlerinin ardından Bizans'ın kontrolünü Perslerden aldılar.
• MÖ 477 - Bizantion, Attika-Delos Deniz Birliği’ne katıldı.
• MÖ 440 - Şehir, Atina şehir devleti hâkimiyetine girdi.
• MÖ 411 - Şehir, Atina devletinden ayrıldı.
• Bizantion Kuşatması (MÖ 408): Atinalılar şehri kuşatarak aldı ve Atina hâkimiyetini yeniden kurdu.
• MÖ 340 – Bizantion Kuşatması (MÖ 340-339) - Makedonya Kralı II. Filip'in şehri kuşattı fakat alamadı.
• Bizantion Kuşatması (MÖ 278-277) - Galatlar'ın bu kuşatması anlaşmayla kaldırıldı.
• Bizantion Kuşatması (MÖ 251) - Seleukos İmparatorluğu tarafından yapılan kuşatma başarısız olmuştur.
• Bizantion Kuşatması (MÖ 73-72)

• 76 - Şehir, Roma İmparatorluğu’nun Bithynia Eyaleti'ne bağlandı.
• 196 – Bizantion Kuşatması (193-196) - Şehir, Septimius Severus tarafından ele geçirildi. Surlar yıkıldı ve şehir yerle bir edildi. Bu yıllarda şehrin nüfusu 15.000'di.
• 203 - Septimius Severus şehri yeniden inşa etmeye başladı. Hipodrom, şehrin ana caddesi Mese ve Zeuxippos Hamamları inşa edildi. Ayrıca Surlar tamir edildi.
• Bizantion Kuşatması (313): Roma ortak imparatoru II. Maximinus şehri ele geçirdi.
• 318 - Şehrin ilk sinagogu Halkoprateia'da kuruldu.^[3]
• Bizantion Kuşatması (324)
• 324 - Roma imparatoru I. Konstantin, Yılanlı Sütunu şehre getrirerek hipodroma yerleştirdi.
• 315 – Aya İrini Kilisesi inşa edildi (yaklaşık tarih).
• 18 Eylül 324 - Hrisopolis Muharebesi
• 8 Kasım 324 - I. Konstantin şehrin adını Konstantinopolis olarak değiştirdi ve büyük çaplı bir yeniden inşa faaliyetine başladı.Yılanlı Sütun Bizans'a taşındı. Hipodrom genişletildi. Bu tarihte İstanbul'un nüfusu 20.000'dir.
• 4 Kasım 328 – Konstantin, Konstantinopolis'i başkent yaptı.
• 330 - Büyük Saray Bizans imparatorlarının resmi sarayı olarak açıldı. Çemberlitaş Sütunu yerleştirildi Kutsal Havariler Kilisesi inşa edildi. Kariye Kilisesi inşa edildi. Milyon taşı yerine yerleştirildi.
• 342 - Şehirde bir deprem meydana gelse de büyük bir kayba neden olmadı.
• 358 - Büyük bir deprem Nicomedia şehrini yerle bir etti. İstanbul'da da ciddi hasar ve kayıplara neden oldu.
• 365 - Bir deprem büyük yıkıma neden oldu. Kıyı kesimlerini bir tsunami vurdu.
• 373 - Bozdoğan Kemeri'nin inşası tamamlandı.
• 390 - Mısır'dan getirilen Dikilitaş yerleştirildi.
• 393 - Theodosius Forumu açıldı.

• Nisan 407 - Marmara Denizi'nde meydana gelen deprem özellikle Bakırköy'de büyük kayba neden oldu.^[4]
• y. 408 - Bukoleon Sarayı inşa edildi.
• y.421 - Dafni Sarayı inşa edildi.
• 425 - Bizans İmparatoru II.Theodosius tarafından şehrin ilk üniversitesi açıldı.
• 447 - Büyük bir deprem özellikle surlarda hasara sebep oldu.
• 451 - Kadıköy Konsülü toplandı.
• 463 - Vaftizci Yahya Kilisesi ibadete açıldı. 1486'da İmrahor Camii'ne çevrildi.
• 507 - Galata Kulesi, Bizans imparatoru I. Anastasius tarafından bir gözetleme kulesi olarak ahşaptan inşa ettirildi.
• y.518 - Halki Kapısı inşa edildi.
• 527 - Yerebatan Sarnıcı inşa edildi.
• Nika Ayaklanması
• Konstantinopolis Konsili (536)
• 537 - Ayasofya Kilisesi ibadete açıldı. 1453'te fetihten sonra camiye çevrilmiştir.
• 541 - Justinianus Veba Salgını, yaklaşık 200 yıl boyunca şehrin beşyüz bin civarındaki nüfusunun yarısını öldürecektir.
• 542 - Şehirde meydana gelen büyük bir depremde binlerce kişi öldü.
• 550 - Havariyyun Kilisesi inşa edildi.
• 14 Aralık 557 Konstantinopolis depremi - Meydana gelen depremde Ayasofya'nın kubbesi çöktü, yüzlerce ev yıkıldı.
• 665 - Muaviye komutasındaki müslüman Araplar şehre başarısız bir kuşatma yaptılar.
• Konstantinopolis Kuşatması (674-678) - Araplar tekrar şehre başarısız bir kuşatma düzenledi.
• Konstantinopolis Kuşatması (715): Opsikion Ordusu'nun II. Anastasios'a başkaldırarak şehri kuşattı.
• Konstantinopolis Kuşatması (717-718): Araplar şehri üçüncü kez kuşattı ve tekrar başarısız oldular. Bu kuşatma sırasında başlayan veba çok sayıda insanın ölümüne neden oldu.
• 856 - Magnaura'daki okul eğitime başladı.
• 1082 - Galata'da başta Venedikliler olmak üzere İtalyan tüccarlar için ticaret merkezleri kuruldu.
• 1107 - Şehrin bilinen ilk hapishanesi olan Anemas Zindanları kuruldu.
• 1 Mart 1202 - Şehirde büyük bir deprem meydana geldi. İmparator sarayı da ciddi hasar aldı.
• 1204 - 4. Haçlı Seferi sırasında Haçlı ordusu şehre girerek yağma ve katliamlar yaptılar. İstanbul ve çevresinde bir Latin İmparatorluğu kurarak 57 yıl hüküm sürdüler.
• 11 Mart 1231 - Bir deprem sonrasında surlar ve şehirde büyük hasar meydana geldi.

• 1402
  • Şehirdeki Osmanlı kuşatması kaldırıldı.
  • Büyük bir deprem meydana geldi.
• 1410 - Eyüp Muharebesi
• Konstantinopolis Kuşatması (1411)
• Konstantinopolis Kuşatması (1422)
• 1427 - Saint Benoît Latin Katolik Kilisesi inşa edildi.
• 1437 - Şehirde iki büyük deprem meydana geldi.
• 1440 - Şehrin ilk sinagogu Ahrida Sinagogu ibadete açıldı.
• 1452 - Rumelihisarı inşa edildi.
• 1453
  • 6 Nisan - 29 Mayıs - Fatih Sultan Mehmet komutasındaki Osmanlı kuvvetleri şehri kuşattı. 53 günlük bu son Osmanlı kuşatması başarılı oldu ve şehir Osmanlı kuvvetleri tarafından alındı. Bizans İmparatorluğu yıkıldı. Osmanlı başkenti Edirne'den İstanbul'a taşındı. Ayasofya camiye dönüştürüldü. Fetih sırasında şehrin nüfusu 40.000-50.000 dolaylarındaydı.
• 18 Nisan
  • İstanbul Antlaşması (1454)
  • Fener Rum Erkek Lisesi kuruldu.
• 1458
  • Yedikule Zindanları inşa edildi.
  • Eyüp Sultan Camii inşa edildi.
• 1460 - Kapalı Çarşı açıldı.
• 1465 - Topkapı Sarayı inşaatına başlandı.
• 1470 - Fatih Camii ibadedete açıldı.
• 1478
  • Topkapı Sarayı'nın inşası tamamlanarak resmi hükûmet merkezi ve padişahların ikameti olarak hizmete açıldı.
  • Arap Camii ibadete açıldı.
• 1481 – Galatasaray Lisesi kuruldu.
• 1489 - Barut deposuna yıldırım düşmesi sonucu çıkan yangında büyük hasar ve insan kaybı meydana geldi.
• II. Bayezid Külliyesi açıldı.
• 1491
  • Fatih'te Firuz Ağa Camii inşa edildi.
  • Galata Mevlevihanesi açıldı.
• 1492 - İspanya'dan gelen Yahudiler şehre yerleşmeye başladı. Bir yıl sonrada şehrin ilk matbaasını kurup ilk kitabı bastılar.
• 1497 - Gazi Atik Ali Paşa Camii inşa edildi.

• 1500 - Ahi Çelebi Camii ibadete açıldı. Bazı kaynaklarda şehrin ilk inşa edilen camisi olduğu yer almaktadır.
• 1501 - Barut deposuna yıldırım düşmesi sonucu büyük bir yangın meydana geldi.
• 1505 - İskender Paşa Camii inşa edildi.
• 1506 - II. Bayezid Camii inşa edildi.
• 1509 – 1509 Konstantinopolis depremi.
• 1512 - Vasat Atik Ali Paşa Camii inşa edildi.
• 1515 - Kapalıçarşı'da meydana gelen yangın çarşı ve çevre semtlerde büyük hasara neden oldu.
• 1553 - Kağıthane deresinin taşması sonucu meydana gelen sel şehri büyük bir yıkıma uğrattı.
• 8 Aralık 1554 - Ayasofya yakınında başlayan bir yangın büyük hasara neden oldu, çok sayıda insan öldü.
• 1557 - Süleymaniye Camii ibadete açıldı.
• 1563 - Şehirde meydana gelen sel büyük yıkıma neden oldu. Kağıthane Deresi'nin yanındaki çınarlar sel suları altında kaldı. Sel suları, yüksek bir tepede yer alan Eyüp Sultan Türbesi'ne kadar ulaştı. Su kemerleri ve kuyular çöktüğü için temiz su sıkıntısı başladı. İçme suyu karaborsaya düştü. Yeşilköy'de av partisinde olan padişah Kanuni Sultan Süleyman dahi sığındığı sarayda boğulmaktan son anda kurtuldu.
• 1569 - Şehirde büyük bir yangın meydana geldi. 36.000 evin yandığı bu yangın 20 güne yakın sürmüştür.^[5]
• 1574 - Topkapı Sarayı'nın mutfağında çıkan yangında sarayın büyük bir kısmı yandı.
• 1595 - Yaz mevsiminde oluşan kuraklığın ardından kıtlık şehirde etkili oldu.^[6]

• 1605 - İstanbul'a ilk tütün getirildi.
• 1618 - Şehirde yaşanan büyük bir sel ve ardından gelen veba salgınında çok sayıda insan ölmüştür.
• 1623 - Fatih Camii Olayı
• 1648 - Atmeydanı Vakası
• 1656 - Vaka-i Vakvakiye
• 1660
  • 1660 Büyük İstanbul Yangını
  • Mısır Çarşısı hizmete açıldı.

• 1714 - Şehirde itfaiye teşkilatı kuruldu.
• 1719 - Mart ayında bir öncü depremle 25 Mayıs'ta meydana gelen bir deprem şehirde büyük yıkıma neden oldu.
• 1728 - III. Ahmed Çeşmesi ve III. Ahmed Çeşmesi (Üsküdar) inşa edildi.
• 1732 - Tophane Çeşmesi ve Saliha Sultan Çeşmesi inşa edildi.
• 1734 - Hekimoğlu Ali Paşa Camii ibadedete açıldı.
• 1750 - Büyük bir sel felaketi yaşandı.
• 1755 - İlk Barok tarzı cami olan Nuruosmaniye Camii ibadete açıldı.
• 1760 - Ayazma Camii ibadedete açıldı.
• 1763 - Laleli Camii ibadedete açıldı.
• 1766 İstanbul depremi - Marmara Denizi'nin doğusunda meydana gelen bu depremde 4.000 civarında insan ölmüştür.
• 1769 - Zeynep Sultan Camii inşa edildi.
• 1778 - Beylerbeyi Camii ibadedete açıldı.
• 1773 - Tersane Hendesehanesi (günümüzde Deniz Harp Okulu) açıldı.
• 1789 - Büyük bir sel felaketi yaşandı.

• 1806 - Topçu Kışlası inşa edildi.
• 1811 - Büyük bir sel felaketi özellikle Kasımpaşa ve Beşiktaş'ta etkili oldu.
• Ekim 1831 - Takvim-i Vekayi gazetesi yayınlanmaya başladı.
• 1827 - Osmanlı'daki ilk tıp eğitimi veren okul olan Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane açıldı.
• 1832 - Galata'da yangın çıktı.
• 1844 – Naum Tiyatrosu açıldı.
• 1845 - Galata Köprüsü açıldı.
• 1846 - Paşabahçe Cam Fabrikası açıldı.
• 1847 - Gureba Hastanesi açıldı.
• 1849 - Şehrin ilk bankası olan Dersaadet Bankası açıldı.
• 1851 - Boğazda yük ve yolcu taşımacılığı yapmak için ]Şirket-i Hayriye kuruldu.
• 1853 - Boğazda ilk feribot seferleri başladı.
• 1854 - Kırım Savaşı nedeniyle İngiliz birlikleri şehre geldi.
• 1856 - Osmanlı Bankası açıldı.
• 1867 - Kabataş - Üsküdar arasında ilk kez tarifeli feribot seferinde araç taşınmasına başlandı.
• 1859
  • Sveti Stefan Kilisesi ibadete açıldı.
  • Osmanlı'ya bürokrat yetiştirmek üzere kurulan Mekteb-i Mülkiye eğitime başladı.
• 1867 - Çırağan Sarayı inşa edildi.
• 1869
  • Matbaa-i Osmaniye kuruldu.
  • İlk toplu taşıma ihalesi yapıldı.
• 1871 - Azapkapı-Beşiktaş atlı tramvay hattı hizmete açıldı. Bu ilk tramvay hattıdır.
• 1873 - Darüşşafaka hizmete girdi.
• 1874 - Dünyanın en eski ikinci metrosu olan Tünel feniküler hattı hizmete açıldı.
• 1884 - Numune-i Terakki Mektebi açıldı. İleride İstanbul Erkek Lisesi adını alacaktır.
• 1894 İstanbul depremi
• 25 Ağustos 1896 - Osmanlı Bankası Baskını
• 1898 - Avrupa'daki ilk çocuk hastanesi olan Himaye-i Etfal açıldı.^[7]
• 20 Nisan 1899 - Haydarpaşa Limanı hizmete açıldı.

• 1903 - Şehirde "yandan çarklı" olarak bilinen vapurlar çalışmaya başladı.
• 1904
  • İstanbul'un ve Türkiye'nin ilk futbol ligi olan İstanbul Futbol Ligi kuruldu.
  • Şehre ilk otomobil getirildi.
• 1905
  • Yıldız Suikastı: Padişah II. Abdülhamid’e Ermeniler tarafından bombalı suikast düzenlendi.
  • Galatasaray futbol kulübü kuruldu.
• 1907 - Fenerbahçe futbol kulübü kuruldu.
• 1 Kasım 1924 - Heybeliada Sanatoryumu açıldı.
• 15 Haziran 1927 - Bakırköy Akıl Hastanesi açıldı.
• 28 Ekim 1927 - Nüfus sayımı sonuçlarına göre İstanbul'un nüfusu 704.825 olarak açıklandı.
• 15 Nisan 1933 - İstanbul -Ankara arasında ilk defa yolcu uçağı seferi yapıldı.

• 1912
  • St. Antuan Katolik Kilisesi ibadete açıldı. İstanbul'un en büyük kilisesidir.
  • Yeşilköy'de askeri pilotlara eğitim veren Tayyare Mektebi açıldı.
• 1914
  • Silahtarağa Elektrik Santrali açıldı.
  • VTramvay hatları elektrikli hale getirildi.
• 20 Eylül 1918 - Akşam gazetesi yayına başladı.
• 13 Kasım 1918 -İstanbul'un İşgali

• 1929
  • İstanbul'daki kayıt altına alınan en düşük hava sıcaklığı bu yılda 9 Şubat tarihinde Göztepe'de -16.1 °C olarak ölçüldü.^[8]
  • Haliç Tersanesi'nde ilk yerli vapurların üretimime başlandı.

• 1942 - MV Çankaya isimli gemi, boğazın 3 mil açığında Sovyet denizaltısı Ş-213 tarafından batırıldı.
• 1945 - Şirket-i Hayriye kamulaştırılarak Şehir Hatları adını aldı.
• 1949 - Nuri Killigil tarafından kurulan Sütlüce'deki silah fabrikasında meydana gelen kazada Killigil’in de aralarında olduğu 27 kişi öldü.

• 20 Ekim 1957 - Yarımburgaz tren kazası: Küçükçekmece ilçesindeki Yarımburgaz yakınlarında iki trenin kafa kafaya çarpışması sonucu 95 kişi öldü ve 150 kişi yaralandı. Türkiye tarihinin en çok ölümle sonuçlanan tren kazasıdır.

• 29 Nisan 1960 - İktidardaki Demokrat Parti'ye karşı üniversite öğrencileri bir protesto mitingi düzenledi. Burada çıkan olaylar sonucunda Turan Emeksiz isimli bir öğrenci hayatını kaybetti. İstanbul'da sıkıyönetim ilan edildi.
• 14 Aralık 1960 - Petrol yüklü bir Yugoslavya tankeri ile bir Yunan şilebinin boğazda çarpışması sonucu 20 denizci öldü.
• 30 Nisan 1961 - Kartal, Cevizli'de iki yolcu treninin çarpışması sonunda 15 kişi öldü, 70 kişi yaralandı.
• 1 Mart 1966 - İstanbul Boğazı'nda Dolmabahçe açıklarında çarpışan iki Sovyet tankerinden denize sızan ince mazotun alev almasıyla yüzer Karaköy İskelesi ve Kadıköy vapuru yandı.

• 2 Şubat 1970 - Tahtakale'de çıkan yangında iki kişi öldü.
• 1975 - Türk Hava Yolları'nın 345 sefer sayılı uçuşu ile İzmir-İstanbul seferini yapan uçak Marmara Denizi'ne düştü. Kurtulan olmadı.
• 1977 - Kanlı 1 Mayıs
• 1978 - İstanbul Devlet Tiyatrosu kuruldu.
• 16 Mart 1978 - 16 Mart Katliamı
• 17 Mart 1978 - Ümraniye Katliamı
• 15 Kasım 1979 - Independenta tanker kazası - Romanya bayraklı tanker gemisi Independenta ile bir Yunan kuru yük gemisi İstanbul Boğazı'da çarpıştı. Kazada 43 denizci öldü. Romen gemisinden 75.000 ton ham petrol denize aktı ve tankerde çıkan yangın 27 gün boyunca söndürülemedi.

• 1986 - Neve Şalom Sinagogu saldırısı
• 1989 - İstanbul Metrosu hizmete girdi.

• 1991 - Lübnan ve Filipinler bandıralı iki yük gemisi boğazda çarpıştı. Gemide bulunan 21.000 koyun telef oldu.
• 28 Nisan 1993 - Ümraniye çöp patlaması
• 1994 - Nassia isimli bir petrol tankeri, Shipbroker isimli bir yük gemisi ile boğazda çarpıştı.
• Toplu taşımada AKBİL kullanılmaya başlandı.
• 1999 - Mavi Çarşı Katliamı
• 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi

• 3 Ocak 2001 Şişli İlçe Emniyet Müdürlüğü saldırısı
• 10 Eylül 2001 Gümüşsuyu saldırısı
• 7 Ekim 2002 - Malta bandıralı bir yük gemisi Emirgan İskelesi'ne çarptı.
• 15 ve 20 Kasım 2003 İstanbul saldırıları
• 24 Şubat 2004 - Kartal'da bir petrol tankerinin de karıştığı zincirleme trafik kazasınında 8 kişi öldü.
• 20 Mayıs 2004 Acıbadem saldırısı
• 9 Temmuz 2008 Amerika Birleşik Devletleri'nin İstanbul Başkonsolosluğu saldırısı
• 27 Temmuz 2008 Güngören saldırısı
• 2009 - Toplu taşımada İstanbulkart kullanılmaya başlandı.
• 8 Kasım 2009 İstanbul otobüs saldırısı

• 31 Ekim 2010 İstanbul saldırısı
• 11 Eylül 2012 Sultangazi saldırısı
• 6 Ocak 2015 Sultanahmet saldırısı
• 2016 - Bir kuru yük gemisinin boğazda sahil güvenlik botuna çarpması sonucu 4 asker öldü.
• 2017 - Özel bir şirkete ait helikopterin Büyükçekmece'de düşmesi sonucu 6 kişi öldü.
• 2018- Kara Kuvvetleri'ne ait bir helikopter Sancaktepe'de düştü. 4 asker hayatını kaybetti.
• 6 Şubat 2019 - Kartal'da bir binanın çökmesi sonucu 21 kişi öldü.
• 2019 - Kara Kuvvetleri'ne ait bir helikopter Çekmeköy'de düştü. 4 asker hayatını kaybetti.
• İstanbul'da Mart 2019 Türkiye yerel seçimleri: YSK tarafından iptal edildi.
• 2019 İstanbul ara yerel seçimi: Ekrem İmamoğlu büyükşehir belediye başkanı seçildi.
• 26 Eylül 2019 İstanbul depremi

• 2020 - Pegasus Hava Yolları'nın 2193 sefer sayılı uçuşu: İzmir-İstanbul seferini yapan uçak Sabiha Gökçen Havalimanı'nda pistten çıktı. 4 kısi öldü.

• 4. yüzyıl - Menekşe Deresi Köprüsü
• 6. yüzyıl - Aghios Khalinikos Köprüsü
• 1560 - Küçükçekmece Köprüsü, Harâmidere Köprüsü
• 1567 - Kanunî Sultan Süleyman Köprüsü
• 1836 - Hayratiye Köprüsü (1912'de yıkıldı)
• 1845 - Valide Köprüsü
• 1863 - II. Galata Köprüsü
• 1875 - III. Galata Köprüsü
• 1912 - Eski Galata Köprüsü
• 2014 - Haliç Metro Köprüsü
• 2016 - Yavuz Sultan Selim Köprüsü

• İstanbul belediye başkanları listesi
• İstanbul valileri listesi