| İbrahim Müteferrika Kâğıt Müzesi | |
|---|---|
 | |
| Açılış | 25 Mayıs 2013[1] |
| Koordinatlar | 40°39′05″K 29°15′45″D / 40.65139°K 29.26250°D |
| Tür | Kağıtçılık tarihi müzesi |
| Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesindeki diğer müzeler | |
İbrahim Müteferrika Kâğıt Müzesi, tarihî Yalakabad Kâğıthanesi'nin hatırasını yaşatmak içi Yalova'da 2013 yılında kurulan kâğıtçılık tarihi müzesi.
Türkiye'nin ilk kâğıtçılık tarihi müzesidir.[2] Raif Dinçkök Kültür Merkezi (RDKM) içinde bulunur. Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı özel bir müzedir. Kâğıdın tarihi, üretimi ve korunması, kâğıt sanatları, Türkler ve kâğıt, kâğıt sanayisi, kitabın ve kütüphaneciliğin tarihi gibi konularda bilgi panoları, İbrahim Müteferrika matbaasında basılmış kitaplar, ziyaretçilerin kendi kâğıtlarını üretebildikleri, yerinde gözlem yapabildikleri üretim atölyeleri bulunmaktadır.[3][4][5]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk kâğıt imalathanesi, matbaasının kâğıt ihtiyacını karşılamak üzere İbrahim Müteferrika tarafından, ağaç tedarikinin ve İstanbul ile irtibatın kolay olduğu Yalova'da (15. ve 16. yüzyıl tarihçilerinin ifadesi ile Yalakabad) kurulmuş ve 1745'te faaliyetine başlamıştı.[1] Fabrika, İbrahim Müteferrika'nın ölümünden sonra en azından 13 yıl daha faal kaldı.[not 1]
Tarihî Yalova Kâğıthanesi'nin hatırasını yaşatmak üzere bir müze kurulması fikri 2011'de Yalova Belediyesi gündemine geldi. Müzenin kurucu uzmanı Aytekin Vural'ın araştırmaları sonucu müzenin yanı sıra bir üretim atölyesi yapılmasının uygun olduğu görüşüne varıldı.[7] Mayıs 2013'te Yalova Belediyesi tarafından kuruldu. Müzede sanatçılara da özel üretim kâğıtlar yapılmaktadır.[5]
Müze binası
[değiştir | kaynağı değiştir]Müze mekânı, Yalova şehir merkezindeki Raif Dinçkök Kültür Merkezi binasındaki birinci katındaki sergi alanından ve bodrum katındaki atölyelerden oluşur. yaklaşık 100 metrekare büyüklüğündedir.[8]
Binada teşhir salonu dışında bir fuaye alanı, iki eser deposu, bir kapalı sergi salonu, iki konferans salonu bulunur. Müze vitrinlerinde eski dönemlere ait kâğıt örnekleri yazı takımları, belgeler, kâğıt sanatı örnekleri ve İbrahim Müteferrika matbaasında basılmış kitaplar sergilenir.Atölyelerde kumaş parçaları, dallar ve yapraklardan kâğıt üretilmektedir. Ayrıca el yapımı kağıttan üretilmiş objeler sergilenir.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Yalakabad Kağıthanesi'nin Elmalık karyesinde olduğu düşünülmekte idi ancak müze kurulduktan sonra yürütülen araştırmalarda kâğıthanenin kent merkezinde müze binasının birkaç yüz metre ötesinde bulunduğuna dair bulgular elde edilmiştir.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Kılıç, Abdullah (Şubat 2020). Tarihi Eserleri Doğal Güzellikleri ve Kültürüyle Yalova (PDF).
- ^ "Yalova'da İbrahim Müteferrika Kâğıt Müzesi açıldı". Yeni Asya. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2016.
- ^ "İbrahim Müteferrika Kağıt Müzesi". Yalova Kent Müzesi. 12 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2016.
- ^ Vedat Sarı (20 Ocak 2016). "Kağıdın tarihini görmeye 150 bin kişi geldi". Anadolu Ajansı. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2016.
- ^ a b "Özel İbrahim Müteferrika Kâğıt Müzesi". Türkiye Turizm Ansiklopedisi. 15 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2025.
- ^ "İlk Kağıt Müzesinde Osmanlı Tekniği". Restorasyon Haber. 24 Mart 2025. 24 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2025.
- ^ "Canlandırılan Unsur: "İbrahim Mütefferika Kağıt Müzesi"". kulturportali.gov.tr. Erişim tarihi: 27 Haziran 2025.
- ^ "İbrahim Müteferrika Kağıt Müzesi". Türkiye'deki Macar Anıtları sitesi. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.