| 2 zwycięstwa | |
 podpułkownik pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca dywizjonu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    
| |
.svg){kind=small}
Zygmunt Drybański (ur. 30 czerwca 1916 w Orchowie, zm. 1 czerwca 1991 w Poznaniu) – podpułkownik pilot, oficer Polskich Sił Powietrznych, dowódca dywizjonu 316, kawaler Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Marcina i Kazimiery z domu Chudzińska. Miał piątkę rodzeństwa. W 1936 r. zdał egzamin maturalny w męskim Gimnazjum Klasycznym im. opata Kosmowskiego w Trzemesznie[1]. Zgłosił się do służby wojskowej i został przyjęty do Szkoły Podchorążych Lotnictwa[2]. Ukończył ją w 1939 r. ze 122. lokatą XII promocji[3] i otrzymał przydział do 141. eskadry myśliwskiej[4].
Po wybuchu II wojny światowej walczył w składzie 141. em[5]. 6 września wziął udział w walce z formacją piętnastu Ju 87 atakujących mosty w rejonie Torunia. Drybański zestrzelił Ju-87, na pokładzie którego miejsce strzelca zajmował filmowiec z Filmtrup Genst. 5. Abt.. Niemiecka załoga zginęłą[1]. Drybański lądował przygodnie na uszkodzonej maszynie i nie zdołał już dołączyć do swej jednostki[6]. Na stanie eskadry figurował jako zaginiony[7].
Udało mu się uniknąć niewoli i przez Rumunię przedostał się do Francji. W maju 1940 r. został skierowany na przeszkolenie na sprzęcie francuskim do Saint-Étienne[8]. 5 czerwca na lotnisku w Saint-Symphorien-d’Ozon został ranny podczas kolizji Caudron C.635 Simoun, którego był pasażerem, z Caudron CR.714[9] pilotowanym przez ppor. Jerzego Schmidta[10]. Nie zdążył wziąć udziału w walkach, po upadku Francji został ewakuowany przez Afrykę do Wielkiej Brytanii. Zgłosił się do służby w Polskich Siłach Powietrznych, otrzymał numer służbowy RAF P-0382[11].
Został skierowany do 55. OTU na przeszkolenie na sprzęcie brytyjskim. Po jego zakończeniu 16 kwietnia 1941 r. został przydzielony do dywizjonu 315[12]. 21 października zgłosił zestrzelenie Bf 109[13]. 14 lutego 1943 r. przeniesiono go do dywizjonu 306 na stanowisko dowódcy eskadry A[14]. 21 stycznia 1944 r. podczas operacji Ramrod uszkodził Me 210[15]. W kwietniu został przeniesiony do dywizjonu 316, gdzie 7 września objął stanowisko dowódcy. Zdał je 5 lipca 1945 r.[16]
Po zakończeniu działań wojennych nie zdecydował się na powrót do Polski, pozostał na emigracji. Początkowo mieszkał w Wielkiej Brytanii, w latach 50. XX w. wyjechał do USA, skąd przeniósł się do Australii. W 1980 r. powrócił do Polski i zamieszkał w Poznaniu[12].
Na liście Bajana został sklasyfikowany na 158. pozycji z dwoma pewnymi zwycięstwami i jednym uszkodzeniem[17]. Zmarł 1 czerwca 1991 r. w Poznaniu, został pochowany na cmentarzu parafialnym w rodzinnym Orchowie[18].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Za swą służbę został odznaczony[19]:
- Krzyż Srebrny Virtuti Militari nr 11 093,
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie (1939, 1942, 1943, 1944)[20],
- Medal Lotniczy – trzykrotnie,
- Polowa Odznaka Pilota,
- Odznaka za Rany i Kontuzje.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Śliżewski 2025 ↓, s. 216.
- ↑ Pawlak 2009 ↓, s. 199.
- ↑ Dreja 1989 ↓, s. 468.
- ↑ Zieliński, Krzystek 2002 ↓, s. 55.
- ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 107.
- ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 112.
- ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 1152.
- ↑ Śliżewski 2010 ↓, s. 49.
- ↑ Śliżewski 2010 ↓, s. 255.
- ↑ Belcarz, Ryś, Strzelczyk, Stenman, Hołda 2020 ↓, s. 190.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 162.
- ↑ a b Zieliński, Krzystek 2002 ↓, s. 56.
- ↑ Matusiak 2003 ↓, s. 62.
- ↑ Matusiak 2003 ↓, s. 38.
- ↑ Matusiak 2003 ↓, s. 44.
- ↑ Król 1990 ↓, s. 250.
- ↑ Lista Bajana. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2025-02-13]. (pol.).
- ↑ Zygmunt Drybański. Niebieska eskadra - groby, cmentarze, pomniki, miejsca pamięci polskich lotników. [dostęp 2025-02-13]. (pol.).
- ↑ Drybański Zygmunt. Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii 1940-1947. [dostęp 2025-02-13]. (pol.).
- ↑ Śliżewski 2025 ↓, s. 217.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bartłomiej Belcarz, Marek Ryś, Franciszek Strzelczyk, Kari Stenman, Karolina Hołda: Caudrony nad Francją : historia dywizjonu myśliwskiego GC 1/145 "Varsovie". Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2020. ISBN 978-83-8229-040-0. OCLC 1255210981.
- Alojzy Dreja: Czyż mogli dać więcej : dzieje 13 Promocji Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Londyn: Koło Koleżeńskie 13 Promocji Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, 1989. OCLC 26632221.
- Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990. ISBN 83-11-07695-2. OCLC 834110269.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- Wojtek Matusiak: 306 Dywizjon Myśliwski Toruński. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09714-3. OCLC 830534634.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0795-7. OCLC 830072566.
- Jerzy Pawlak: Absolwenci Szkoły Orląt: 1925-1939. Warszawa: Retro-Art, 2009. ISBN 83-87992-22-4. OCLC 69472829.
- Grzegorz Śliżewski: Gorzka słodycz Francji : polscy piloci myśliwscy wiosny 1940. Warszawa ; Piekary Śląskie: ZP Wydawnictwo - ZP Grupa, 2010. ISBN 978-83-61529-42-2. OCLC 750525221.
- Grzegorz Śliżewski: Księga Myśliwców 1939. Słownik biograficzny pilotów polskich walczących podczas kampanii 1939 r. w jednostkach myśliwskich. Wrocław-Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2025. ISBN 978-83-8376-410-8.
- Józef Zieliński, Tadeusz Krzystek: Dowódcy dywizjonów Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie = Commanders of the Polish Air Force squadrons in the West. Poznań: Bellona, 2002. ISBN 83-11-09553-1. OCLC 52033660.