Związek zgody – sposób, w jaki słowo ma formę odpowiednią do liczby lub rodzaju rzeczownika lub zaimka, do którego się odnosi[1].
Związek zgody między rzeczownikiem a zaimkiem
[edytuj | edytuj kod]Związek zgody liczby
[edytuj | edytuj kod]Zaimek w liczbie pojedynczej używany jest dla rzeczownika w liczbie pojedynczej[2].
- The computer is on the desk and it is not working properly. → Komputer jest na biurku i nie działa prawidłowo.
Zaimek w liczbie mnogiej używany jest dla rzeczownika w liczbie mnogiej[2].
- The computers are on the desk and they are not working properly. → Komputery są na biurku i nie działają prawidłowo.
Jeśli zaimki odnoszą się wstecz do „everyone” oraz „everybody”, mogą występować w liczbie pojedynczej (bardziej formalnie) albo, w stylu mniej formalnym, w liczbie mnogiej[2].
- Everybody is responsible for his or her actions. → Każdy jest odpowiedzialny za swoje działania.
- Everybody is responsible for their actions. → Każdy jest odpowiedzialny za swoje działania.
Związek zgody rodzaju
[edytuj | edytuj kod]Zaimek dopasowywany jest również pod względem płci. Zazwyczaj używa się „he” albo „she” oraz „who” odnosząc się do człowieka[2].
- My uncle is a doctor. He works in the city hospital. → Mój wujek jest lekarzem. Pracuje w miejskim szpitalu.
Zazwyczaj używa się „it” oraz „which” odnosząc się do rzeczy lub zwierzęcia[2].
- I saw a cat. It was sleeping on the sofa. → Widziałem kota. Spał na kanapie.
Gdy uważa się, że zwierzęta mają osobowość, inteligencję lub uczucia czasem odnosi się do nich używając „he” lub „she”. Jest to powszechne w przypadku zwierząt domowych[2].
- This is Bella, a friendly golden retriever. She enjoys playing fetch with her owner. → To jest Bella, przyjazny golden retriever. Lubi zabawę w aportowanie ze swoim właścicielem.
W tych przypadkach używa się „who” zamiast „which”[2].
- Meet Luna, a playful cat who loves to chase toys. → Poznaj Lunę, figlarną kotkę, która uwielbia gonić zabawki.
Czasem „she” jest używane dla samochodów i motocykli[2].
- I love my car. She runs smoothly on the motorway. → Uwielbiam mój samochód. Płynnie jeździ po autostradzie.
Marynarze często odnoszą się do statków i łodzi używając „she”[2].
- This is my ship. She's got a long history of cruising. → To świetny statek z długą historią rejsów.
Można używać „she” dla krajów, ale współcześnie częściej używa się „it”[2].
- Italy is famous for its/her cuisine. → Włochy są słynne ze swojej kuchni.
Związek zgody między określnikiem a rzeczownikiem
[edytuj | edytuj kod]Niektóre określniki używane są tylko z określonymi rodzajami rzeczowników. Przykładowo „this” i „that” zmieniają swoją formę na odpowiednio „these” i „those”, gdy rzeczownik po nich jest w liczbie mnogiej[2].
- this cat – that cat → ten kot – tamten kot
- these cats – those cats → te koty – tamte koty
Określnik | Rzeczownik policzalny w liczbie pojedynczej | Rzeczownik niepoliczalny | Rzeczownik w liczbie mnogiej |
---|---|---|---|
a
an every |
![]() |
![]() |
![]() |
many
number of few a few these those |
![]() |
![]() |
![]() |
much
little a little |
![]() |
![]() |
![]() |
this
that |
![]() |
![]() |
![]() |
Związek zgody między podmiotem a czasownikiem
[edytuj | edytuj kod]Zazwyczaj liczba czasownika dopasowywana jest do podmiotu[3].
Podmiot w liczbie pojedynczej przyjmuje czasownik w liczbie pojedynczej[4].
- The zoo’s main attraction is the elephants. → Główną atrakcją zoo są słonie.
Podmiot w liczbie mnogiej przyjmuje czasownik w liczbie mnogiej[2][4]
- Elephants are the zoo’s biggest attraction. → Słonie są największą atrakcją zoo.
Związek zgody między czasownikiem a uzupełnieniem
[edytuj | edytuj kod]Jeśli podmiot znajduje się daleko od czasownika, czasami dopasowywany jest on do uzupełnienia[3].
Uzupełnienie w liczbie pojedynczej przyjmuje czasownik w liczbie pojedynczej[2].
- The main reason for his success in international competitions, as he explained, was money → Głównym powodem jego sukcesu w międzynarodowych zawodach, jak wyjaśnił, były pieniądze.
Uzupełnienie w liczbie mnogiej przyjmuje czasownik w liczbie pojedynczej[2].
- The main reason for his success in the international competition, as he explained, were the hours spent practising. → Głównym powodem jego sukcesu w międzynarodowych zawodach, jak wyjaśnił, były godziny spędzone na treningach.
Często dzieje się tak również wtedy gdy podmiotem jest względne zdanie składowe z „what”, zwłaszcza jeśli dopełnienie jest długie[5].
- What we need to consider are the potential consequences of this decision. → To co musimy rozważyć to potencjalne konsekwencje tej decyzji.
Wyrażenia w liczbie pojedynczej
[edytuj | edytuj kod]Zaimki nieokreślone
[edytuj | edytuj kod]Jako podmiot słowa „someone”, „somebody”, „something”, „somewhere”, „anyone”, „anybody”, „anything”, „anywhere”, „everyone”, „everybody”, „everything”, „everywhere”, „no one”, „nobody”, „nothing” są używane z czasownikami w liczbie pojedynczej[2].
- Everybody is a genius.→ Wszyscy są geniuszami.
Kwoty i ilości
[edytuj | edytuj kod]Z wyrażeniami odnoszącymi się do ilości i kwot używa się określników, czasowników i zaimków liczbie pojedynczej[6].
- 50 pence is a cheap price. → 50 pensów to tania cena.
More than one ...
[edytuj | edytuj kod]Wyrażenie „more than one” używa liczby pojedynczej rzeczownika i czasownika[6].
- More than one factor contributes to climate change. → Więcej niż jeden czynnik przyczynia się do zmian klimatu.
Kraje
[edytuj | edytuj kod]Nazwy krajów w liczbie mnogiej łączą się z czasownikami i zaimkami w liczbie pojedynczej[3][4]
- The Netherlands is famous for its fields of tulips. → Holandia słynie ze swoich pól tulipanów.
Wyrażenia w liczbie mnogiej
[edytuj | edytuj kod]Określenia ilościowe
[edytuj | edytuj kod]Określenia ilościowe w liczbie pojedynczej które używają rzeczowników lub zaimków w liczbie mnogiej łączą się z czasownikiem w liczbie mnogiej[6].
- A group of protesters have gathered outside the government building. → Grupa protestujących zebrała się przed budynkiem rządowym.
Here’s, there’s, where’s
[edytuj | edytuj kod]W nieformalnym stylu słowa here’s, there’s i where’s są często używane z rzeczownikami w liczbie mnogiej[7].
- Where’s my keys? → Gdzie są moje klucze?
Ułamki
[edytuj | edytuj kod]Ułamki między 1 a 2 są używane z rzeczownikami w liczbie mnogiej[7].
- The meeting lasted around 1.25 hours. → Spotkanie trwało około 1,25 godziny.
Wyrażenia w liczbie pojedynczej lub mnogiej
[edytuj | edytuj kod]Grupy ludzi
[edytuj | edytuj kod]W brytyjskim angielskim słowa w liczbie pojedynczej takie jak team, family, club mogą być używane z czasownikami i zaimkami w liczbie pojedynczej albo w liczbie mnogiej[8][4].
Formy liczby pojedynczej są używane kiedy grupa jest postrzegana jako bezosobowa jedność[8].
- The younger generation is very tech-savvy. → Młodsze pokolenie jest bardzo obeznane z technologią.
W takich sytuacjach używa się również which jako zaimka względnego[8].
- The band, which was formed in the 1980s, gained international fame. → Zespół, który powstał w latach 80-tych, zyskał międzynarodową sławę.
Formy liczby mnogiej są używane jeśli grupa jest postrzegana jako pojedyncze osoby wykonujące osobiste rzeczy[8].
- This generation are more outspoken about social issues. → To pokolenie jest bardziej otwarte na kwestie społeczne.
W takich sytuacjach używa się również who jako zaimka względnego[8].
- The band, who have been performing together for decades, released a new album. → Zespół, który występuje razem od dziesięcioleci, wydał nowy album.
W amerykańskim angielskim z tymi rzeczownikami używa się liczby pojedynczej czasowników[8].
Można używać zaimków w liczbie pojedynczej lub mnogiej[8].
Jednak wyjątkowo „family” może przyjmować czasownik w liczbie pojedynczej[8].
... and ...
[edytuj | edytuj kod]Wyrażenia połączone słowem „and” zazwyczaj używają czasownika w liczbie mnogiej[5][9].
- A cat and a dog are playing in the garden. → Kot i pies bawią się w ogrodzie.
Jednak gdy dwa rzeczownika są używane razem tak często, że myślimy o nich jako jednej idei używa się czasownika w liczbie pojedynczej[2]
- Fish and chips is a traditional dish in England. → Ryba z frytkami to tradycyjne danie w Anglii.
... or ...
[edytuj | edytuj kod]Używa się czasownika w liczbie pojedynczej jeśli drugie wyrażenie jest w liczbie pojedynczej[5].
- My friends or Tom guards the safe. → Moi przyjaciele lub Tom pilnują sejfu.
Używa się czasownika w liczbie mnogiej jeśli drugie wyrażenie jest w liczbie mnogiej[5].
- Tom or my friends guard the safe. → Tom lub moi przyjaciele pilnują sejfu.
Organizacje
[edytuj | edytuj kod]Nazwy organizacji w liczbie mnogiej mogą łączyć się z czasownikami i zaimkami w liczbie pojedynczej lub mnogiej[3].
The United Nations is/are holding a conference next month. It/They has/have invited delegates from all over the world to attend. → Organizacja Narodów Zjednoczonych organizuje w przyszłym miesiącu konferencję. Zaprosiła na nią delegatów z całego świata.
one of ...
[edytuj | edytuj kod]Wyrażenie „one of” zazwyczaj używa liczby mnogiej rzeczownika[6].
- One of the apples is rotten. → Jedno z jabłek jest zgniłe.
Czasem „one of” jest używane z liczbą pojedynczą rzeczownika odnoszącego się do grupy[2].
- Why don’t you invite one of the team for lunch? → Może zaprosisz jeden z zespołów na lunch?
Czasownik po rzeczowniku jest w liczbie pojedynczej[6].
- One of my co-workers is from Seoul. → Jeden z moich współpracowników pochodzi z Seulu.
Po „one of” w zdaniach względnych używa się zarówno czasowników w liczbie mnogiej, jak i pojedynczej. Wersja z czasownikiem w liczbie mnogiej uważana jest jednak za poprawną[2].
- He’s one of the professors who teach quantum physics. → On jest jednym z profesorów, którzy uczą fizyki kwantowej.
Every
[edytuj | edytuj kod]„Every” łączy się z rzeczownikiem w liczbie pojedynczej i czasownikiem w liczbie pojedynczej[10].
- Every episode of the series presents a new story.→ Każdy odcinek serialu przedstawia nową historię.
„Every” jest używany z rzeczownikiem w liczbie mnogiej kiedy odnosi się do odstępów[11].
- A train leaves the station every three hours. → Pociąg odjeżdża ze stacji co trzy godziny.
„Every one of” łączy się z zaimkiem osobowym w liczbie mnogiej albo określnikiem i rzeczownikiem w liczbie mnogiej oraz czasownikiem w liczbie pojedynczej[10].
- Every one of her arguments is wrong. → Każdy jeden z jej argumentów jest błędny.
Each
[edytuj | edytuj kod]„Each” łączy się z rzeczownikiem w liczbie pojedynczej i czasownikiem w liczbie pojedynczej
- Each episode of the series presents a new story. → Każdy odcinek serialu przedstawia nową historię.
„Each of” łączy się z zaimkiem osobowym w liczbie mnogiej albo określnikiem i rzeczownikiem w liczbie mnogiej oraz czasownikiem w liczbie pojedynczej.
Kiedy „each” odnosi się do podmiotu i jest w pozycji środkowej używa się rzeczowników, zaimków i czasowników w liczbie mnogiej.
„Each of” łączy się z zaimkiem osobowym w liczbie mnogiej albo określnikiem i rzeczownikiem w liczbie mnogiej oraz czasownikiem w liczbie pojedynczej
Either
[edytuj | edytuj kod]Po „either of” używa się zaimka osobowego w liczbie mnogiej albo określnika i rzeczownika w liczbie mnogiej[12].
Po „either of” występuje czasownik w liczbie pojedynczej ewentualnie w liczbie mnogiej w nieformalnym stylu[12].
Neither
[edytuj | edytuj kod]Po „neither of” używa się zaimka osobowego w liczbie mnogiej albo określnika i rzeczownika w liczbie mnogiej[13].
Po „neither of” używa się czasownika w liczbie pojedynczej w formalnym stylu albo w liczbie mnogiej w nieformalnym stylu[13]
Any of
[edytuj | edytuj kod]Kiedy po „any of” używamy określnika i liczby mnogiej rzeczownika albo liczby mnogiej zaimka osobowego czasownik może być w liczbie pojedynczej (bardziej formalnie) lub mnogiej[14].
none of
[edytuj | edytuj kod]Kiedy po „none of” występuje określnik i liczba mnoga rzeczownika albo liczba mnoga zaimka osobowego, czasownik może być w liczbie pojedynczej (bardziej formalnie) lub mnogiej (bardziej nieformalnie)[2].
- None of the students is/are ready for the exam yet. → Żaden z uczniów nie jest jeszcze gotowy do egzaminu.
the + przymiotnik
[edytuj | edytuj kod]Konstrukcja „the + przymiotnik” jest w liczbie mnogiej kiedy odnosi się do pewnych dobrze znanych grup ludzi, którzy znajdują się w określonym stanie fizycznym lub społecznym[15].
- Do the disabled have special facilities? → Czy niepełnosprawni mają specjalne udogodnienia?
W niektórych stałych, formalnych wyrażeniach wyrażenie „the + przymiotnik” może występować w liczbie pojedynczej[15].
- The deceased was working as a security guard when he died. → Zmarły pracował jako ochroniarz kiedy zmarł.
Konstrukcja „the + przymiotnik” jest w liczbie pojedynczej kiedy odnosi się do ogólnych abstrakcyjnych idei[16].
One in..., one out of ...
[edytuj | edytuj kod]Po tych wyrażeniach używamy liczby, rzeczownika w liczbie mnogiej oraz czasownika w liczbie pojedynczej lub mnogiej[17]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Definition of ‘agreement’ [online], Collins Dictionary [dostęp 2024-02-21] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Michael Swan , Practical English usage, Fully revised Fourth edition, Oxford (GB): Oxford university press, 2016, ISBN 978-0-19-420243-5 [dostęp 2024-02-20] .
- ↑ a b c d Michael Swan , Practical English usage, Fully revised Fourth edition, Oxford (GB): Oxford university press, 2016, s. 205, ISBN 978-0-19-420243-5 [dostęp 2024-02-20] .
- ↑ a b c d Martin Hewings , Advanced Grammar in Use Book with Answers and eBook and Online Test, 4th Edition, Oxford (GB): Cambridge University Press & Assessment, 2023, s. 80, ISBN 978-1-108-92021-6 [dostęp 2025-07-15] .
- ↑ a b c d Michael Swan , Practical English usage, Fully revised Fourth edition, Oxford (GB): Oxford university press, 2016, s. 206, ISBN 978-0-19-420243-5 [dostęp 2024-02-20] .
- ↑ a b c d e Michael Swan , Practical English usage, Fully revised Fourth edition, Oxford (GB): Oxford university press, 2016, s. 204, ISBN 978-0-19-420243-5 [dostęp 2024-02-20] .
- ↑ a b Michael Swan , Practical English usage, Fully revised Fourth edition, Oxford (GB): Oxford university press, 2016, s. 207, ISBN 978-0-19-420243-5 [dostęp 2024-02-20] .
- ↑ a b c d e f g h Michael Swan , Practical English usage, Fully revised Fourth edition, Oxford (GB): Oxford university press, 2016, s. 203, ISBN 978-0-19-420243-5 [dostęp 2024-02-20] .
- ↑ Martin Hewings , Advanced Grammar in Use Book with Answers and eBook and Online Test, 4th Edition, Oxford (GB): Cambridge University Press & Assessment, 2023, s. 81, ISBN 978-1-108-92021-6 [dostęp 2025-07-15] .
- ↑ a b Michael Swan , Practical English usage, Fully revised Fourth edition, Oxford (GB): Oxford university press, 2016, s. 237, ISBN 978-0-19-420243-5 [dostęp 2024-02-20] .
- ↑ Michael Swan , Practical English usage, Fully revised Fourth edition, Oxford (GB): Oxford university press, 2016, s. 238, ISBN 978-0-19-420243-5 [dostęp 2024-02-20] .
- ↑ a b Michael Swan , Practical English usage, Fully revised Fourth edition, Oxford (GB): Oxford university press, 2016, s. 242, ISBN 978-0-19-420243-5 [dostęp 2024-02-20] .
- ↑ a b Michael Swan , Practical English usage, Fully revised Fourth edition, Oxford (GB): Oxford university press, 2016, s. 243, ISBN 978-0-19-420243-5 [dostęp 2024-02-20] .
- ↑ Michael Swan , Practical English usage, Fully revised Fourth edition, Oxford (GB): Oxford university press, 2016, s. 246, ISBN 978-0-19-420243-5 [dostęp 2024-02-20] .
- ↑ a b Michael Swan , Practical English usage, Fully revised Fourth edition, Oxford (GB): Oxford university press, 2016, s. 279, ISBN 978-0-19-420243-5 [dostęp 2024-02-20] .
- ↑ Michael Swan , Practical English usage, Fully revised Fourth edition, Oxford (GB): Oxford university press, 2016, s. 280, ISBN 978-0-19-420243-5 [dostęp 2024-02-20] .
- ↑ Michael Swan , Practical English usage, Fully revised Fourth edition, Oxford (GB): Oxford university press, 2016, s. 503, ISBN 978-0-19-420243-5 [dostęp 2024-02-20] .