Zembrzyce (gmina)
| gmina wiejska | |||||
| |||||
| Państwo |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | suski | ||||
| TERC | 1215092 | ||||
| Siedziba | Zembrzyce | ||||
| Wójt | Joanna Stypuła | ||||
| Powierzchnia | 39,9 km² | ||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość | 143,1 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy | 33 | ||||
| Tablice rejestracyjne | KSU | ||||
Adres urzędu: Zembrzyce 54034-210 Zembrzyce | |||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie powiatu | |||||
| 49°47′00″N 19°36′00″E/49,783333 19,600000 | |||||
| |||||
| Strona internetowa | |||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||
Zembrzyce – gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie suskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bielskim. W skład gminy wchodzą następujące wsie: Zembrzyce (siedziba gminy), Marcówka, Śleszowice, Tarnawa Dolna i Tarnawa Górna.
Według danych z 30 czerwca 2004[2] gminę zamieszkiwało 5527 osób.
Położenie
Gmina Zembrzyce położona jest w północnej części powiatu suskiego, rozciągnięta silnie ze wschodu na zachód wzdłuż dwóch dopływów Skawy – Tarnawki i Paleczki. Sama Skawa stanowi główną oś gminy, wzdłuż której biegnie droga krajowa i linia kolejowa z Krakowa do Zakopanego. Gmina położona jest na granicy Beskidu Makowskiego i Małego.
Struktura powierzchni
Według danych z roku 2002[3] gmina Zembrzyce ma obszar 39,9 km², w tym:
- użytki rolne: 50%
- użytki leśne: 39%
Gmina stanowi 5,82% powierzchni powiatu.
Demografia
Dane z 30 czerwca 2004[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 5527 | 100 | 2811 | 50,9 | 2716 | 49,1 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 138,5 | 70,5 | 68,1 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Zembrzyce w 2014 roku[1].
Historia
Osadnictwo na terenie współczesnej gminy Zembrzyce pojawiło się wcześniej niż w pozostałych częściach powiatu. Wynika to z tego, że akcja osadnicza, prowadzona początkowo przez książąt oświęcimskich, posuwała się tutaj w górę biegu Skawy. Zembrzyce powstały już prawdopodobnie pod koniec XIII wieku, na pobliskim wzgórzu powstała zamek obronny. W XIV wieku powstały także wsie Tarnawa Dolna i Sleszowice. Na przełomie XV i XVI wieku powstała Marcówka, w której istotną rolę odegrali osadnicy wołoscy. Najpóźniej, bo dopiero w XVII wieku, powstała Tarnawa Górna. Wszystkie te wsie były w posiadaniu prywatnych właścicieli. W ciągu swojego istnienia wielokrotnie zmieniały właścicieli.
Obszar gminy Zembrzyce od XIX wieku podlegał dość silnym wpływom Wadowic. Sucha była bowiem wówczas wsią o średnim znaczeniu i liczbie ludności porównywalnej z Zembrzycami. Dopiero od połowy XX wieku obszar ten podlegał administracyjnie władzom w Suchej Beskidzkiej.
Turystyka
Gmina posiada dobre warunki do rozwoju turystyki. Jeszcze przed wojną powstawała tu infrastruktura turystyczna. Obecnie baza noclegowa posiada kilkaset miejsc.
Zabytki
- Zembrzyce:
- kościół parafialny z początku XX wieku, wewnątrz wyposażenie ze starszego kościoła z XVII wieku,
- dwór z XIX wieku, odnowiony
- ślady obronnego zamku nad Skawą,
- Śleszowice:
- dwór z początku XIX wieku,
- dwie zabytkowe kaplice,
- pozostałe miejscowości:
- kaplice i figury przydrożne
- Tarnawa Dolna:
- Kościół pw. św. Jana Kantego[4]
Sąsiednie gminy
Budzów, Maków Podhalański, Mucharz, Stryszawa, Stryszów, Sucha Beskidzka, Wadowice
Przypisy
- ↑ a b Gmina Zembrzyce w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ O kościele. strona parafii [dostęp 2020-07-03]
- p
- d
- e
Gmina Zembrzyce
| Siedziba gminy | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Integralne części wsi |
|
- p
- d
- e
Powiat suski
| Miasta | |
|---|---|
| Gminy miejskie | |
| Gminy miejsko-wiejskie |
|
| Gminy wiejskie |
|
- p
- d
- e
Powiat wadowicki (1920–39 i 1945–75)
- Siedziba powiatu – Wadowice
| Przynależność wojewódzka |
|
|---|---|
| Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →) |
|
| Miasteczka (1920–34) |
|
| Gminy miejskie (1920–39 i 1945–75) |
|
| Gminy wiejskie zbiorowe (1934–39, 1945–54 i 1973–75) |
|
| Gromady (1954–72) |
|
- ↑ a b c d e f g h i podczas okupacji 1939–45 włączono do III Rzeszy (rejencja katowicka); nawias oznacza gminę zniesioną w GG (w III Rzeszy obowiązywały gminy jednostkowe)
- ↑ a b c d e f podczas okupacji 1939–45 włączono do Landkreis Krakau
- ↑ a b c podczas okupacji 1939–45 włączono do Landkreis Neumarkt
- p
- d
- e
Powiat suski (1956–1975)
- Siedziba powiatu – Sucha (Beskidzka)
| Przynależność wojewódzka |
|
|---|---|
| Miasta (1956–75) | |
| Gromady (1956–72) |
|
| Gminy wiejskie (1973–75) |
|
- p
- d
- e
Powiat krakowski (1920–1975) (► GG)
- Siedziba powiatu – Kraków
| Przynależność wojewódzka |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →) | |||||
| Miasteczka (1920–34) |
| ||||
| Gminy miejskie (1920–39, 1945–75) | |||||
| Gminy wiejskie zbiorowe (1934–39, 1945–54 i 1973–75) |
| ||||
| Gromady (1954–72) |
| ||||
| Gminy (1939–45) |
|
- ↑ Kursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie.
