Zasłonak dwukolorowy
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | grzyby | ||
| Typ | podstawczaki | ||
| Klasa | pieczarniaki | ||
| Rząd | pieczarkowce | ||
| Rodzina | zasłonakowate | ||
| Rodzaj | zasłonak | ||
| Gatunek | zasłonak dwukolorowy | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Cortinarius cagei Melot Docums Mycol. 20(no. 80): 58 (1990) | |||
| |||
Zasłonak dwukolorowy (Cortinarius cagei Melot) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go James Sowerby w 1799 r., nadając mu nazwę Agaricus bulbosus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu Samuel Frederick Gray w 1821 r.[1]
Synonimy[2]:
- Cortinarius bicolor Cooke 1887
- Cortinarius bicolor f. pumilus Nespiak 1981
- Hydrocybe bicolor M.M. Moser 1953
Polską nazwę nadał Andrzej Nespiak w 1981 r. dla synonimu Cortinarius bicolor Cooke[3].
Morfologia
- Kapelusz
Średnica 2–9 cm, higrofaniczny; w stanie wilgotnym fioletowobrązowy, kasztanowobrązowy, czerwonawobrązowy, w stanie suchym blado fioletowoochrowy. Powierzchnia z wiekiem pęka, tworząc drobne łuski. Brzeg jest obwieszony frędzelkami zasnówki[4].
- Blaszki
Brzuchate z wieloma pośrednimi blaszkami, gliniasto-brązowe, ochrowo-brązowe, rdzawo-ochrowe, pomarańczowo-brązowe, w strych owocnikach cynamonowo-brązowe. Ostrza jaśniejsze[4].
- Trzon
Wysokość 7 (8) cm, grubość 0,5–1,5 (1,7) cm, cylindryczny, jędrny, sztywny, często nieco ukorzeniony. Powierzchnia biaława, jasnofioletowa z białymi resztkami zasnówki, wierzchołek później białawy, grudkowaty[4].
Biały, jasnofioletowy, w kapelusza takiej samej barwy jak kapelusz, w trzonie niebieskofioletowy[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki w kolorze tytoniowego brązu, o wymiarach 7–9,4 × 5–6,2 µm, Q = 1,4–1,6, elipsoidalne, jajowate, brodawkowate, w odczynniku Melzera dekstrynoidalne, czerwono-brązowe. Podstawki ok. 27–45 × 9–12 µm[4].
Występowanie i siedlisko
Znane jest występowanie tego gatunku w wielu krajach Europy i w dwóch miejscach Ameryki Północnej[5]. W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 7 stanowisk w Polsce[3]. W Czerwonej liście roślin i grzybów Polski ma status V – gatunek narażony na wymarcie, który w najbliższej przyszłości przejdzie do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[6].
Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach, na suchych i kwaśnych glebach, zwłaszcza pod bukami[3].
Przypisy
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-10-02] .
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-10-02] .
- ↑ a b c WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .
- ↑ a b c d e Zweifarbiger Wasserkopf, Veränderlicher Wasserkopf [online] [dostęp 2021-09-27] .
- ↑ Mapa zasięgu Cortinarius bulbosus [online] [dostęp 2021-10-02] .
- ↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5 .
