Zamek we Włodzimierzu

Zamek we Włodzimierzu

Państwo	I Rzeczpospolita
Miejscowość	Włodzimierz
Typ budynku	zamek
Inwestor	Kazimierz Wielki
Ukończenie budowy	XIV w.
Zniszczono	przed 1789
Położenie na mapie obwodu wołyńskiego Zamek we Włodzimierzu
Położenie na mapie Ukrainy Zamek we Włodzimierzu
50°50′49″N 24°19′05″E/50,846944 24,318056

Zamek we Włodzimierzu – zamek wzniesiony w XIV w. przez króla Polski Kazimierza Wielkiego^[1].

Za panowania Wasylka Romanowicza, brata Daniela Halickiego Włodzimierz drewniana warownia została zajęta przez Batu-chana w 1240 r. a następnie w 1261 r. z rozkazu wodza Mongołów Burundaja spalona przez Wasylka. Po zawarciu pokoju z książętami litewskimi w 1366 roku, król Polski Kazimierz Wielki wzniósł w Włodzimierzu nowy, warowny zamek z cegły i kamienia. Głównym budowniczym był syn wojewody krakowskiego Wacław z Tenczyna^[2]. Mury w ciągu dwóch lat wznosiło 300 robotników, a na budowę wydano 300 grzywien^[2]. Po wybudowaniu zamek w lenno od króla otrzymał Aleksander Koriatowicz, w którego imieniu zamkiem zarządzał Piotr Turski z Tenczyna^[2]. Po śmierci króla w 1370 r., książęta litewscy Lubart i Kiejstut napadli na Włodzimierz i zburzyli zamek.^[1][2]

Podczas rewizji zamku w 1545 r. był on zaniedbany, ponieważ od czasu odbudowania, a potem spalenia za panowania króla Polski Kazimierza Jagiellończyka, nie był remontowany. Było w nim wówczas 70 horodni i pięć wież, z nich 20 horodni i cztery wieże potrzebowały naprawy. Most do zamku był zupełnie nowy, wzniesiony przez szlachtę zamieszkującą powiat. Zasoby obronne zamku były niedostateczne. Stróżów i klikunów, najmowany przez starostę, były najwyżej trzech a zapasów żywności nie było w ogóle. W 1552 r. za dzierżawy ks. Konstantego Wasyla Ostrogskiego, nastąpiła ponownie rewizja zamku, z której wynika, że był on wzniesiony przed 80 laty z drzewa dębowego staraniem horodniczego Sołtana. Posiadał pięć wież, z których jedna, nad wrotami, była czworograniasta a inne okrągłe. Horodni było 71, z których dziesięć potrzebowało naprawy. Zwodzony most do zamku był w dobrym stanie. W 1628 r. starostą Włodzimierza był Roman Hosczki a dochód z gruntu do zamku wynosił 200 fl. Lustracja z 1765 r. podaje, że zamek był na błocie umyślnie postawiony, w koło otoczony był wysokimi, usypanymi wałami; most rzucony przez błota był drewniany i nadpsuty, a drewniana dwupiętrowa brama była nowo wybudowana. Na pierwszym piętrze znajdowało się więzienie dla pospólstwa, natomiast na drugim izba z alkierzem lub wieża dla szlachty. Po lewej stronie stał drewniany budynek przeznaczony dla sądów grodzkich i nie remontowana kancelaria, potrzebującą nowej siedziby. Na zamku stały cztery chałupy; z uzbrojenia: dwa działa żelazne, z których jedno było rozerwane a drugie zardzewiałe, bez broni i amunicji; wały miejscami były opadłe i osypane, a po fosach nie było śladu. W lustracji w 1789 r. czytamy, że powierzchnia zamku była bez żadnej zabudowy, ponieważ budynek drewniany został rozebrany przed kilku laty^[1].

• Włodzimierz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 169 .