Teodora (żona cesarza Teofila)
Data i miejsce urodzenia | ok. 810 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 11 lutego 867 | ||
Czczona przez | |||
Wspomnienie | 11 lutego (kat.) | ||
Atrybuty | pierścień i zły duch | ||
|
cesarzowa bizantyńska | |
Okres | od 830 |
---|---|
Jako żona | Teofila |
regentka Bizancjum | |
Okres | od 842 |
Jako żona | Teofila |
Dane biograficzne | |
Mąż | Teofil |
Dzieci | Konstantyn, |
Teodora, gr. Θεοδώρα, cs. Prawiednaja Fieodora, carica greczeskaja (ur. ok. 810 w Elissie (Paflagonia), zm. 11 lutego 867) – cesarzowa bizantyńska, żona cesarza Teofila, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego.
Życiorys
Teodora była armeńską arystokratką i sama macocha cesarza Teofila wybrała ją na żonę dla niego. W 830 roku poślubiła więc Teofila i miała z nim siedmioro dzieci:
- Konstantyna, współcesarza w latach 833-835,
- Michała III Metystesa, kolejnego cesarza,
- Marię, żonę cezara Aleksego Mouselesa,
- Teklę, kochankę cesarza Bazylego I Macedończyka,
- Annę,
- Anastazję,
- Pulcherię.
Po śmierci męża (842) była regentką w imieniu ich małoletniego syna – Michała III. W 843 zwołała synod, który przywrócił 11 marca[1] 843 kult obrazów. Została za to zaliczona w poczet świętych, a na pamiątkę[1] tego wydarzenia Kościół Prawosławny obchodzi święto zwane Niedzielą Ortodoksji. W 856 została obalona i resztę życia spędziła w klasztorze. Za jej rządów cesarstwo walczyło z naporem Arabów w Azji Mniejszej, Egipcie i na Sycylii.
Jej wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 11 lutego. Cerkiew prawosławna wspomina świętą 11/24 lutego[2], tj. 24 lutego według kalendarza gregoriańskiego[3].
W ikonografii święta przedstawiana jest w cesarskich szatach z koroną na głowie, spod której na ramiona i plecy spada jasna chusta. W jej stroju zwykle dominuje kolor czerwony i niebieski. Elementem wyróżniającym ją spośród innych świętych koronowanych kobiet, jest trzymana w obu dłoniach ikona Zbawiciela, którą w niektórych ujęciach zastępuje krzyż.
Jej atrybutami są: pierścień i zły duch usiłujący pochwycić świętą za rękę[4].
Zobacz też
- wstawiennictwo świętych
- święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- święci prawosławni
- Teodora (imię)
- Minuskuł 565 (Gregory-Aland)
Przypisy
Bibliografia
- Fros H., Sowa F., Księga imion i świętych, t. 5, Kraków 2004, szpalta 448-449.
- praw. Teodora, cesarzowa na cerkiew.pl (oprac. Jarosław Charkiewicz)
- PWN: 3986452
- Britannica: biography/Theodora-Byzantine-regent-9th-century
- Treccani: teodora-imperatrice-d-oriente_res-9bc953cd-86d9-11dc-9a1b-0016357eee51
- Catalana: 0065555