Tar (ssaki)

Tar
	Hemitragus
	B.H. Hodgson, 1841
	; Tar himalajski (H. jemlahicus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Podrząd	przeżuwacze
Infrarząd	Pecora
Nadrodzina	Bovoidea
Rodzina	wołowate
Podrodzina	antylopy
Plemię	koziorożce
Rodzaj	tar
	Typ nomenklatoryczny
	Capra jharal B.H. Hodgson, 1833 (= Capra jemlahica C.H. Smith, 1826)
Gatunki
	5 gatunków (w tym 4 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	5 gatunków (w tym 4 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tar^[2] (Hemitragus) – rodzaj ssaków z podrodziny antylop (Antilopinae) w obrębie rodziny wołowatych (Bovidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w Indiach, Nepalu i Chińskiej Republice Ludowej^[3]^[4].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 90–170 cm, długość ogona 9–12 cm, wysokość w kłębie 65–100 cm; masa ciała 55–124 kg^[5]^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1841 roku angielski etnolog i zoolog Brian Houghton Hodgson w artykule zatytułowanym Sklasyfikowany katalog ssaków Nepalu, poprawiony do końca 1840 roku, po raz pierwszy wydrukowany w 1832 roku, opublikowanym w czasopiśmie „Calcutta Journal of Natural History, and Miscellany of the Arts and Sciences in India”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) tar himalajski (H. jemlahicus).

Etymologia

Hemitragus: gr. ἡμι- hēmi- ‘pół-, mały’, od ἡμισυς hēmisus ‘połowa”’; τραγος tragos ‘kozioł’^[7].

Podział systematyczny

Do rodzaju należy jeden występujący współcześnie gatunek^[8]^[6]^[3]^[2]:

Hemitragus jemlahicus (C.H. Smith, 1826) – tar himalajski

Opisano również kilka gatunków wymarłych:

Hemitragus albus (Moyà-Solà, 1987)^[9] (Hiszpania; wczesny plejstocen).
Hemitragus bonali Harlé & Stehlin, 1913^[10] (Francja; plejstocen).
Hemitragus cedrensis Crégut-Bonnoure, 1989^[11] (Francja; późny plejstocen).
Hemitragus orientalis Crégut-Bonnoure & Spassov, 2002^[12] (Bułgaria; późny pliocen).

Przypisy

↑ ^a ^b B. H. Hodgson. Classified Catalogue of Mammals of Nepal, corrected to end of 1840, first printed in 1832. „Calcutta Journal of Natural History, and Miscellany of the Arts and Sciences in India”. 2 (6), s. 218, 1841. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 182. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 358. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Hemitragus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-10-03].
↑ C. Groves, D. Leslie, B. Huffman, R. Valdez, K. Habibi, P. Weinberg, J. Burton, P. Jarman & W. Robichaud: Family Bovidae (Hollow-horned Ruminants). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 716. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 618. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 319, 1904. (ang.).
↑ N.S. Upham, C.J. Burgin, J. Widness, M.A. Becker, H. Handika, J.S. Zijlstra & D.G. Huckaby: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.2) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-07-20]. (ang.).
↑ S. Moyà Solà. Los bóvidos (Artiodactyla, Mammalia) del yacimiento del Pleistoceno inferior de Venta Micena (Orce, Granada, España). „Paleontologia i Evolució”. 1, s. 181–236, 1987. (hiszp.).
↑ É. Harlé & H.G. Stehlin. Un Capridé quaternaire de la Dordogne, voisin du Thar actuel de l’Himalaya. „Bulletin de la Société géologique de France”. Quatrième série. 13 (1–2), s. 424, 1913. (fr.).
↑ E. Crégut-Bonnoure. Un nouveau Caprinae, Hemitragus cedrensis nov. sp. (Mammalia, Bovidae) des niveaux pléistocènes moyen de la Grotte des Cèdres (le Plan d’Aups, var). Intéret biogéographique. „Geobios”. 22 (5), s. 658, 1989. DOI: 10.1016/S0016-6995(89)80118-4. (fr.).
↑ E. Crégut-Bonnoure & N. Spassov. Hemitragus orientalis nov. sp. (Mammalia, Bovidae, Caprinae), un nouveau taxon d’Europe orientale. „Revue de Paléobiologie”. 21 (2), s. 554, 2002. (fr.).

[hod-1] B. H. Hodgson. Classified Catalogue of Mammals of Nepal, corrected to end of 1840, first printed in 1832. „Calcutta Journal of Natural History, and Miscellany of the Arts and Sciences in India”. 2 (6), s. 218, 1841. (ang.).

[miiz-2] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 182. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[icmw-3] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 358. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[msw-4] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Hemitragus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-10-03].

[hmw-5] C. Groves, D. Leslie, B. Huffman, R. Valdez, K. Habibi, P. Weinberg, J. Burton, P. Jarman & W. Robichaud: Family Bovidae (Hollow-horned Ruminants). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 716. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).

[amw-6] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 618. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[pal-7] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 319, 1904. (ang.).

[mdd-8] N.S. Upham, C.J. Burgin, J. Widness, M.A. Becker, H. Handika, J.S. Zijlstra & D.G. Huckaby: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.2) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-07-20]. (ang.).

[sol-9] S. Moyà Solà. Los bóvidos (Artiodactyla, Mammalia) del yacimiento del Pleistoceno inferior de Venta Micena (Orce, Granada, España). „Paleontologia i Evolució”. 1, s. 181–236, 1987. (hiszp.).

[har&ste-10] É. Harlé & H.G. Stehlin. Un Capridé quaternaire de la Dordogne, voisin du Thar actuel de l’Himalaya. „Bulletin de la Société géologique de France”. Quatrième série. 13 (1–2), s. 424, 1913. (fr.).

[bon-11] E. Crégut-Bonnoure. Un nouveau Caprinae, Hemitragus cedrensis nov. sp. (Mammalia, Bovidae) des niveaux pléistocènes moyen de la Grotte des Cèdres (le Plan d’Aups, var). Intéret biogéographique. „Geobios”. 22 (5), s. 658, 1989. DOI: 10.1016/S0016-6995(89)80118-4. (fr.).

[bon&spa-12] E. Crégut-Bonnoure & N. Spassov. Hemitragus orientalis nov. sp. (Mammalia, Bovidae, Caprinae), un nouveau taxon d’Europe orientale. „Revue de Paléobiologie”. 21 (2), s. 554, 2002. (fr.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]