Strzel

Brachinus^[1]

Weber, 1801

Strzel łoskotnik

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze drapieżne

Rodzina

biegaczowate

Podrodzina

strzelowate

Plemię

Brachinini

Rodzaj

Brachinus

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Strzel^[2]^[3]^[4] (Brachinus) – rodzaj chrząszczy z rodziny biegaczowatych i podrodziny strzelowatych. Obejmuje 359 opisanych gatunków.

Morfologia

Chrząszcze osiągające od 4,5 do 11 mm^[5]. Głowa jest w przybliżeniu tak szeroka jak długa. Zarys przedplecza jest sercowaty, a jego szerokość nie odbiega od szerokości głowy. Powierzchnię pokryw równomiernie porastają niezbyt gęste, delikatne, skierowane ku tyłowi, zwykle dość łukowato wygięte włoski^[6]. Charakterystyczna jest obecność błoniastego obrzeżenia krawędzi wierzchołka pokryw^[6]^[7]. U samca stopy przedniej pary odnóży mają trzy człony nieco rozszerzone, a pośrodku tylnej krawędzi siódmego sternitu znajduje się głębokie wycięcie^[6]. Dominują gatunki o ubarwieniu z czerwonożółtymi głową, przedpleczem, czułkami, głaszczkami i odnóżami oraz metalicznie niebieskimi, zielonymi lub czarnymi pokrywami, czasem z czerwonożółtymi znakami^[7]^[5].

Ekologia i występowanie

Owady zasiedlają głównie tereny otwarte, często o gliniastym podłożu^[5]. Osobniki dorosłe są drapieżne, natomiast larwy są parazytoidami zewnętrznymi poczwarek chrząszczy z rodziny biegaczowatych, pływakowatych, krętakowatych i kałużnicowatych^[8]^[7]^[6]. Pierwsze stadium larwalne wysysa lub zlizuje hemolimfę z uszkodzonej poczwarki bez jej zabijania, drugie żerując na hemolimfie uśmierca poczwarkę, a trzecie zjada ją w całości^[8]^[6].

Rodzaj ma zasięg kosmopolityczny. W krainie palearktycznej występuje około 130 gatunków^[9]. Około 40 gatunków stwierdzono w Europie^[5]^[7], większość na południu kontynentu^[5], a 10 w Europie Środkowej^[10]. W Polsce występują strzel bombardier i strzel łoskotnik^[11].

Taksonomia

Takson wprowadzony został w 1801 roku przez Friedricha Webera^[12]. Obejmuje 359 opisanych gatunków^[13]:

Brachinus aabaaba Erwin, 1970
Brachinus abbreviatus (Laporte, 1835)
Brachinus abyssinicus Chaudoir, 1876
Brachinus adustipennis Erwin, 1969
Brachinus aeger Chaudoir, 1876
Brachinus aeneicostis Bates, 1883
Brachinus afghanus Jedlicka, 1967
Brachinus agraphus (Alluaud, 1899)
Brachinus albarracinus Wagner, 1926
Brachinus alexandri F.Battoni, 1984
Brachinus alexiguus Erwin, 1970
Brachinus algoensis Péringuey, 1896
Brachinus alternans Dejean, 1825
Brachinus americanus (LeConte, 1844)
Brachinus andalusiacus Rambur, 1837
Brachinus andamanensis Tian & Deuve, 2015
Brachinus andreaei Basilewsky, 1964
Brachinus angustatus (Dejean, 1831)
Brachinus ankarensis Jedlicka, 1962
Brachinus annulicornis Chaudoir, 1842
Brachinus apicalis Erichson, 1843
Brachinus arboreus Chevrolat, 1834
Brachinus aristokrates Liebke, 1934
Brachinus armiger Dejean, 1831
Brachinus atramentarius Mannerheim, 1837
Brachinus atripensis Ballion, 1871
Brachinus azureipennis Chaudoir, 1876
Brachinus bagdatensis Pic, 1902
Brachinus bantimurungensis Kirschenhofer, 2012
Brachinus barbarus Lucas, 1846
Brachinus barclayi Hrdlicka, 2019
Brachinus barthei Mateu, 1958
Brachinus batuensis Kirschenhofer, 2011
Brachinus bayardi Dejean, 1831
Brachinus bellicosus L.Dufour, 1820
Brachinus belyaevae Fedorenko, 2013
Brachinus bendanilloi Lassalle & Schnell, 2018
Brachinus berytensis Reiche & Saulcy, 1855
Brachinus bigutticeps Chaudoir, 1876
Brachinus bilineatus Laporte, 1835
Brachinus bipustulatus Quensel, 1806
Brachinus bodemeyeri Apfelbeck, 1904
Brachinus boeticus Rambur, 1837
Brachinus bolovenensis Hrdlicka, 2009
Brachinus brevicollis Motschulsky, 1844
Brachinus brittoni Ali, 1967
Brachinus bruchi Liebke, 1939
Brachinus brunneus Laporte, 1834
Brachinus caffer Boheman, 1848
Brachinus cambodgensis Kirschenhofer, 2012
Brachinus canaliculatus Fairmaire, 1897
Brachinus capnicus Erwin, 1970
Brachinus catalonicus Jeanne, 1988
Brachinus chalchihuitlicue Erwin, 1970
Brachinus charis Andrewes, 1923
Brachinus chaudoirianus Jakobson, 1908
Brachinus chinensis Chaudoir, 1850
Brachinus chirriador Erwin, 1970
Brachinus cibolensis Erwin, 1970
Brachinus ciliatus Liebke, 1933
Brachinus cinctellus Chaudoir, 1876
Brachinus cinctipennis Chevrolat, 1835
Brachinus circumtinctus Bates, 1892
Brachinus collarti Basilewsky, 1948
Brachinus conformis Dejean, 1831
Brachinus congicus (Basilewsky, 1958)
Brachinus connectoides (Jeannel, 1949)
Brachinus connectus Dejean, 1831
Brachinus consanguineus Chaudoir, 1876
Brachinus constrictus Reitter, 1919
Brachinus cordicollis Dejean, 1826
Brachinus costatulus Motschulsky, 1844
Brachinus costiger Chaudoir, 1876
Brachinus costipennis Motschulsky, 1859
Brachinus costulipennis Liebke, 1928
Brachinus crepitans (Linnaeus, 1758) – strzel łoskotnik
Brachinus cruciatus (Quensel, 1806)
Brachinus cyanipennis Say, 1823
Brachinus cyanochroaticus Erwin, 1969
Brachinus cychroides Hrdlicka, 2009
Brachinus dalatensis Fedorenko, 2013
Brachinus daliensis Kirschenhofer, 2011
Brachinus dawnaensis Kirschenhofer, 2003
Brachinus demoulini Basilewsky, 1962
Brachinus deuvei Gao & Tian, 2011
Brachinus devagiriensis Akhil; Divya & Sabu, 2020
Brachinus dieganus (Jeannel, 1949)
Brachinus diffusus Chaudoir, 1876
Brachinus dilapsus Antoine, 1941
Brachinus dilatatus Klug, 1832
Brachinus dilatipennis Reitter, 1919
Brachinus dilottii Maran, 1933
Brachinus dissimilis (Basilewsky, 1943)
Brachinus distans Lorenz, 1998
Brachinus dorsalis Dejean, 1831
Brachinus drumonti Tian & Deuve, 2015
Brachinus dryas Andrewes, 1936
Brachinus efflans Dejean, 1830
Brachinus ejaculans Fischer von Waldheim, 1828
Brachinus elegans Chaudoir, 1842
Brachinus elegantulus Erichson, 1842
Brachinus elongatulus Chaudoir, 1876
Brachinus enonensis Péringuey, 1898
Brachinus eucosmus Andrewes, 1937
Brachinus evanescens Bates, 1892
Brachinus exhalans (P.Rossi, 1792)
Brachinus explodens Duftschmid, 1812 – strzel bombardier
Brachinus explosus Erwin, 1970
Brachinus exquisitus Bates, 1892
Brachinus fageli Basilewsky, 1962
Brachinus fasciatocollis (Fairmaire, 1901)
Brachinus favicollis Erwin, 1965
Brachinus flavicapillus Bates, 1892
Brachinus flavipes Gao & Tian, 2011
Brachinus flavithorax Tian & Deuve, 2015
Brachinus flaviventris Chaudoir, 1876
Brachinus flavus Jedlicka, 1955
Brachinus flores Kirschenhofer, 2011
Brachinus floresensis Hrdlicka, 2017
Brachinus foochowi Kirschenhofer, 1986
Brachinus formosanus Jedlicka, 1939
Brachinus forticostis Liebke, 1934
Brachinus frontalis Chaudoir, 1883
Brachinus fukienensis Hrdlicka, 2009
Brachinus fulminatus Erwin, 1969
Brachinus fulvipennis Chaudoir, 1876
Brachinus fumans (Fabricius, 1781)
Brachinus fuscicornis Dejean, 1826
Brachinus fuscipennis Dejean, 1825
Brachinus galactoderus Erwin, 1970
Brachinus garnerae Hrdlicka, 2019
Brachinus gebhardis Erwin, 1965
Brachinus geiseri Hrdlicka, 2019
Brachinus genicularis Mannerheim, 1837
Brachinus geniculatus Dejean, 1831
Brachinus gentilis Erichson, 1843
Brachinus ghindanus Liebke, 1934
Brachinus grandis Brullé, 1838
Brachinus grootaerti Tian & Deuve, 2013
Brachinus guangdongensis Tian & Deuve, 2015
Brachinus hajeki Hrdlicka, 2017
Brachinus hamatus Fischer von Waldheim, 1828
Brachinus havai Hrdlicka, 2016
Brachinus hazardi Andrewes, 1930
Brachinus hexagrammus Chaudoir, 1876
Brachinus hirsutus Bates, 1884
Brachinus hoffmanni Liebke, 1927
Brachinus hubeiensis Hrdlicka, 2009
Brachinus humeralis Ahrens, 1812
Brachinus hunanensis Kirschenhofer, 2011
Brachinus hylaenus Reichardt, 1967
Brachinus ichabodopsis Erwin, 1970
Brachinus illotus Chaudoir, 1876
Brachinus immaculicornis Dejean, 1826
Brachinus immarginatus Brullé, 1838
Brachinus imperialensis Erwin, 1965
Brachinus imporcitis Erwin, 1970
Brachinus incomptus Bates, 1873
Brachinus inconditus Péringuey, 1896
Brachinus inops Andrewes, 1932
Brachinus intactus Bates, 1892
Brachinus intermedius Brullé, 1838
Brachinus irakus Liebke, 1933
Brachinus italicus (Dejean, 1831)
Brachinus jakli Hrdlicka, 2009
Brachinus janthinipennis (Dejean, 1831)
Brachinus javalinopsis Erwin, 1970
Brachinus johorensis Kirschenhofer, 2012
Brachinus jucundus Dejean, 1831
Brachinus kalalovae Roubal, 1932
Brachinus kansanus LeConte, 1863
Brachinus kavanaughi Erwin, 1969
Brachinus knirschi Jedlicka, 1931
Brachinus kollari Liebke, 1934
Brachinus krynickii Hrdlicka in Löbl & Smetana, 2003
Brachinus kryzhanovskii Belousov & Kabak, 1992
Brachinus laetus Dejean, 1831
Brachinus laevicostis Liebke, 1934
Brachinus langenhani Liebke, 1934
Brachinus lapidarius Basilewsky, 1962
Brachinus lateralis Dejean, 1831
Brachinus latipennis Peyerimhoff, 1907
Brachinus latus Lorenz, 1998
Brachinus lavaudeni (Jeannel, 1949)
Brachinus leprieuri Gory, 1833
Brachinus lesnei Andrewes, 1923
Brachinus lethierryi Reiche, 1868
Brachinus lewecki Liebke, 1928
Brachinus lewisii Bates, 1873
Brachinus leytensis Lassalle & Schnell, 2018
Brachinus limbellus Chaudoir, 1876
Brachinus limbicollis Chaudoir, 1876
Brachinus limbiger Chaudoir, 1876
Brachinus lombokensis Kirschenhofer, 2010
Brachinus longipalpis Wiedemann, 1821
Brachinus longulus Chaudoir, 1876
Brachinus luzonicus Chaudoir, 1876
Brachinus macrocerus Chaudoir, 1876
Brachinus mactus Péringuey, 1904
Brachinus madecassus (Jeannel, 1949)
Brachinus magyari Jedlicka, 1960
Brachinus mansorii Azadbakhsh & Kirschenhofer, 2018
Brachinus marginellus Dejean, 1826
Brachinus marginiventris Brullé, 1838
Brachinus marleyi Barker, 1919
Brachinus mauretanicus Bedel, 1914
Brachinus medius T.W.Harris, 1828
Brachinus melanarthrus Chaudoir, 1876
Brachinus melancholicus Schmidt-Goebel, 1846
Brachinus meratusensis Hrdlicka, 2017
Brachinus merkli Kirschenhofer, 2003
Brachinus mesopotamicus Ali, 1967
Brachinus methneri Liebke, 1934
Brachinus mexicanus Dejean, 1831
Brachinus micheli (Jeannel, 1949)
Brachinus microamericanus Erwin, 1969
Brachinus microrrhabdus (Alluaud, 1899)
Brachinus midoli Alluaud, 1917
Brachinus mindanaoensis Tian & Deuve, 2013
Brachinus minor Jedlicka, 1958
Brachinus mobilis Erwin, 1970
Brachinus modestus Schmidt-Goebel, 1846
Brachinus motschulskyi Hrdlicka in Löbl & Smetana, 2003
Brachinus muchei Jedlicka, 1967
Brachinus natalicus Péringuey, 1896
Brachinus neglectus LeConte, 1844
† Brachinus newberryi Scudder, 1900
Brachinus ngoclinhensis Hrdlicka, 2017
Brachinus niger Chaudoir, 1876
Brachinus nigricans Chaudoir, 1850
Brachinus nigricornis Gebler, 1830
Brachinus nigridorsis Nakane, 1962
Brachinus nigripes G.R.Waterhouse, 1841
Brachinus nigrovirescens Basilewsky, 1951
Brachinus nobilis Dejean, 1831
Brachinus nuristanus Jedlicka, 1967
Brachinus oaxacensis Erwin, 1970
Brachinus obliquetruncatus Perris, 1875
Brachinus obliterus Péringuey, 1896
Brachinus oblongus Dejean, 1825
Brachinus obtusus (Thunberg, 1784)
Brachinus olgae Arribas, 1993
Brachinus olidus Reiche, 1843
Brachinus oneili Péringuey, 1898
Brachinus opacipennis Motschulsky, 1864
Brachinus orestes Kirschenhofer, 2003
Brachinus orientalis Chaudoir, 1876
Brachinus ornatus Fairmaire, 1901
Brachinus otini Antoine, 1963
Brachinus ovalipennis Fedorenko, 2013
Brachinus ovipennis LeConte, 1863
Brachinus oxygonus Chaudoir, 1843
Brachinus pachygaster Perty, 1830
Brachinus palawanensis Tian & Deuve, 2013
Brachinus pallidipes Reitter, 1919
Brachinus pallidus Erwin, 1965
Brachinus pallipes Dejean, 1826
Brachinus papua Darlington, 1968
Brachinus pateri Puel, 1938
Brachinus patruelis LeConte, 1844
Brachinus paviei Lesne, 1896
Brachinus pecoudi Puel, 1925
Brachinus pectoralis Dejean, 1825
Brachinus pelengensis Hrdlicka, 2009
Brachinus peltastes Andrewes, 1931
Brachinus perplexus Dejean, 1831
Brachinus perrieri (Jeannel, 1949)
Brachinus phaeocerus Chaudoir, 1868
Brachinus philippinensis Tian & Deuve, 2007
Brachinus piceus Chaudoir, 1876
Brachinus pictus (Hope, 1833)
Brachinus plagiatus Reiche, 1868
Brachinus pokharaensis Kirschenhofer, 2012
Brachinus posticus Dejean, 1831
Brachinus praestans Andrewes, 1931
† Brachinus primordialis Heer, 1847
Brachinus promontorii Péringuey, 1888
Brachinus proximus Fairmaire, 1887
Brachinus pseudocruciatus Reitter, 1909
Brachinus psophia Audinet-Serville, 1821 – strzel ogrzmotnik
Brachinus puberulus Chaudoir, 1868
Brachinus punctaticollis Heller, 1923
Brachinus puncticollis Schmidt-Goebel, 1846
Brachinus pygmaeus (Dejean, 1826)
Brachinus quadriguttatus Gebler, 1830
Brachinus quadripennis Dejean, 1825
† Brachinus repressus Scudder, 1900
Brachinus reyi Andrewes, 1924
Brachinus rikatlae Péringuey, 1896
Brachinus rugipennis Chaudoir, 1868
Brachinus sallei Chaudoir, 1876
Brachinus sanchi Azadbakhsh & Kirschenhofer, 2018
Brachinus schmidti Andrewes, 1927
Brachinus scitulus Schmidt-Goebel, 1846
Brachinus sclopeta (Fabricius, 1792) – strzel kanonier
Brachinus scotomedes L.Redtenbacher, 1868
Brachinus scotti Liebke, 1934
Brachinus scriptus Chaudoir, 1878
Brachinus scutellatus Chaudoir, 1876
Brachinus sericeus Dejean, 1831
Brachinus servillei Marc, 1839
Brachinus sexmaculatus Dejean, 1825
Brachinus sexnotatus Liebke, 1934
Brachinus sexpustulatus (Fabricius, 1775)
Brachinus seyrigi (Alluaud, 1935)
Brachinus sicardi Jeannel, 1949
Brachinus sichemita Reiche & Saulcy, 1855
Brachinus simulans Péringuey, 1896
Brachinus solidipalpis Tian & Deuve, 2007
Brachinus solidus Péringuey, 1898
Brachinus somereni Burgeon, 1947
Brachinus sonorous Erwin, 1970
Brachinus sordidus Andrewes, 1933
Brachinus stappersi Liebke, 1934
Brachinus stenoderus Bates, 1873
Brachinus stevensi Andrewes, 1924
Brachinus stevensianus Jedlicka, 1956
Brachinus stygius Andrewes, 1933
Brachinus subcostatus Dejean, 1825
Brachinus suberbianus Alluaud, 1935
Brachinus sublaevis Chaudoir, 1868
Brachinus subnotatus Chaudoir, 1844
Brachinus suensoni Kirschenhofer, 1986
Brachinus sulcipennis (Jeannel, 1949)
Brachinus sumbawanus Hrdlicka, 2017
Brachinus suturalis (Jeannel, 1949)
Brachinus suturatus Chaudoir, 1876
Brachinus suturellus Chaudoir, 1876
Brachinus szetschuanensis Jedlicka, 1964
Brachinus talyschensis Motschulsky, 1850
Brachinus tenuicollis LeConte, 1844
Brachinus tenuis Lorenz, 1998
Brachinus testaceus Rambur, 1837
Brachinus tetracolon Chaudoir, 1876
Brachinus tetragrammus Chaudoir, 1876
Brachinus tetraspilotus Chaudoir, 1876
Brachinus tetrastigma Fairmaire, 1897
Brachinus texanus Chaudoir, 1868
Brachinus tianshanicus Mikhailov, 1976
Brachinus tigridis Ali, 1967
Brachinus timorensis Hrdlicka, 2017
Brachinus truncatulus Fairmaire, 1901
Brachinus tsara Alluaud, 1918
Brachinus turkestanicus Liebke, 1928
Brachinus turnai Hrdlicka, 2009
Brachinus vadoni Jeannel, 1949
Brachinus vagus Péringuey, 1898
Brachinus variegatus (Roth, 1851)
Brachinus variventris L.Schaufuss, 1862
Brachinus velutinus Erwin, 1965
Brachinus vicinus Dejean, 1826
Brachinus vigilans Chaudoir, 1876
Brachinus viridipennis Dejean, 1831
Brachinus vitticollis Chaudoir, 1876
Brachinus votrubai Hrdlicka, 2009
Brachinus vulcanoides Erwin, 1969
Brachinus xanthophryus Chaudoir, 1876
Brachinus xanthopleurus Chaudoir, 1876
Brachinus yunnanus Jedlicka, 1964

Przypisy

↑ Brachinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Włodzimierz Dzieduszycki, Maryan Łomnicki: Muzeum imienia Dzieduszyckich we Lwowie. Lwów: Pierwsza Związkowa Drukarnia we Lwowie, 1886, s. 11.
↑ Erazm Majewski: Słownik nazwisk zoologicznych i botanicznych polskich: zawierający ludowe oraz naukowe nazwy i synonimy polskie, używane dla zwierząt i roślin od XV-go wieku aż do chwili obecnej, źródłowo zebrane i zestawione z synonimami naukowemi łacińskiemi w podwójnym porządku alfabetycznym i pomnożone porównawczym materyałem, zaczerpniętym z innych języków słowiańskich. T. 1: Słownik polsko-łaciński. Warszawa: Nakładem Autora; Skład Główny w Warszawie w księgarni E. Wendego i S-ki, 1894, s. 415.
↑ A.M. Łomnicki: Sprawozdanie Komisyi Fizyjograficznej obejmujące pogląd na czynności dokonane w ciągu roku 1889 oraz Materyjały do fizyjografii krajowej. Tom dwudziesty piąty. Fauna Lwowa i okolicy. Akademia Umiejętności w Krakowie; Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1890, s. 174.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987, s. 467.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Von Arved Lompe: Gattung: Brachinus Weber 1801. [w:] Käfer Europas [on-line]. 2021. [dostęp 2024-01-27].
↑ ^a ^b ^c ^d Karel Hůrka: Carabidae of the Czech and Slovak Republics. Zlin: Kabourek, 1996, s. 134-139.
↑ ^a ^b Pavel Saska, Alois Hone. Development of the Beetle parasitoids, Brachinus explodens und B. crepitans (Coleoptera: Carabidae). „Journal of Zoology”. 262 (1), s. 29–36, 2004. DOI: 10.1017/S0952836903004412.
↑ IvanI. Löbl IvanI., AlešA. Smetana AlešA. (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume I. Archostemata - Myxophaga - Adephaga, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2003, s. 214, ISBN 87-88757-73-0 .
↑ M. Baehr: Unterfamilie Brachininae. W: Die Käfer Mitteleuropeas Band 2: Adephaga 1: Carabidae (Laukäfer). Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Loshe (red.). Wyd. 2. München: Elsevier GmbH, 2004, s. 24–27.
↑ BolesławB. Burakowski BolesławB., MaciejM. Mroczkowski MaciejM., JaninaJ. Stefańska JaninaJ., Chrząszcze – Coleoptera. Biegaczowate – Carabidae, część 2, „Katalog Fauny Polski”, 3, 13, Warszawa: Instytut Zoologiczny Polskiej Akademii Nauk, 1974 .
↑ F. Weber: Observationes entomologicae, continentes novorum quae condidit generum characteres, et nuper detectarum specierum descriptiones. Kiliae: Impensis Bibliopolii Academici Novi, 1801.
↑ WolfgangW. Lorenz WolfgangW., Brachinus Weber 1801 ''in'': CarabCat, O.O. Bánki i inni red., Catalogue of Life Checklist, 29 lipca 2021, DOI: 10.48580/dfqf-3dk [dostęp 2024-01-30] .