WikiMini

Stanisław Czubiński

Stanisław Czubiński
major łączności major łączności
Data i miejsce urodzenia

25 kwietnia 1893
Mętów

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Pułk Radiotelegraficzny

Stanowiska

dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa:
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939

Stanisław Czubiński (ur. 25 kwietnia 1893 w Mętowie k. Lublina, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – major łączności Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Franciszka i Salomei ze Szlagowskich[1]. Absolwent gimnazjum w Lublinie (1913). Student Wydziału Nauk Humanistycznych KUL[2]. W latach 1915–1918 w I Brygadzie Legionów. Ukończył kurs dla telegrafistów i szkołę podoficerską[3]. Od 1918 w WP. W latach 1919–1920 służył w 18, 10 i 1 Dywizji Piechoty. Walczył na wojnie z bolszewikami. 19 stycznia 1921 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika, w wojskach łączności, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[4].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 89. lokatą w korpusie oficerów łączności, a jego oddziałem macierzystym był 1 pułk łączności[5]. W 1923 roku pełnił obowiązki komendanta kadry kompanii zapasowej I batalionu radiotelegraficznego w Beniaminowie[6]. Ukończył kurs oficerski przy 1 pułku radiotelegraficznym[3]. 19 marca 1928 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów łączności[7]. Pełnił wówczas służbę w pułku radiotelegraficznym[8]. W 1932 roku był szefem łączności 26 Dywizji Piechoty w Skierniewicach[9]. 27 czerwca 1935 roku awansował do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów łączności[10]. W marcu 1939 roku był dowódcą I batalionu radiotelegraficznego pułku radiotelegraficznego w Warszawie[11]. We wrześniu 1939 roku, po zakończeniu mobilizacji, pozostał w Ośrodku Zapasowym Radio w Warszawie[12].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku, po agresji ZSRR na Polskę, w nieznanych okolicznościach wzięty do niewoli radzieckiej. Osadzono go w obozie jenieckim w Kozielsku[1]. Między 7 a 9 kwietnia 1940 roku przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa LW 015/2[1] poz. 23, akta osobowe nr 4322[13] z 5 kwietnia 1940 roku. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 roku przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 roku mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[14][15]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[16][17]. Jego nazwisko znajduje się w wysłanym z Katynia do Krakowa i opublikowanym w dniach 27–29 maja 1943 roku wykazie pierwotnie niezidentyfikowanych ofiar, których dane osobowe zostały ustalone w trakcie badań w laboratorium. Nazwisko Czubińskiego znajduje się na liście ofiar w Gońcu Krakowskim nr 122 z kwietnia 1943 roku i w Nowym Kurierze Warszawskim nr 127 z 1943 roku. W obu gazetach nr na liście ofiar to 464, który został nadany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców[18] w 1943 roku[19][20]. Przy zwłokach Stanisława Czubińskiego zostały odnalezione: 2 kalend. kieszonkowe, okulary oraz cygarniczka[21].

Był żonaty z Jadwigą z Lindermanów, z którą miał córkę Barbarę i syna Andrzeja[1].

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[22][23][24]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[25][26][27].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, został posadzony Dąb Pamięci przez Sołectwo w Marcinkowie, honorujący Stanisława Czubińskiego[32]. Certyfikat nr 000533/000361/WE/2008[33].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 96.
  2. Lista Katyńska KUL, „Przegląd Uniwersytecki” (Nr 4 (126)), sierpień 2010, s. 15.
  3. a b УБИТЫ В КАТЫНИ, 2015, s. 819.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1921 roku, s. 209.
  5. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 259.
  6. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 958, 969.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928 roku, s. 56.
  8. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 615, 624.
  9. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 270, 492.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 69.
  11. Stepan, Rybka, Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939, 2006, s. 263, 817.
  12. Leonard 1991 ↓, s. 253.
  13. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 623.
  14. 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
  15. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
  16. Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2024-12-10] (pol.).
  17. Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-01-04] (pol.).
  18. Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06].
  19. Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 177 [dostęp 2025-01-05] (niem.).
  20. Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2025-01-05].
  21. Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (44 (330)), pbc.uw.edu.pl, 30 października 1948, s. 3 [dostęp 2025-01-05] (pol.).
  22. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 12 [dostęp 2025-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  23. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  24. Zbrodnia katyńska, między prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2025-01-05] (pol.).
  25. Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  26. Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  27. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  28. M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137.
  29. M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76.
  30. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  31. Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości. .
  32. Aktualności [online], psp.dabrowno.pl [dostęp 2025-01-05].
  33. Tomasz Lewandowski, Adam Nielski, Katyń - strona główna [online], www.katyn-pamietam.pl [dostęp 2017-08-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-04] (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]