WikiMini

Psalm 100

Psalm 100
ilustracja
Psalm 100 w „Bardzo bogatych godzinkach księcia de Berry”, XV w.
Autor

przypisywany Dawidowi

Tematyka

religijna

Typ utworu

psalm biblijny

Data powstania

między XI a III w. p.n.e.

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Palestyna

Język

hebrajski

Data wydania

p.n.e.

poprzednia
Psalm 99
następna
Psalm 101

Psalm 100 – jeden z utworów zgromadzonych w biblijnej Księdze Psalmów. W systemie numeracji stosowanym w greckiej Septuagincie i łacińskiej Wulgacie psalm ten jest psalmem 99.

Psalm 100 identyfikuje się również często przez łaciński incipit Iubilate Deo, omnis terra[1].

Tekst psalmu i jego interpretacja

[edytuj | edytuj kod]

Psalm ten zaliczany jest do grupy hymnów, stanowi niejako doksologię kończącą całą serię psalmów opiewających powszechne królestwo Boga Jahwe[a][2][3]. Odautorski hebrajski incipit klasyfikuje ten krótki, liczący pięć wersetów utwór jako psalm dziękczynny (hebr. ‏מִזְמוֹר לְתוֹדָה‎). Wykonywano go zapewne chóralnie w czasie liturgii w świątyni jerozolimskiej[4].

W Psalmie 100 czterokrotnie wymienione zostaje imię Jahwe (hebr. ‏יהוה‎; w. 1, 2, 3 i 5)[5].

Redaktorzy polskich wydań Biblii opatrzyli Psalm 100 następującymi nagłówkami sugerującymi jego interpretację: hymn podczas procesji do świątyni (Biblia poznańska), służcie Panu z weselem! (Biblia Tysiąclecia), wezwanie do uwielbienia (Biblia jerozolimska)[3][4][5].

Psalm stanowi sekwencję wezwań do wielbienia ustami i gestami. Psalmista zachęca wiernych, by wykrzykiwali, służyli, stawali, uświadamiali sobie, wstępowali, chwalili i błogosławili. Okolicznością jest odczuwanie radości z faktu znajdowania się pod opieką Stworzyciela. Świadomość bycia członkiem społeczności należącej do Jahwe pobudza do dziękczynienia. Przymioty Boga wymienione zostają w ostatnim wersecie, Bóg jest: dobry, łaskawy i wierny przymierzu. Na kontekst kultyczny hymnu wskazuje okoliczność, tzn. czynność wstępowania przez bramy świątynne, oraz umiejscowienie tuż przed przedsionkiem przybytku[6].

W wersecie trzecim podmiot liryczny wyznaje wiarę – „Jahwe jest Bogiem!” (hebr. ‏יְהוָה הוּא אֱלֹהִים‎). W konsekwencji uznaje się Jahwe za Stwórcę, rękojmię przymierza, Pana i protektora. Tak jak w Ps 23, Jahwe staje się pasterzem swego ludu. Na całym starożytnym Wschodzie król uznawany był za pasterza własnego narodu[4].

Wezwanie „Dobry jest Jahwe, na wieki jego łaskawość!” z finalnego wersetu, znane z Księgi Jeremiasza 33,11, jako wezwanie kultowe szereg razy wraca w psalmach w formie umieszczanej na początku antyfony[b]. Obecne jest też w różnych księgach Starego Testamentu[c][4][3].

Użycie w liturgii chrześcijańskiej

[edytuj | edytuj kod]

W rzymskiej liturgii godzin zreformowanej po soborze watykańskim II Psalm 100 odmawiany jest jako jeden z psalmów Wezwania, jako trzeci psalm Jutrzni piątku pierwszego oraz trzeciego tygodnia[7].

  1. Por. Psalm 93(inne języki) i następne, zwłaszcza 96–98.
  2. Por. Ps 106,1; Ps 107,1; Ps 118,1. Stały refren Psalmu 136: „...bo Jego łaska na wieki”.
  3. Por. 2Krn 5,13; 7,3; 20,21; Ezd 3,11; Jdt 13,21 (w wersji Wulgaty); 1Mch 4,24.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jan Kochanowski: Psałterz Dawidów. [dostęp 2025-04-14].
  2. Wstęp do Księgi Psalmów. W: Biblia Jerozolimska. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 2006, s. 699. ISBN 83-7014-519-1.
  3. a b c Psalm 100(99). W: Biblia Jerozolimska. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 2006, s. 799. ISBN 83-7014-519-1.
  4. a b c d Augustyn Jankowski (tłum), Lech Stachowiak (tłum.): Psalm 100 (Biblia Tysiąclecia Online, Poznań 2003). biblia.deon.pl. [dostęp 2025-04-18].
  5. a b Konrad Marklowski: Psalm 100. W: Pismo Święte Stary i Nowy Testament w przekładzie z języków oryginalnych. Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha, 2004, s. 772. ISBN 83-7015-663-0.
  6. Gianfranco Ravasi: Księga czwarta (Ps 90–106) i piąta (Ps 107–150). W: William R. Farmer (red.), Waldemar Chrostowski (red): Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego. Komentarz katolicki i ekumeniczny na XXI wiek. Wyd. 2. Warszawa: Verbinum, 2001, s. 751. ISBN 83-7192-122-5.
  7. Liturgia godzin zakonów franciszkańskich w Polsce. T. 1, Okres Adwentu, okres Narodzenia Pańskiego. Wrocław: Franciszkańskie Wydawnictwo św. Antoniego, 2013, s. 1397. ISBN 978-83-63084-17-2.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]