Porcelanka

Ten artykuł dotyczy rośliny. Zobacz też: porcelanki – rodzina ślimaków morskich.

Porcelanka

Nemophila menziesii
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	ogórecznikowce
Rodzina	faceliowate
Rodzaj	porcelanka
Nazwa systematyczna
Nemophila Nuttall J. Acad. Nat. Sci. Philadelphia 2: 179. Dec 1821. Nuttall in W. Barton, Fl. N. Amer. 2: 71. Jul-Dec 1822[3]
Typ nomenklatoryczny
N. phacelioides Nuttall[3]
Synonimy
Viticella Mitch.[4]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Porcelanka^[5][6], nemofila^[7] (Nemophila) – rodzaj roślin należący do rodziny faceliowatych (Hydrophyllaceae). Obejmuje 13^[8][9] do 19^[10] gatunków. Rośliny te występują najczęściej w zaroślach i widnych lasach Ameryki Północnej, zwłaszcza w Kalifornii, gdzie spotkać można 8 gatunków (pozostałe rosną dalej na północ). Niektóre z porcelanek uprawiane są jako jednoroczne, szybko rosnące rośliny ozdobne, przy czym najbardziej popularna w uprawie jest porcelanka Menziesa, zwana także błękitną^[9]. Walorem są jasne, szeroko rozpostarte kwiaty^[11].

Pokrój

Rośliny jednoroczne osiągające do 20 cm wysokości, zwykle o pędach ścielących się i podnoszących się na końcach^[9].

Liście

Naprzeciwległe, pierzasto klapowane lub podzielone^[9].

Kwiaty

O średnicy do ok. 1 cm, koloru niebieskiego, fioletowego, białego lub czarniawego, czasem z plamkami. Działek kielicha jest 5, zrośniętych tylko u nasady, z rozpostartymi przydatkami. Płatki korony także w liczbie 5 zrośnięte są u nasady w krótką, szeroką rurkę, poza tym szeroko rozpostarte, z zaokrąglonymi łatkami. Pręciki w liczbie 5, równej długości, zwykle dłuższe od rurki korony, ich nitki są owłosione, pylniki także są wydłużone. Zalążnia górna, dwukomorowa, z pojedynczą szyjką słupka podobnie długą jak pręciki^[9].

Owoce

Torebki zawierające od jednego do 20 siateczkowatych na powierzchni lub dziobatych nasion^[9].

Rodzaj z rodziny faceliowatych Hydrophyllaceae, ewentualnie w zależności od ujęcia jej pozycji systematycznej – z podrodziny Hydrophylloideae w obrębie rodziny ogórecznikowatych Boraginaceae^[4].

Wykaz gatunków^[8][5]

• Nemophila aphylla (L.) Brummitt
• Nemophila breviflora A. Gray
• Nemophila heterophylla Fisch. & C.A. Mey.
• Nemophila kirtleyi L.F. Hend.
• Nemophila maculata Benth. ex Lindl. – porcelanka plamista
• Nemophila menziesii Hook. & Arn. – porcelanka Menziesa, p. błękitna
• Nemophila microcalyx (Nutt.) Fisch. & C.A. Mey.
• Nemophila parviflora Douglas ex Benth.
• Nemophila pedunculata Douglas ex Benth.
• Nemophila phacelioides Nutt.
• Nemophila pulchella Eastw.
• Nemophila spatulata Coville
• Nemophila triloba Thieret

Rośliny zalecane są do sadzenia na rabatach, w kwietnikach oraz w skrzynkach balkonowych^[12][11]. Polecane są zwłaszcza w te miejsca ogrodów, gdzie rosną cebulowe rośliny wiosenne – szybko rozwijające się kobierce porcelanek pozwalają zakryć obumierające liście roślin wchodzących w tym czasie w okres spoczynku^[12].

Porcelanki najlepiej rosną w miejscach nasłonecznionych lub w półcieniu, na podłożu przepuszczalnym i wilgotnym. Regularne nawadnianie pozwala wydłużyć kwitnienie^[11]. Na glebach słabo przepuszczalnych, duża wilgotność powoduje jednak szybkie zamieranie roślin^[12]. Rośliny rozmnaża się z nasion wysiewanych do gruntu jesienią^[11] lub w marcu i kwietniu. Siewki wymagają ochrony przed ewentualnymi mrozami. Dwukrotny wysiew w odstępie dwóch tygodni pozwala uzyskać rośliny wchodzące w pełnię kwitnienia w różnym czasie i przez to wydłużyć kwitnienie. Można je też powtórzyć, skracając rośliny o połowę w końcu kwitnienia^[12].

Ze względu na kruchość pędów rośliny nie powinny być narażone na silne wiatry i wydeptywanie (nie nadają się na obwódki ścieżek). Problemy w uprawie mogą sprawiać też mszyce^[11].