Plejone (roślina)

Plejone
Ilustracja
Pleione praecox
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

storczykowate

Podrodzina

epidendronowe

Rodzaj

plejone

Nazwa systematyczna
Pleione D.Don
Prodr. Fl. Nepal.: 36 (1825)[3]
Typ nomenklatoryczny

P. praecox (Sm.) D.Don[4][5]

Synonimy

Gomphostylis Wall. ex Lindl.[4][5]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Plejone[6] (Pleione) – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Obejmuje 16 gatunków oraz 6 hybryd. Rośliny z tego rodzaju występują w krajach Azji Południowo-Wschodniej, w południowych i wschodnich Chinach, w Tybecie, na Tajwanie, w indyjskiej prowincji Asam, w Bangladeszu, Nepalu, Laosie, Mjanmie, Tajlandii i Wietnamie[7].

Przedstawiciele rodzaju przystosowali się do wilgotnych i gorących subtropikalnych warunków górskich lasów przez spędzanie zimy w uśpieniu. Rośliny można znaleźć na różnych stanowiskach, jednakże najczęściej rosną w półcieniu. Niektóre gatunki można spotkać na wysokościach nawet do 3100 m n.p.m. W czasie zimy rośliny zrzucają liście oraz obumiera większość korzeni, które odrastają wiosną. Niektóre gatunki kwitną wiosną, od marca do kwietnia, a dopiero później rozwijają nowe liście i korzenie. Niektóre gatunki kwitną jesienią po tym, jak ustają deszcze i zrzucone zostaną liście[7].

W chińskiej medycynie naturalnej pseudobulwy są wykorzystywane do leczenia czyraków, guzów oraz ukąszeń po wężach[7].

Morfologia

Niewielkie rośliny, naziemne, epilityczne lub litofityczne. Pseudobulwy skupione blisko siebie, owalne z 1–2 liśćmi na szczycie. Liście opadają jesienią. Liście lancetowate, długie. Kwiatostan jeden lub kilka z jednej pseudobulwy. Najczęściej kwiat pojedynczy, czasem kwiatostan z dwoma kwiatami. Kwiaty bardzo efektowne, czasami także pachnące, zwykle białe, różowe lub karmazynowe, bardzo rzadko żółte. Warżka trójklapowa, prętosłup prosty, z czterema pyłkowinami[7].

Systematyka

Rodzaj sklasyfikowany do podplemienia Coelogyninae w plemieniu Arethuseae, podrodzina epidendronowe (Epidendroideae), rodzina storczykowate (Orchidaceae), rząd szparagowce (Asparagales) w obrębie roślin jednoliściennych[8][9][10].

Wykaz gatunków[4][5]
  • Pleione albiflora P.J.Cribb & C.Z.Tang
  • Pleione arunachalensis Hareesh, Kumar & M.Sabu
  • Pleione aurita P.J.Cribb & H.Pfennig
  • Pleione autumnalis S.C.Chen & G.H.Zhu
  • Pleione bulbocodioides (Franch.) Rolfe
  • Pleione chunii C.L.Tso
  • Pleione coronaria P.J.Cribb & C.Z.Tang
  • Pleione dilamellata Z.J.Liu, O.Gruss & L.J.Chen
  • Pleione formosana Hayata
  • Pleione forrestii Schltr.
  • Pleione grandiflora (Rolfe) Rolfe
  • Pleione hookeriana (Lindl.) Rollisson
  • Pleione hui Schltr.
  • Pleione humilis (Sm.) D.Don
  • Pleione jinhuana Z.J.Liu, M.T.Jiang & S.R.Lan
  • Pleione kaatiae P.H.Peeters
  • Pleione limprichtii Schltr.
  • Pleione maculata (Lindl.) Lindl. & Paxton
  • Pleione microphylla S.C.Chen & Z.H.Tsi
  • Pleione pleionoides (Kraenzl.) Braem & H.Mohr
  • Pleione praecox (Sm.) D.Don
  • Pleione saxicola Tang & F.T.Wang ex S.C.Chen
  • Pleione scopulorum W.W.Sm.
  • Pleione vietnamensis Aver. & P.J.Cribb
  • Pleione yunnanensis (Rolfe) Rolfe
Hybrydy[4][5]
  • Pleione × baoshanensis W.Zhang & S.B.Zhang
  • Pleione × christianii Perner
  • Pleione × confusa P.J.Cribb & C.Z.Tang
  • Pleione × kingdonwardii P.J.Cribb & Butterf.
  • Pleione × kohlsii Braem
  • Pleione × lagenaria Lindl. & Paxton
  • Pleione × maoershanensis W.Zhang & S.B.Zhang
  • Pleione × taliensis P.J.Cribb & Butterf.

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-06-18]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-06-18]  (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2016-04-09].
  4. a b c d Glomera. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-06-18].
  5. a b c d Glomera. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-06-18].
  6. Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 143. ISBN 978-83-925110-5-2.
  7. a b c d Pleione. e-Monocot.org. [dostęp 2016-04-09].
  8. Pleione. Tropicos.org. [dostęp 2016-04-09].
  9. Pleione. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2016-04-09].
  10. Glomera. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-06-18].
  • DSDE: tibetorkidé
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 29333
  • Flora of China: 125914
  • GBIF: 2832483
  • identyfikator iNaturalist: 180120
  • IPNI: 30378-1
  • NCBI: 141751
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30378-1
  • identyfikator Tropicos: 40011302
  • CoL: 8W2JH