Pens

Ten artykuł od 2015-11 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Brytyjski pens z czasów panowania królowej Wiktorii (1858), z symbolicznym przedstawieniem Britannii na rewersie

Pens – moneta zdawkowa używana w Wielkiej Brytanii i jej terytoriach zależnych, pochodząca z wczesnego średniowiecza.

W anglosaskich państwach Anglii wybita po raz pierwszy ok. 765 r. przez króla Heaberhta z Kentu jako naśladownictwo srebrnego denara (novus denarius) karolińskiego; był monetą o wadze najwyżej ok. 1,55 g. Wkrótce potem bicie złotego pensa (gold penny) na wzór arabskiego mancusa zapoczątkował w Mercji król Offa[1]. W XIII wieku niewielką ilość złotych pensów wypuścił też Henryk III (1257), podejmując chybioną próbę wprowadzenia w królestwie monety złotej[2].

Początkowo srebrny, pens od 1797 wybijany był z miedzi, a od 1860 z brązu[potrzebny przypis].

Przed reformą walutową z 15 lutego 1971 jeden funt był równy 20 szylingom, zaś jeden szyling – 12 pensom. Jeszcze wcześniej, 1 pens dzielił się na dwie półpensówki (halfpenny), lub na cztery ćwierci (farthingi).

Funt oznaczany był symbolem „£”, szyling literą „s”, pens – „d” („d” – od łacińskiego denarius – „denar”). Obecnie, po reformie, 1 funt dzieli się na 100 pensów. Dla rozróżnienia między starym pensem a nowym stosuje się oznaczenie tego ostatniego „p”; szyling wyszedł z użycia, a oznaczenie funta symbolem „£” pozostało bez zmian. Obecnie najczęściej stosowany jest zapis dziesiętny kwot, podobnie jak w innych krajach, przy czym symbol £ umieszcza się przed kwotą, np. £23.50 oznacza 23 funty 50 pensów (czasem jednak równoważnym: 23£ 50p – w nawiązaniu do starego systemu oznaczeń).

W angielskim rozróżnia się dwa znaczenia polskiego słowa „pens”: penny oznacza monetę jednopensową, zaś pence – jej wartość. W praktyce stosuje się złożenia, np. eightpence oznacza 8 pensów.

Pens był oficjalną zdawkową monetą na Malcie od 1825 do 2007 roku, kiedy wprowadzono euro. Pens był również oficjalną zdawkową monetą w Irlandii (1/100 funta irlandzkiego między równoczesną z brytyjską reformą walutową w 1971 a przejściem Irlandii na euro w 2001), także 1/12 szylinga w Nowej Zelandii, Australii i RPA przed reformami walut w tych krajach. Obecnie angielską nazwą penny nieoficjalnie nazywa się cent amerykański oraz kanadyjski.

Zobacz też

Informacje w projektach siostrzanych
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Przypisy

  1. Helmut Kahnt: Das grosse Münzlexikon von A bis Z. Regenstauf: H. Gietl/Battenberg, 2005, s. 340.
  2. C.C. Chamberlain: Guide to Numismatics. London: English Universities Press, 1965, s. 122.
  • Britannica: topic/penny-Anglo-Saxon-coin
  • Catalana: 0130722