Orędzie paschalne

Exsultet
Ilustracja
Duchowny wykonujący Exsultet przed paschałem

Pierwsza część pełnej wersji Orędzia Wielkanocnego (Exsultet) po polsku
(w formacie Ogg Vorbis)
Forma muzyczna

pieśń

Czas trwania

kilkanaście minut (zwykle są dwie wersje: krótsza i dłuższa, choć i one mogą mieć różną długość)

Orędzie paschalne lub Orędzie Wielkanocne (łac. Exsultet) – starożytna pieśń, przypisywana św. Ambrożemu lub św. Augustynowi[1].

Opis

W niezmiennej formie trwała od VII wieku do reform liturgicznych po Soborze Watykańskim II. Należy do liturgicznego orędzia podczas Wigilii Paschalnej związanego z zapaleniem światła w noc Zmartwychwstania. Wykonuje go diakon lub prezbiter. W wyjątkowych sytuacjach może go wykonać kantor ((jeśli kantor nie jest duchownym, to wówczas opuszcza wybrane fragmenty: w łacinie po fragmencie: "haec aula resultet." przechodzi do fragmentu: "Sursum corda.", w języku polskim zaś po fragmencie: "potężnym śpiewem całego ludu." przechodzi do fragmentu: "W górę serca."). Exsultet śpiewa się na początku liturgii Wigilii Paschalnej, po procesji do ołtarza, w momencie ustawienia zapalonego paschału pośrodku prezbiterium kościoła i jego okadzeniu. Podczas wykonywania Exsultetu wszyscy zgromadzeni powinni stać.

Tekst wraz z neumami Orędzia Wielkanocnego jest zawarty w Mszale Rzymskim. Występuje w formie dłuższej i krótszej. Uroczyste wykonanie Exsultetu trwa od 10 do 15 minut. Orędzie paschalne zawiera m.in. pochwałę ofiary paschalnej Chrystusa i sakramentu chrztu oraz dziękczynienie za zmartwychwstanie Chrystusa i wybawienie ludzkości z grzechu. Pieśń podkreśla wspaniałość Bożego dzieła odkupienia świata, począwszy od grzechu Adama, aż do zbawienia, które dokonało się w Chrystusie.

Przypisy

  1. Exultet. W: Michał Nowodworski: Encyklopedja Kościelna. T. V. Warszawa: 1874, s. 204.

Linki zewnętrzne

  • Tekst polski i łaciński Orędzia na Opoka.pl
  • Śpiew Orędzia Paschalnego (Pregon Pascual) – tekst łaciński – (time 15:36)
  • Śpiew Orędzia Paschalnego – pełna wersja – całość – wersja dłuższa (time: 12:37)
  • Śpiew Orędzia Paschalnego – pełna wersja – całość – wersja krótsza (time 9:15)
  • Exsultet i Luterańska Wigilia Paschalna według agendy Kościoła Szwecji (time: 2:52:06)
  • p
  • d
  • e
Chrześcijaństwo
zachodnie
przedpoście
  • Niedziela Siedemdziesiątnicy, Starozakonna (Septuagesima) (-70)
  • Niedziela Sześćdziesiątnicy, Mięsopustna (Sexagesima) (-63)
  • Niedziela Pięćdziesiątnicy, Zapustna (Quinquagesima) (-56)
  • Niedziela Czterdziesiątnicy (Quadragesima) (-49)
  • nabożeństwo czterdziestogodzinne
wielki post
Wielki Tydzień
Triduum
Paschalne
Wielki Czwartek (-3)
Wielki Piątek (-2)
Wielka Sobota (-1)
Wielka Noc
oktawa wielkanocna
okres wielkanocny
wigilia i oktawa
Zielonych Świątek
okres zwykły
święta wyznaczane
datą Wielkanocy
Chrześcijaństwo
wschodnie
przedpoście
  • Niedziela Pragnienia (o Zacheuszu) (-77)
  • Niedziela Pokory (o Celniku i Faryzeuszu) (-70)
  • Niedziela Miłosierdzia (o Synu Marnotrawnym) (-63)
  • Niedziela mięsopustna (o Sądzie Ostatecznym) (-56)
  • Mięsopustna Powszechna Sobota Dusz (-50)
  • Niedziela seropustna (Przebaczenia Win) (-49)
wielki post
  • Czysty (Zielony, Postny) Poniedziałek (-48)
  • Sobota Teodora (-43)
  • Niedziela Tryumfu Ortodoksji (-42)
  • Sobota Upamiętnienia (-36, -29, -22)
  • Niedziela Krestopokłonna (-28)
  • Niedziela św. Jana Klimaka (-21)
  • Sobota Akatystu (-15)
  • Niedziela Marii Egipcjanki (-14)
Wielki Tydzień
Wielka Noc
  • rezurekcja
  • Liturgia św. Bazylego Wielkiego
  • Agape Vespers
  • Khristós Anésti! Alithós Anésti!
  • trikirion paschalny
  • troparion paschalny
  • Pentecostarion
  • Posiadacze mirry
Biały Tydzień
okres wielkanocny
  • Radonica, Zaduszki, Prowody (+10)
  • Świętych Niewiast Mirro (+14)
  • Niedziela o Paralityku (+21)
  • Meso-Pentecost (+24)
  • Niedziela o Samarytance (Photini) (+28)
  • Niedziela o Ślepcu (+35)
  • Apodosis (+38)
  • Wniebowstąpienie Pańskie (+39)
  • Świętych Ojców I soboru powszechnego (+42)
  • Powszechna Sobota Dusz przed świętem Pięćdziesiątnicy (+48)
  • Pentecost - Święto Trójcy Świętej (+49)
  • II Dzień Świąt Trójcy Świętej (+50)
  • III Dzień Świąt Trójcy Świętej (+51)
  • Wszystkich Świętych (+56)
Postacie
folklorystyczne
Zwyczaje
polskie
karnawał
(zapusty, mięsopust)
post
wielkanoc
zielone święta
Zwyczaje
międzynarodowe
  • osterbrunnen
  • palenie Judasza
Atrybuty
Kontrola autorytatywna (część liturgii chrześcijańskiej):
  • NKC: ph981912
  • Catalana: 0025671, 0240983