Opornik (roślina)
Opornik łatkowaty | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | |||
Rząd | bobowce | ||
Rodzina | bobowate | ||
Podrodzina | |||
Rodzaj | opornik | ||
Nazwa systematyczna | |||
Pueraria A.P. de Candolle Annales des Sciences Naturelles (Paris) 4: 97. Jan 1825[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
P. tuberosa (Roxburgh ex Willdenow) DC. | |||
Synonimy | |||
| |||
|
Opornik (Pueraria DC.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych. Obejmuje ok. 20 gatunków[5][6][7]. Rośliny te występują w południowej i wschodniej Azji, sięgając po wyspy Polinezji[6][8]. Do rodzaju należą dwa gatunki o dużym, zwłaszcza dawniej znaczeniu użytkowym[9]. Opornik łatkowaty był ważną rośliną włóknistą, z której włókien wyrabiano liny, sieci i grube tkaniny[9], a w połączeniu z innymi włóknami – także lekkie. Jego bulwy są jadalne i sadzony bywa jako roślina przeciwerozyjna[7]. Opornik fasolowaty uprawiany jest jako roślina pastewna, nawozowa i przeciwerozyjna[9].
Morfologia
- Pokrój
- Pnącza zielne i drewniejące. U niektórych gatunków z bulwami korzeniowymi[6].
- Liście
- Złożone, z trzema listkami i przylistkami, czasem wyrastającymi poniżej nasady liści. Listki okazałe, o kształcie jajowatym lub rombowatym, całobrzegie lub o brzegu falistym albo klapowanym[6].
- Kwiaty
- Motylkowe, zebrane w grona wyrastające w kątach liści lub zebrane w pęczki na szczytach łodyg. Z węzłów kwiatostanu zwykle wyrasta po kilka kwiatów. Przysadki drobne, trwałe lub odpadające. Działki w liczbie 5 zrośnięte w dzwoneczkowaty kielich, przy czym dwa górne ząbki są zrośnięte często w niepodzieloną lub dwudzielną wargę. Płatki korony niebieskie lub fioletowe, także w liczbie 5, nierówne. Górny w formie okazałego żagielka. Boczne tworzą stulone skrzydełka okrywające łódeczkę zawierającą 10 pręcików i słupek. Pręciki zrosłe są w rurkę i tylko jeden, najwyższy, jest wolny. Zalążnia jest górna, powstaje z jednego owocolistka i zawiera liczne zalążki. Szyjka słupka cienka, zakończona drobnym, główkowatym znamieniem[6].
- Owoce
- Strąki cylindryczne lub spłaszczone, równowąskie, podobnej grubości na całej długości lub zgrubiałe w miejscu, gdzie są nasiona i cieńsze między nimi. Nasiona ścieśnione, kulistawe lub podługowate[6].
Systematyka
Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae z rodziny bobowatych Fabaceae[2]. W obrębie podrodziny należy do plemienia Phaseoleae i podplemienia Glycininae[4].
- Wykaz gatunków[5]
- Pueraria alopecuroides Craib
- Pueraria bella Prain
- Pueraria bouffordii H. Ohashi
- Pueraria calycina Franch.
- Pueraria candollei Benth.
- Pueraria edulis Pamp.
- Pueraria garhwalensis L.R.Dangwal & D.S.Rawat
- Pueraria imbricata Maesen
- Pueraria lacei Craib
- Pueraria maclurei (F.P. Metcalf) F.J. Herm.
- Pueraria montana (Lour.) Merr. – opornik łatkowaty
- Pueraria peduncularis (Benth.) Benth.
- Pueraria phaseoloides (Roxb.) Benth. – opornik fasolowaty
- Pueraria pulcherrima (Koord.) Koord.-Schum.
- Pueraria sikkimensis Prain
- Pueraria stracheyi Baker
- Pueraria stricta Kurz
- Pueraria tuberosa (Willd.) DC.
- Pueraria wallichii DC.
- Pueraria xyzhuii H. Ohashi & Iokawa
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
- ↑ Pueraria. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-02-01].
- ↑ a b Genus: Pueraria DC.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-02-01].
- ↑ a b Pueraria. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-02-01].
- ↑ a b c d e f Delin Wu, Mats Thulin: Pueraria Candolle. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-02-01].
- ↑ a b Alicja i Jerzy Szweykowscy (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 602. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ Pueraria DC.. [w:] Flora of Pakistan [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-02-01].
- ↑ a b c Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 1. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 226-227. ISBN 83-7079-778-4.
- J9U: 987007532158705171