Notacanthus

Notacanthus
Bloch, 1788[1]
Ilustracja
N. sexspinis na ilustracji z 1896 roku
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Podgromada

nowopłetwe

Infragromada

doskonałokostne

Nadrząd

elopsopodobne

Rząd

łuskaczokształtne

Rodzina

łuskaczowate

Rodzaj

Notacanthus

Typ nomenklatoryczny

Notacanthus chemnitzii Bloch, 1788

Synonimy
  • Kampylodon Fabricius, 1798[2]
  • Acanthonotus Bloch & Schneider, 1801[3]
  • Notacanthum[a]Rafinesque, 1815[4]
  • Campylodon[b] Cuvier & Valenciennes, 1832[5]
  • Gigliolia Goode & Bean, 1895[6]
Gatunki

7 gatunków – zobacz opis w tekście

Multimedia w Wikimedia Commons

Notacanthus – rodzaj ryb promieniopłetwych z rodziny łuskaczowatych (Notacanthidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Do rodzaju należą gatunki występujące w wodach Oceanu Arktycznego, Oceanu Atlantyckiego, Oceanu Indyjskiego i Oceanu Spokojnego[7][8].

Morfologia

Długość ciała do 120 cm[8].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1788 roku niemiecki przyrodnik Marcus Elieser Bloch w artykule poświęconym dwóm nowym gatunkom ryb opublikowanym w czasopiśmie Abhandlungen der Böhmischen Gesellschaft der Wissenschaften[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) łuskacz (N. chemnitzii).

Etymologia

  • Notacanthus (Notacanthum): gr. νωτον nōton ‘tył, grzbiet’; ακανθα akantha „cierń, kolec”, od ακη akē ‘punkt’[9].
  • Kampylodon (Campylodon): gr. καμπυλος kampulos ‘zgięty’, od καμπτω kamptō ‘zginać’[10]; οδους odous, οδοντος odontos ‘ząb’[11]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Campylodon fabricii Reinhardt, 1837 (= Notacanthus chemnitzii Bloch, 1788)[7].
  • Acanthonotus: gr. ακανθα akantha „cierń, kolec”, od ακη akē ‘punkt’[12]; -νωτος -nōtos ‘-tyły, -grzbiety’, od νωτον nōton ‘tył, grzbiet’[13]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Notacanthus nasus Bloch, 1795 (= Notacanthus chemnitzii Bloch, 1788).
  • Gigliolia: Enrico Hillyer Giglioli (1845–1909), włoski zoolog[6]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Gigliolia moseleyi Goode & Bean, 1895 (= Notacanthus sexspinis Richardson, 1846).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[7]:

  • Notacanthus abbotti Fowler, 1934
  • Notacanthus arrontei Bañón, Barros-García, Baldó, Cojan & Carlos, 2024
  • Notacanthus bonaparte Risso, 1840
  • Notacanthus chemnitzii Bloch, 1788łuskacz[14]
  • Notacanthus indicus Lloyd, 1909
  • Notacanthus sexspinis Richardson, 1846
  • Notacanthus spinosus Garman, 1899

Uwagi

  1. Niepoprawna późniejsza pisownia Notacanthus Bloch, 1788.
  2. Niepoprawna późniejsza pisownia Kampylodon Fabricius, 1798.

Przypisy

  1. a b M.E. Bloch. Ueber zwey merkwürdige Fischarten. „Abhandlungen der Böhmischen Gesellschaft der Wissenschaften”. 3, s. 278, 1788. (niem.). 
  2. O. Fabricius. Beskrivelse over 2de sieldne Grønlandske fiske: bugte-tanden (Kampylodon) og den tornefulde rognkald (Cyclopterus spinosus). „Skrivter af Naturhistorie-selskabet”. 4 (2), s. 22, 1798. (niem.). 
  3. M.E. Bloch: Systema Ichthyologiae Iconibus cx Ilustratum. Post obitum auctoris opus inchoatum absolvit, correxit, interpolavit Jo. Gottlob Schneider, Saxo. Berolini: Sumtibus auctoris impressum et Bibliopolio Sanderiano commissum, 1801, s. 390. (łac.).
  4. C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 89. (fr.).
  5. G. Cuvier & A. Valenciennes: Histoire naturelle des poissons. T. 8: Des Scombéroïdes. Paris: Chez F. G. Levrault, 1832, s. 465. (fr.).
  6. a b G.B. Goode & T.H. Bean. Scientific results of explorations by the U. S. Fish Commission steamer Albatross. No.XXIX.—A revision of the order Heteromi, deep-sea fishes, with a description of the new generic types Macdonaldia and Lipogenys. „Proceedings of the United States National Museum”. 17 (1013), s. 464, 1895. (ang.). 
  7. a b c RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Richard van derR. Laan Richard van derR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-05-03]  (ang.).
  8. a b R. Froese & D. Pauly: Notacanthus. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-05-03]. (ang.).
  9. Ch. Scharpf: Family Notacanthidae Rafinesque 1810 (Deep-sea Spiny Eels). The ETYFish Project. [dostęp 2024-05-03]. (ang.).
  10. Jaeger 1959 ↓, s. 44.
  11. Jaeger 1959 ↓, s. 171.
  12. Jaeger 1959 ↓, s. 4.
  13. Jaeger 1959 ↓, s. 167.
  14. S. Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo morskie, 1982, s. 232. ISBN 83-215-2103-7.

Bibliografia

  • E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).
  • J9U: 987007536210605171
Identyfikatory zewnętrzne:
  • GBIF: 2405526
  • identyfikator iNaturalist: 90338
  • ITIS: 161689
  • NCBI: 55112
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 35387
  • CoL: 63GF5