| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1511 |
| Medium | |
| Wymiary |
295 × 225 cm[1] |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Nimfa Galatea, też Galatea[2], Triumf Galatei (wł. Trionfo di Galatea) – fresk renesansowego malarza Rafaela Santi. Został namalowany w 1511[1][3][4] lub ok. 1512–1514[5].
Historia obrazu
[edytuj | edytuj kod]Fresk został namalowany na zlecenie bogatego bankiera z Sieny, Agostina Chigi, dla jego rezydencji u podnóża Rzymu, wybudowanej w latach 1509–1510 roku. Obecnie rezydencja znana jest pod nazwą Willa Farnesina[1].
W willi znajdowała się reprezentacyjna sala zwana dziś salą Galatei, gdzie Rafael wraz ze swoimi uczniami wykonał cykl fresków mitologicznych. Według anegdoty Rafael miał ukończyć fresk po piętnastu dniach pracy[3]. Tworząc fresk Rafael korzystał z wiedzy, którą wyniósł podczas studiowania dzieł Michała Anioła, a także wzorował się na Ledzie z łabędziem Leonarda da Vinci[2][3].
Opis obrazu
[edytuj | edytuj kod]Temat przewodni obrazu został zaczerpnięty z Metamorfoz Owidiusza[3]. Galatea była nimfą morską zakochaną w pasterzu o imieniu Akis. W niej zakochany był cyklop Polifem. Tragiczny układ miłosny doprowadził do śmierci pasterza z ręki zazdrosnego cyklopa[6].
Obraz przedstawia Galateę w chwili ucieczki na rydwanie z muszli przez wzburzone fale[1]. Sam motyw tego, jak i innych fresków z willi Farnesina, pochodzi z poematu Stanze per la giostra di Giuliano de’Medici florenckiego humanisty Angelo Poliziano[1][3]. Na fresku Rafael korzystał również z motywów z Idylli Teokryta i Złotego osła Apulejusza[3]. Nimfa ucieka przed śpiewającym miłosną pieśń Polifemem. Rafael przedstawił ją w pozie zwróconej ku oddalającej się postaci cyklopa, a jednocześnie trzymającą cugle powozu ciągniętego przez dwa delfiny[1]. Wzrok Galatei jest skierowany ku niebu[3]. Rafael przedstawił ją jako postać wyróżniającą się pięknem i swobodą ruchów. W przeciwieństwie do pozostałych postaci Galatea nie jest skrępowana więzami miłości ziemskiej[7]. Kierunek ruchu zaznaczony jest poprzez układające się na wietrze szaty[1]. Centralna postać Galatei znajduje się na linii dwóch strzał wypuszczanych przez Kupidyny, znajdujące się nad jej głową oraz na linii cugli powozu[1]. Kupidyny strzelają do postaci otaczających nimfę[7].
W lewym dolnym rogu znajdują się Tryton i Nereida. Są oni spleceni w uścisku, wzrok kierują na wodę, w której są zanurzeni[7].
Charakter fresku jest opisywany jako świecki (radość życia), ale również jest interpretowany jako syntezę ideałów antycznych i chrześcijańskich, gdzie miłość niebiańska zwycięża nad ziemską[7][8]. Według niektórych interpretacji czwarty cherubin ze strzałami w kołczanie symbolizuje caritas[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h The Voyage of Galatea [online], wga.hu [dostęp 2025-04-15] (ang.).
- ↑ a b Vallentin 1959 ↓, s. 441.
- ↑ a b c d e f g Ristujczina 2020 ↓, s. 232.
- ↑ Girardi 2006 ↓, s. 78.
- ↑ The nymph Galatea (c. 1512-14) by Raphael [online], artchive.com [dostęp 2025-04-15] (ang.).
- ↑ a b Ristujczina 2020 ↓, s. 236.
- ↑ a b c d Girardi 2006 ↓, s. 79.
- ↑ Ristujczina 2020 ↓, s. 232, 236.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Monica Girardi, KLASYCY SZTUKI. Rafael, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2006, ISBN 978-83-60529-00-3.
- Luba Ristujczina, Rafael Santi, Bielsko-Biała: Dragon, 2020, ISBN 978-83-8172-638-2.
- Antonina Vallentin, Leonardo da Vinci, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1959.
