Mrukokształtne

Mrukokształtne
Mormyroidea[1]
Ilustracja
Gymnarchus nilowy (Gymnarchus niloticus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Nadrząd

kostnojęzykopodobne

Rząd

kostnojęzykokształtne

Nadrodzina

mrukokształtne

Synonimy
  • Mormyriformes

Mrukokształtne, mruki, mrukowce (Mormyroidea) – grupa ryb promieniopłetwych z nadrzędu kostnojęzykopodobnych (Osteoglossomorpha) charakteryzujących się wydłużonym pyskiem, dużym móżdżkiem i obecnością narządów elektrycznych. Mruki są poławiane gospodarczo dla smacznego mięsa, mniejsze gatunki są hodowane w akwariach.

Występowanie

Zamulone wody wielkich rzek Afryki (m.in. Nil, Senegal, Kongo).

Cechy charakterystyczne

Ciało silnie bocznie spłaszczone, wydłużone, pokryte grubym naskórkiem. Głowa zakończona długim pyskiem, u niektórych w kształcie trąby słonia, oczy małe. Silnie rozwinięta linia boczna. Najbardziej znaną cechą mrukowców jest zdolność do czynnej elektrolokacji. Przy pomocy narządów elektrycznych ryby te zarówno generują, jak i rejestrują pole elektryczne, orientując się w ten sposób w otoczeniu i komunikując między sobą. Oprócz odpowiednio czułych elektroreceptorów w skórze, posiadają też wyspecjalizowane struktury w ośrodkowym układzie nerwowym, służące do analizy odbieranych bodźców elektrycznych i do ich wytwarzania. Mocno z tego powodu rozwinięty móżdżek tych ryb powoduje, że ciężar mózgowia w stosunku do ciężaru ciała osiąga rekordowe rozmiary. Co za tym idzie, zużycie tlenu przez mózgi tych ryb jest również znaczące i może osiągać do kilkudziesięciu procent całkowitego zapotrzebowania na tlen.

Systematyka

Mrukowce są klasyfikowane w randze nadrodziny Mormyroidea[1] obejmującej rodziny Gymnarchidae i Mormyridae liczące około 200 gatunków pogrupowanych w ponad 20 rodzajach. W pierwszej edycji Fishes of the World, First Edition (Nelson, 1976) klasyfikowane były w randze rzędu Mormyriformes.

Rodzina Gymnarchidae zawiera tylko jeden gatunek. Jest nim gymnarchus nilowy[2] (Gymnarchus niloticus). Rodzina Mormyridae składa się z dwóch podrodzin: Petrocephalinae, z jednym rodzajem Petrocephalus i około 26 gatunkami oraz Mormyrinae, która zawiera ok. 20 rodzajów i ponad 170 gatunków, nie licząc wielu jeszcze niesklasyfikowanych taksonów.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Mormyroidea, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.

Bibliografia

  • Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik, Zbigniew Chrzanowski: Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1980, s. 144. ISBN 83-214-0175-1.
  • Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  • Ryby : encyklopedia zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
  • p
  • d
  • e
Systematyka ryb doskonałokostnych (Teleostei)
elopsopodobne
(Elopomorpha)
kostnojęzykopodobne
(Osteoglossomorpha)
Otocephala
(Otomorpha)
śledziopodobne
(Clupeomorpha)
Alepocephali
otwartopęcherzowe
(Ostariophysi)
Lepidogalaxii
przedkolcopłetwe
(Protacanthopterygii)
Osmeromorpha
Ateleopodomorpha
krągłołuskie
(Cyclosquamata)
świetlikopodobne
(Scopelomorpha)
Acanthomorpha
strojnikopodobne
(Lampridiomorpha)
pseudokolcopłetwe
(Paracanthopterygii)
kolcopłetwe
(Acanthopterygii)