Mini-ITX

Ten artykuł wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji.

Uwagi: Artykuł nieaktualny, traktuje wyłącznie o płytach głównych mini-ITX sprzed ponad 8 lat..
Niektóre treści są na pewno lub najprawdopodobniej nieaktualne. Artykuł należy zweryfikować, wskazując w przypisach źródła informacji.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Mini-ITX

Standardy płyt głównych
Płyta główna Zotac ION D mini-ITX
Projektant	VIA Technologies
Data wprowadzenia	2001
Pochodna	ITX, Nano-ITX, Pico-ITX, Mobile-ITX
Szczegóły standardu
Wielkość płyty	170×170 mm

Mini-ITX – standard płyt głównych o wymiarach 170 × 170 mm, zaprojektowany przez VIA Technologies w 2001 roku^[1]. Są z reguły stosowane w komputerach typu small form factor(inne języki). W domyśle miały być produktem niszowym, chłodzonym pasywnie z niskim poborem mocy, co pozwalałoby je stosować w domowych komputerach multimedialnych HTPC(inne języki) lub innych małych jednostkach. W 2010 roku na rynku zaczęły pojawiać się płyty główne mini-ITX pod procesory Intel: ECS H55H-I^[2], Gigabyte GA-H55N-USB3^[3]. Pozwoliło to na zbudowanie komputerów typu Small Form Factor(inne języki) do grania, czy jako stacji roboczych.

Płyty główne mini-ITX wyposażono w cztery otwory montażowe, umiejscowione w standardzie ATX. To samo tyczy się zaślepki od portów wejścia/wyjścia, potocznie zwanej backplane (I/O shield na rysunku obok) oraz karty rozszerzeń, obecnie PCI Express. Niektóre modele płyt głównych mini-ITX otrzymały dodatkową kartę rozszerzeń, w postaci sekcji zasilania, która nie zmieściła się koło gniazda procesora, np. ASUS ROG MAXIMUS VI IMPACT^[4], ROG Maximus VII Impact^[5] oraz ROG MAXIMUS VIII IMPACT^[6].

Wspomniana wcześniej karta rozszerzeń PCI Express, służy najczęściej do montażu karty graficznej. W zależności od zastosowanej obudowy komputerowej (typu big tower, midi tower, mini tower, cube, SFF i wielu innych.) potrafi zmieścić jednostki z niskiej, średniej i wysokiej półki wydajnościowej. Złącze można także wykorzystać na wiele innych sposobów, jeżeli zamontujemy procesor ze zintegrowaną kartą graficzną,

Płyty główne mini-ITX wyposażono w dwa banki pamięci operacyjnej. W zależności od zastosowanego chipsetu oraz procesora możemy zamontować do 128 GB standardowej pamięci operacyjnej (DDR, DDR2, DDR3, DDR4, DDR5) lub pamięci typu SO-DIMM.

Jeżeli chodzi o banki pamięci masowej, to producenci montują od 2 do 4 portów SATA, a także do 3 złączy w standardzie M.2. Pozwoli to na zbudowanie zasobnego magazynu na nasze dane.

W marcu 2001 roku, producent chipsetów - VIA Technologies udostępniła poglądowy projekt płyty głównej ITX, w celu promowania swojego procesora VIA C3 o niskim poborze mocy z chipsetami VIA. Wspomniana jednostka została zakupiona od firmy Centaur Technology(inne języki). Projekt nowej demonstracyjnej płyty głównej ITX - VT6009 o wymiarach: 215×191 mm opracował szef działu rozwojowego VIA - Robert Kuo^[7]. Całość umieszczono w kategoriach "Information PC"^[8] i tzw. konfiguracjach set-top box (inaczej przystawkach STB do telewizora). W tamtym momencie kilku producentów podchwyciło pomysł płyt głównych ITX: Shuttle, Jetway i rozpoczęło produkowanie małych komputerów typu Cube. Inni producenci przygotowali także swój własny format - FlexATX o wymiarch 229×191 mm.

W październiku 2001 roku, VIA ogłosiła utworzenie nowego działu od płyt głównych. Jego celem było ustandaryzowanie infrastruktury dla komputerów niskokosztowych oraz systemów wbudowanych. Miesiąc później, w listopadzie 2001, Robert Kuo przygotował projekt nowego standardu płyty głównej mini-ITX - VT6010. Całość oznaczono, jako komputer informacyjny lub niskokosztowa podstawowa platforma obliczeniowa x86. Producenci nadal byli niechętni, ale reakcja klientów była znakomita. VIA zdecydowała się produkować i sprzedawać płyty samodzielnie. W kwietniu 2002 roku pierwsze płyty główne mini-ITX - EPIA 5000 (bezwentylatorowy procesor Eden 533 MHz) i EPIA 800 (800 MHz C3) - zostały sprzedane klientom przemysłowym. Entuzjaści szybko zauważyli zalety niewielkich rozmiarów, niskiego poziomu hałasu i zużycia energii. Rozpoczął się okres tzw. moddingu obudów SFF w zupełnie nowe formy sztuki^{[9][10][11][12]}. Konkursy takie, jak Cooler Master Case Mod World Series^[13] od 2009 roku jeszcze bardziej rozpropagowały komputery SFF.

W latach 2001-2011 VIA kontynuowała swoją linię płyt głównych mini-ITX z procesorami C7, Eden oraz Nano. Inni producenci w późniejszym okresie podchwycili ten trend. W 2008 roku Intel zaprezentował serię procesorów Atom, które namieszały mocno na rynku płyt mini-ITX. W 2009 roku firma Zotac zaprezentowała płytę główną Zotac GeForce 9300-ITX^[14], która była przełomem. Pozwalała na zamontowanie procesorów: Celeron, Pentium, Core 2 Duo i Core 2 Quad, a zintegrowana na płycie karta graficzna NVIDIA GeForce 9300 umożliwiała wyświetlanie grafiki. Dodatkowo można było bez problemów dorzucić dedykowaną kartę graficzną poprzez złącze PCI Express 2.0 x16 oraz do 8 GB pamięci DDR2 800 MHz. Tym samym rozpoczął się okres wychodzenia z niszowej półki na rzecz wydajnych maszyn gamingowych oraz stacji roboczych.