Lot Korean Air 902

Lot Korean Air 902

Zaplanowana (zielony) i rzeczywista (czerwony) trasa lotu KAL 902
Państwo	ZSRR
Miejsce	Murmańsk
Data	20 kwietnia 1978
Przyczyna	Zestrzelenie przez myśliwce radzieckie
Ofiary śmiertelne	2 osoby
Statek powietrzny
Typ	Boeing 707-321B
Użytkownik	Korean Air
Numer	HL7429
Start	Paryż
Cel lotu	Seul
Numer lotu	KAL902
Liczba pasażerów	97 osób
Liczba załogi	12 osób
Położenie na mapie europejskiej części ZSRR (granice powojenne) miejsce zdarzenia
66°02′54″N 33°04′14″E/66,048333 33,070556
Multimedia w Wikimedia Commons

Lot Korean Air Lines 902 (KAL 902) – lot Boeinga 707 linii lotniczych Korean Air z Paryża do Seulu przez Anchorage zakończony awaryjnym lądowaniem 20 kwietnia 1978 roku po uszkodzeniu przez radzieckie myśliwce w pobliżu Murmańska. W wyniku wypadku dwóch pasażerów zginęło, 107 pasażerów i załoga przeżyło po katastrofie na zamarzniętym jeziorze niedaleko fińskiej granicy^[1][2].

Samolot Boeing 707 (numer rejestracyjny HL7429), pilotowany przez kapitana Kim Chang-kyu, drugiego pilota Cha Soon-do i inżyniera lotniczego Lee Khun-shika, odleciał z Paryża o godzinie 13:39 czasu lokalnego na kursie do Seulu z planowanym postojem w Anchorage, gdzie miał zostać zatankowany i lecieć do Seulu.

Pięć godzin i dwadzieścia jeden minut po starcie dziewięciogodzinnego lotu nastąpił ostatni odnotowany kontakt z samolotem. Wówczas samolot znajdował się na północno-wschodnim krańcu wyspy Ellesmere’a, niedaleko kanadyjskiej stacji wojskowej Alert.

Trasa lotu samolotu przebiegała prawie bezpośrednio nad północnym biegunem magnetycznym, co spowodowało duże błędy w systemach nawigacyjnych samolotu opartych na kompasie magnetycznym. Kurs został skorygowany na południowy wschód nad Oceanem Arktycznym. Samolot nie był wyposażony w nawigację inercyjną, ani nawigację satelitarną^[3].

Samolot przeleciał nad Morzem Barentsa i wleciał w radziecką przestrzeń powietrzną od strony północnej^[4].

Radary radzieckiej obrony przeciwlotniczej zlokalizowały samolot o godzinie 20:54, gdy znajdował się ok. 400 kilometrów od radzieckich wód terytorialnych. O 21:19 samolot wleciał w radziecką przestrzeń powietrzną. Ponieważ nie odpowiadał na wielokrotne wezwania, wysłano samolot przechwytujący Su-15, pilotowany przez Aleksandra Bosowa, celem przechwycenia samolotu. Pasażerski Boeing 707 był bardzo podobny do wojskowego samolotu rozpoznawczego RC-135A^[5].

Według relacji kapitana Boeinga, przechwytujący zbliżył się do jego samolotu z prawej strony, a nie z lewej, tak jak wymagały tego przepisy Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO)^[6]. Boeing miał zmniejszyć prędkość i włączyć światła nawigacyjne^[7].

Bosow próbował przekonać swoich przełożonych, że samolot nie stanowi zagrożenia militarnego, ale po otrzymaniu rozkazu zestrzelenia go o 21:42 wystrzelił rakietę R-60. Pierwszy pocisk przeleciał obok celu. Drugi zniszczył koniec lewego skrzydła, uszkadzając też jeden z czterech silników samolotu^[5][8]. Odłamki przebiły kadłub, powodując szybką dekompresję. Z powodu obrażeń głowy zginął siedzący w rzędzie 23 Koreańczyk Bahng Tais Hwang^[5][9], a kilka osób zostało zranionych.

Uszkodzony samolot zniżył się awaryjnie i wszedł w chmury, znikając z radarów radzieckiej obrony powietrznej i z obserwacji wzrokowej myśliwców. W tym czasie Sowieci pomylili część skrzydła, która odpadła od Boeinga, z pociskiem manewrującym i wysłali w jego kierunku kolejne samoloty Su-15^[5].

Według radzieckich mediów samolot leciał przez około 40 minut (według niektórych relacji była to godzina i 40 minut^[10]) przez Półwysep Kolski na niskiej wysokości, poszukując miejsca do lądowania. Po kilku próbach samolot wylądował na zamarzniętym jeziorze Korpijärvi w Karelskiej ASRR, około 140 kilometrów od granicy z Finlandią. Jeden z pasażerów, Yoshitako Sugano, zmarł jednak przed dotarciem do szpitala z powodu ran odniesionych w wyniku ataku^[5][10].

Ocalali pasażerowie zostali przetransportowani helikopterem do pobliskiej wioski, aby następnego dnia polecieć do Murmańska (lot był operowany przez Aerofłot). Stamtąd samolot linii lotniczych Pan American World Airways z radzieckim nawigatorem na pokładzie przewiózł pasażerów do Helsinek, gdzie na ocalałych oczekiwał samolot linii lotniczych Korean Air^[11].

Władze sowieckie nie zgodziły się na współpracę międzynarodową w celu wyjaśnienia przyczyn incydentu. Nie wydały czarnych skrzynek, a sam samolot zarekwirowały. Winą obarczyły pilotów, których aresztowano, ale po krótkim czasie wydalono z ZSRR. Kpt. Bosow, który wystrzelił rakiety w kierunku koreańskiego samolotu, został odznaczony Orderem Czerwonej Gwiazdy^[5].

• katastrofa lotu Korean Air 007 – zestrzelenie przez ZSRR koreańskiego samolotu pasażerskiego w 1983 r.
• katastrofy i incydenty samolotów komercyjnych

• Historia samolotu zarejestrowanego jako HL7429.
• Fotografia samolotu Boeing 707-300 (HL7429).