Kościół św. Michała Archanioła w Siedlcach

Kościół św. Michała Archanioła
w Siedlcach

850 z dnia 15.02.1961

kościół parafialny

Na pierwszym planie zabytkowa drewniana dzwonnica

Państwo

Polska

Województwo

dolnośląskie

Miejscowość

Siedlce

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Michała Archanioła w Siedlcach

Wezwanie

św. Michała Archanioła

Historia

Data zakończenia budowy	druga połowa XIII wieku, XVII wiek

Poprzednie wyznanie	luteranizm (do 1945 r.)

Dane świątyni

Styl	gotyk

Położenie na mapie gminy wiejskiej Lubin

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa dolnośląskiego

Położenie na mapie powiatu lubińskiego

51°23′47″N 16°18′27″E/51,396389 16,307500

Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół w Siedlcach – gotycko-barokowy kościół w Siedlcach w Polsce w województwie dolnośląskim, w powiecie lubińskim, w gminie Lubin.

Kościół położony jest we wsi Siedlce w południowo-zachodniej Polsce w północno-wschodniej części Wysoczyzny Lubińskiej, około 7 km na wschód od Lubina.

Opis

Kościół gotycki, św. Michała Archanioła, pochodzący z drugiej połowy XIII wieku. Pierwsza wzmianka o istniejącym kościele parafialnym w Siedlcach (Czedlicz) pochodzi z 1335 roku. Rozbudowany w XVII wieku. Kościół, jednonawowy, orientowany, złożony z nawy oraz niższego i węższego prostokątnego prezbiterium, murowany z cegły, nietynkowany, oskarpowany. Mur prezbiterium wykonany wiązaniem wendyjskim a mur nawy gotyckim. Dachy dwuspadowe o różnych kalenicach, kryte dachówką. Szczyt wschodni prezbiterium zdobiony trzema ostrołukowymi blendami. Część zachodnia nawy nieco wydłużona, przemurowana.

W ścianach kościoła wmurowane cztery kamienne epitafia z XVII i XVIII wieku. Z XVI i XVII wieku pochodzą liczne kamienne płyty nagrobne różnych przedstawicieli rodziny Nostitzów o różnorodnej ornamentyce i formie typologicznej. Obok kościoła oddzielnie usytuowana drewniana dzwonnica z końca XVIII wieku o konstrukcji szkieletowej, szalowana deskami.

Wnętrze

Wnętrze jednonawowe, prezbiterium zamknięte ścianą prostą, od nawy oddzielone ostrołukową tęczą. Okna prezbiterium i nawy po stronie południowej przeprute. Prezbiterium trójprzęsłowe przykryte trójdzielnym sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Zworniki na sklepieniach w prezbiterium pochodzą z około 1480 roku, jeden ze zworników sklepienia ozdobiony polskim herbem „Korab” fundatora Prokuta.

Nawę z trzech stron centralnie obiegają empory z przełomu XVI i XVII wieku, postawione pod wpływem religii luterańskiej, których balustradę pokrywają malowidła o tematyce chrystologicznej, sceny przedstawiają historię narodzin, nauczania i śmierci Jezusa. Tematyka malowideł typowo luterańska. Jako jedyne źródło wiary występuje tu biblia.

We wnętrzu znajdują się portal z 1480 roku zdobiący wejście do zakrystii, renesansowe drzwi z około 1680 roku, późnogotyckie sakramentarium z około 1480 roku, krzyż barokowy, neogotycka chrzcielnica, renesansowa ambona oraz:

Strop kasetonowy z 1618 roku

Unikatem na Dolnym Śląsku jest polichromowany, drewniany strop kasetonowy, o powierzchni około 70 m² z 1618 roku, przykrywający nawę^[1].

Kompozycję stropu tworzy sześć ośmiobocznych drewnianych kasetonów malowanych temperą, oddzielonych szerokimi listwami pomalowanymi na niebiesko, ozdobionymi na łączach plastycznymi ornamentami w złotym kolorze. Zachodzące na siebie oktagony wyodrębniają pola w kształcie kwadratów oraz leżących i stojących sześcioboków. Polichromia stropu przedstawia w całości Księgę Rodzaju. Sceny uszeregowano w 9 rzędach, ściśle według biblijnej chronologii. Narrację rozpoczynają sceny od południowo-wschodniego narożnika nawy. Wszystkie przedstawione sceny zawierają informację jakiegoś fragmentu Genesis.

Na fasecie umieszczono sześć rodowych szlacheckich kartuszy herbowych: von Berg, von Sack, von Schkopp, von Glaubnitz, von Kletlitz i herb nieznanego rodu.

Historia

Kościół parafialny św. Michała Archanioła został wzniesiony w drugiej połowie XIII w., wzmianka o nim pochodzi z 1335 roku. W dokumencie lokacyjnym Sedlec wystawionym w Głogowie przez księcia Konrada głogowskiego wzmiankowana jest kaplica. Obecny kościół rozbudowano w 1372 roku, a jego fundatorem był rycerz polskiego pochodzenia Prokut, wówczas dobudowano nawę, a na zworniku sklepienia prezbiterium umieszczono herb fundatora Korab.

Okres ewangelicki

Czasy rodu Nostitzów

Z początkiem XV wieku właścicielami dóbr zostają Nostitzowie. Z inicjatywy Nostitzów w 1534 roku, kościół powiększono o południową kaplicę oraz drewnianą kruchtę przy nawie od zachodniej strony. W 1534 roku kościół został przekazany ewangelikom, przez których został modernizowany na przełomie XVI i XVII wieku pod wpływem religii luterańskiej. W okresie tym z trzech stron nawy postawiono empory, pokryte malowidłami o tematyce Chrystologicznej. Empory czyli balkony zwiększyły liczbę miejsc w świątyni, ponieważ na protestanckie nabożeństwa do Siedlec zjeżdżali się wierni z wielu miejscowości, gdzie nie było świątyń wyznania ewangelickiego. Centralne rozmieszczenie empor ułatwiało również lepszą percepcję Słowa Bożego, najważniejszą część ceremonii luterańskiej.

W 1597 roku Ewa von Nostitz ufundowała ambonę i chrzcielnicę. Na przełomie XVI i XVII wieku ustawiono liczne kamienne płyty nagrobne różnych przedstawicieli rodziny Nostitzów. W 1612 roku na sklepieniu prezbiterium dodano polichromie przedstawiającą 12 Apostołów. W 1618 roku synowie Ewy von Nostitz nad lożą kolatorską ufundowali strop kasetonowy ozdobiony scenami biblijnymi – Księga Rodzaju. W drugiej połowie XVII wieku wymieniono na nowe, dawne XVI-wieczne empory ewangelickie, z których resztki zachowały się w południowej kaplicy przedstawiające czterech Ewangelistów. W 1674 roku powstał krzyż, który wisi po dziś dzień na ścianie ołtarza głównego.

Czasy rodu von Wechmar

W roku 1751 właścicielami wioski staje się ród von Wechmar, wyznania ewangelickiego, którzy budują po północnej stronie kościoła kaplicę oraz kryptę grobową, w której zostały umieszczone liczne sarkofagi zmarłych dziedziców. W XVIII wieku kościół zostaje częściowo restaurowany i odnowiony. W drugiej połowie. XVIII wieku zbudowano na nowo drewnianą dzwonnicę stojącą na cmentarzu przykościelnym. W latach 1921-1925 kościół przeszedł gruntowny remont, wówczas przemurowano nawę, dobudowano kruchty i wejście na empory od strony zachodniej, zmieniono zachodni szczyt kościoła, założono nowy dach.

Okres katolicki

W 1945 roku kościół powrócił do rąk katolików.

Inne

Cmentarz przykościelny, dzwonnica i kościół w Siedlcach, wpisane są do rejestru zabytków: kościół pod poz.850 z dn. 15.02.1961 r., dzwonnica pod poz. 598/L z dn. 14.04.1981 r., cmentarz pod poz. 842/L z dn. 16.02.9 r.
Na cmentarzu znajduje się zbiorowa mogiła żołnierzy polskich z wojny obronnej 1939 zmarłych w niemieckiej niewoli w podobozie jenieckim w Siedlcach.