Kościół św. Jana Ewangelisty w Klonownicy Dużej

Kościół św. Jana Ewangelisty

A-53 z dnia 25.11.1966
kościół parafialny
Państwo	Polska
Miejscowość	Klonownica Duża
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	łaciński
Parafia	św. Jana Apostoła
Historia Data rozpoczęcia budowy 1854 Data zakończenia budowy 1861 Fundator Salomea i Stanisław Serwińscy
Dane świątyni Styl neogotycki Wieża kościelna • liczba wież 4 Kopuła • liczba kopuł 5 Ołtarz • liczba ołtarzy 3 Liczba naw 3 Dzwonnica • typ dzwonnicy wolno stojąca, słupowa
Położenie na mapie gminy Rokitno Kościół św. Jana Ewangelisty
Położenie na mapie Polski Kościół św. Jana Ewangelisty
Położenie na mapie województwa lubelskiego Kościół św. Jana Ewangelisty
Położenie na mapie powiatu bialskiego Kościół św. Jana Ewangelisty
52°08′45,2″N 23°11′59,0″E/52,145889 23,199722
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół św. Jana Ewangelisty

Kościół św. Jana Ewangelisty – rzymskokatolicki kościół w Klonownicy Dużej, dawna cerkiew unicka, a następnie prawosławna.

Historia

Unicką cerkiew w Klonownicy Dużej ufundował w 1705 Karol Stanisław Radziwiłł. Na jej miejscu w latach 1854-1861 powstała nowa świątynia tego samego wyznania. Jej patronem był św. Jan Ewangelista (Jan Teolog w Kościołach wschodnich). Fundatorami obiektu sakralnego byli Stanisław i Salomea Serwińscy, zaś prace budowlane wykonał Jan Alibat z Janowa Podlaskiego. Wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej obiekt przeszedł na własność Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego i był użytkowany przez jego parafię do 1919, gdy nastąpiła jego rewindykacja na rzecz Kościoła rzymskokatolickiego. W 1921 w Klonownicy Dużej erygowano parafię łacińską, a wnętrze obiektu sakralnego przekształcono, by dostosować je do wymogów liturgii w nowym obrządku^[1]. Wnętrze obiektu remontowano w 2003, zaś dwa lata później odnowiono również fasadę kościoła^[1].

Architektura

Kościół reprezentuje styl neogotycki z akcentami stylu mauretańskiego. Został wzniesiony z cegły i otynkowany. Nie jest orientowany, jego prezbiterium skierowane jest na północ. Budynek wzniesiono na planie prostokąta. Obiekt jest trójnawowy, z wieżyczkami w narożach, z prezbiterium niższym i węższym od naw. Podział na nawy wprowadzają we wnętrzu rzędy kolumnowych arkad. Od południa znajduje się chór muzyczny. Fasada byłej cerkwi jest jednoosiowa, z wejściem do obiektu na osi, przez prostokątny przedsionek. Okna w obiekcie są zamknięte półkoliście, z wyjątkiem okrągłego okna nad drzwiami wejściowymi. Dach świątyni kryty jest blachą; nad korpusem jest to dach hełmowy zwieńczony ośmioboczną wieżyczką z cebulastą kopułką. Ośmiopołaciowe hełmy wieńczą również narożne wieżyczki. Dach nad kruchtą jest dwuspadowy, zaś nad prezbiterium - trójpołaciowy^[1]. Dzwonnica kościoła jest budowlą wolno stojącą, drewnianą, konstrukcji słupowej. Została zbudowana w okresie użytkowania budynku przez prawosławnych, po 1920 była remontowana^[1].

Najważniejsze elementy wyposażenia budynku powstały już po jego adaptacji na kościół, chociaż przetrwały również elementy starsze. Ołtarz główny i dwa boczne powstały po 1921 w stylu neoklasycystycznym, znajdują się w nim obraz św. Jana Ewangelisty z II poł. XIX w., XVIII-wieczna kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej oraz ikona maryjna w typie Eleusa z 1874. Organy zostały wstawione do kościoła między r. 1918 a 1921, prospekt organowy został zbudowany z elementów XVIII- i XIX-wiecznych. Na wyposażeniu świątyni pozostaje także ludowy feretron z I poł. XIX w. z oleodrukowymi wyobrażeniami Matki Bożej Niepokalanie Poczętej i Świętej Rodziny. Z XVIII w. pochodzi ludowy obraz Chrystusa Zmartwychwstałego, zaś z przełomu XVIII i XIX stulecia obraz Chrystusa Zbawiciela Świata. Najprawdopodobniej w XIX w. powstał obraz św. Jerzego, zaś w końcu tego samego stulecia wizerunki św. Pawła oraz Ostatnia Wieczerza. W kościele znajdują się także XVIII-wieczna rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego oraz ludowy XIX-wieczny krucyfiks. Monstrancja pochodzi z II poł. XVIII w. W tym samym okresie powstał przechowywany w kościele kielich mszalny; drugie takie naczynie pochodzi z lat 20. XX wieku. W kościele znajdują się również zabytkowe ornaty z XVIII w. i z przełomu XIX i XX stulecia^[1].

Przypisy