Katedra w Newport

Katedra w Newport

Eglwys Gadeiriol Casnewydd

zabytek kategorii I* 2998 z dnia 26.07.1951
katedra
Widok katedry od strony południowej
Państwo	Wielka Brytania
Księstwo	Walia
Miejscowość	Newport
Wyznanie	anglikanizm
Kościół	Kościół w Walii
diecezja	Diocese of Monmouth
Wezwanie	św. Gwynllyw (w wersji ang. St. Woolos the Warrior)[a]
Wspomnienie liturgiczne	29 marca
Historia Data rozpoczęcia budowy XII wiek Data zakończenia budowy XII wiek (kilkakrotnie przebudowywana) Aktualne przeznaczenie czynna katedra Kościoła w Walii Poprzednie wyznanie katolickie (do poł. XVI w.)
Dane świątyni Styl romański, gotyk angielski Architekt budowniczowie średniowieczni, Jasper Tudor (XV w.), R. G. Thomas (XIX w.), William Davies, A. D. R. Caroe (XX w.) Wieża kościelna • liczba wież 1 Liczba naw 3
Położenie na mapie Newport Katedra w Newport
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii Katedra w Newport
Położenie na mapie Walii Katedra w Newport
51°34′59″N 2°59′55″W/51,583056 -2,998611
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Katedra w Newport (wal. Eglwys Gadeiriol Casnewydd, ang. Newport Cathedral; pełna nazwa: Newport Cathedral of St Woolos) – anglikańska katedra, należąca do Kościoła w Walii, sięgająca swymi korzeniami roku 470, kiedy, według tradycji, książę-rycerz walijski Gwynllyw założył na wzgórzu Stone Hill swoją celę. Obecna katedra pochodzi z XI–XV wieku. Katedra w Newport od 26 lipca 1951 roku została wpisana na listę Zabytków Walii pod nr 2998^[1].

Historia

Okres katolicki

Prawdopodobnie pod koniec lat 70. V wieku książę-rycerz Gwynllyw w odpowiedzi na Boże powołanie do życia w modlitwie zbudował na wzgórzu Stow Hill swoją celę. Zmarł, według dawnej tradycji, pod koniec marca 500 roku, a pobliżu jego grobu zbudowano ku jego czci drewniany kościół, który stał się miejscem pielgrzymek. Kiedy kościół ten został spalony, odbudowano go w czasach anglosaksońskich jako kościół kamienny. Jego fragmenty znajdują się w obecnej Kaplicy Galilejskiej w zachodniej części obecnej katedry^[2]. Około 1080 roku zbudowano normandzką pięcioprzęsłową nawę, a około 1200 roku kaplicę Mariacką^[1]. W 1405 roku kościół św. Woolosa został zniszczony w wyniku rebelii Owaina Glyndŵra^[3]. Podczas naprawy zniszczeń dobudowano nawy boczne, dwukondygnacyjną kruchtę oraz wieżę zachodnią nazwaną wieżą Jaspera, od nazwiska architekta Jaspera Tudora, który nadzorował niektóre prace^[1].

Okres poreformacyjny

W latach 1818–1819 kościół św. Woolosa został odrestaurowany. W 1853 roku architekt R. G. Thomas rozebrał kruchtę i zbudował nową; przebudował też prezbiterium. W 1913 roku architekt William Davies zbudował zakrystię. W latach 1960–1962 architekt A. D. R. Caroe rozebrał i przebudował prezbiterium^[1]. Mural i charakterystyczne, okrągłe okno w ścianie wschodniej prezbiterium zaprojektował John Piper^[4]. Na początku lat 90. od strony północnej katedry dobudowano hol^[1].

Status katedry

W 1921 roku utworzono diecezję Monmouth, będącej częścią nowo utworzonego kościoła w Walii. Dotychczasowy kościół św. Woolosa został prokatedrą. W 1930 roku ustanowiono przy niej i kapitułę i powołano dziekana. W 1949 roku kościół prokatedralny osiągnął pełny status katedry^[3]. W 2000 roku katedra zyskała status katedry metropolitalnej (Metropolitan Cathedral); pełni również funkcję kościoła parafialnego^[4].

W 2009 roku zainicjowano kampanię zbiórki funduszy w wysokości 1,5 miliona funtów na rzecz pilnej renowacji historycznego budynku katedry^[5].

Architektura

Wygląd zewnętrzny

Katedra posiada niezwykły rzut, który składa się z wieży zachodniej, połączonej z nawą poprzez kaplicę Mariacką, kruchty od strony południowej, dużego prezbiterium, zakrystii w jego północnym narożniku i holu. Jest zbudowana z czerwono-brązowego kamienia i jasnego muru ciosowego. Dachy na ogół pokryte dachówką. Wieża jest zwieńczona blankami i wzmocniona w narożnikach stopniowanymi skarpami. Szerokie okna nawy pochodzą z XIX wieku i utrzymane są w stylu Perpendicular, natomiast XX-wieczne okna holu są wąskie i ostrołukowe. XX-wieczne prezbiterium utrzymane jest w stylu gotyckim^[1].

Uwagi

Przypisy