Jelec (broń)

Zobacz też: inne znaczenia słowa „jelec”.

Jelec, także garda (z fr. garde – ochrona) – element broni białej w formie „poprzeczki” umiejscowionej między rękojeścią a głownią. Funkcją jelca jest ochrona dłoni przed ciosami przeciwnika podczas walki, jednocześnie zabezpiecza on dłoń przed ześlizgnięciem się z rękojeści na głownię. Jelec przybiera różne formy w zależności od rodzaju broni w której jest stosowany. W swojej najbardziej rozbudowanej formie, łączony również z kabłąkiem i obłękami.

• mieczowy – otwarty, prostopadły do głowni tworzący z nią formę krzyża, o ramionach prostych lub wygiętych ku dołowi (w mieczach dwuręcznych czasem wzbogacony o dodatkowy „jelec” – wąsy);
• rapierowy – występujący w wielu zróżnicowanych formach, najczęściej z obłękami lub dzwonem;
• szablowy:
  • otwarty (bezkabłąkowy), w którym dłoń trzymająca broń jest chroniona tylko przed cięciami ześlizgującymi się po głowni;
  • zamknięty (kabłąkowy), w którym dłoń jest chroniona również przed cięciami wymierzonymi w uchwyt;
• szpadowy, w którym dłoń chroniona jest przed pchnięciami za pomocą tarczek.

Niekiedy jako jelec klasyfikowana jest również japońska tsuba.

• furdyment
• tarczka

Zobacz hasło jelec w Wikisłowniku

• Wojsko, wojna, broń. Leksykon PWN (pod red. Marcina Kamlera). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13506-9