 kapitan administracji
| |
| Data i miejsce urodzenia |
10 lipca 1894 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
pomocnik dowódcy batalionu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
   
| |
.png){kind=small}
Jan Banaszewski (ur. 10 lipca 1894 w Górach Niskich koło Radomska, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan administracji Wojska Polskiego, legionista, członek POW, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, żołnierz KOP, ofiara zbrodni katyńskiej[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Feliksa i Katarzyny z Lipowskich[2]. W czasie I wojny światowej był żołnierzem I Brygady Legionów Polskich. Działał w Polskiej Organizacji Wojskowej. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W okresie międzywojennym został awansowany na porucznika (16.09.1923) i pełnił służbę w Wojsku Polskim, będąc żołnierzem m.in. 21 pułku piechoty oraz 10 pułku piechoty. W latach 30. pełnił służbę w Korpusie Ochrony Pogranicza[3][4]. W 1934 w Batalion KOP „Orany” był komendantem powiatowym pasa granicznego PW. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 53. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5]. Później został przeniesiony do korpusu oficerów administracyjnych, grupa administracyjna[6]. W marcu 1939 pełnił służbę w Pułku Radiotelegraficznym w Warszawie na stanowisku pomocnika dowódcy 2 batalionu radiotelegraficznego do spraw gospodarczych[7].
W czasie kampanii wrześniowej w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej[8]. Przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim[1] i tam pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[9][10]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[11]. W czasie ekshumacji przeprowadzonej przez Niemców w 1943, odnaleziono przy nim wizytówki, kartę na broń, fotografie i zegarek kieszonkowy[12], a zwłoki oznaczono numerem 1722[13][1]. Figuruje na liście wywózkowej z 3 kwietnia 1940[1].
Jan Banaszewski był żonaty z Romualdą Szłapkówną, z którą miał córkę Wiktorię[1].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[14][15][16]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[17][18][19].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości – 16 września 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[20]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[21][1]
- Srebrny Krzyż Zasługi[6]
- Krzyż Kampanii Wrześniowej - pośmiertnie o 1 stycznia 1986
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 16.
- ↑ Ryżewski 1993 ↓, s. 325.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 909.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 97.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 388.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 307.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 797.
- ↑ Ryżewski 1993 ↓, s. 326.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2024-11-17] (pol.).
- ↑ Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (41 (327)), pbc.uw.edu.pl, 9 października 1948, s. 4 [dostęp 2024-11-21] (pol.).
- ↑ Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 213 [dostęp 2024-11-21] (niem.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 26 [dostęp 2024-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, między prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 92.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Warszawa: Dep. Piech. MSWojsk., 1935.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Wacław Ryżewski. Pro memoria. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1 (143), 1993. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny. ISSN 0043-7182.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.