Język antylski
Ten artykuł od 2022-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Obszar | |||
---|---|---|---|
Liczba mówiących | ok. 1,2 miliona (2001) | ||
Pismo/alfabet | |||
Klasyfikacja genetyczna | |||
kreolski na bazie francuskiego | |||
Kody języka | |||
Glottolog | less1242 | ||
Dialekty | |||
ISO 639-3: acf – dialekt Saint Lucia i DominikiISO 639-3: gcf – dialekt Martyniki i GwadelupyISO 639-3: scf – dialekt w Panamie | |||
W Wikipedii | |||
| |||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język antylski (fr. créole antillais) – język kreolski na bazie francuskiego, używany przede wszystkim na wyspach Małych Antyli. Język każdej wyspy ma własne charakterystyczne cechy, jednak zasadniczo wyróżnia się dwie główne odmiany: dialekt Martyniki i Gwadelupy oraz dialekt Saint Lucia i Dominiki, klasyfikowane przez Ethnologue jako odrębne języki[1][2].
Gramatyka
Zaimki osobowe
Kreolski | Francuski | Warianty oboczne |
---|---|---|
an, mwen | je, moi | |
i | il, elle, lui | |
zòt | vous | zò |
Zaimki dzierżawcze i zależne
Zaimki dzierżawcze stoją po rzeczowniku, poprzedzone przyimkiem a.
Kreolski | Francuski | Przykłady |
---|---|---|
mwen | me, moi | Ban mwen biten an mwen, (donne moi mes affaires). |
i | le, la, lui | Ba'y biten a'y, (donne-lui ses affaires.) |
zòt | vous | Zòt vlé an ba zòt biten a zòt? (vous voulez que je vous donne tes affaires?) |
Rodzajniki i zaimki wskazujące
- rodzajnik nieokreślony On flè: une fleur.
- rodzajnik określony Flè-la: la fleur.
- zaimek wskazujący w liczbie pojedynczej Flè-lasa: cette fleur.
- zaimek wskazujący w liczbie mnogiej Sé flè-lasa
Czasowniki
Czasowniki w tym języku są nieodmienne, zaś czasy gramatyczne określane są za pomocą partykuł poprzedzających czasownik:
- ka wyraża czynność teraźniejszą (angielskie be + -ing).
- ké wyraża czynność przyszłą
- té oraz ø wyraża czynność przyszłą
- ja (francuskie déjà „już”) i przeczenie po ko (pas encore „jeszcze nie”)
Kreolski | Znaczenie | Przykład angielski | Przeczenie | Przykłady |
---|---|---|---|---|
ka | teraźniejszość | be -ing | pa ka, pa'a | Ou ka pati? Awa. (Tu pars? non.) "ka" może wyrażać także czynność powtarzającą się. "An ka travay lizin touléjou", ("Je travaille à l'usine tous les jours".) Codziennie pracuję w fabryce |
kay (= ka + czasownik "ay" | bliska przyszłość | be going to | pa kay | An kay manjé talè. (Je vais bientôt manger.) Zaraz będę jadł |
té | umieszcza czynność w przeszłości | pa té | Si'w té di mwen sa, (Si tu me l'avais dit.) Gdybyś mi to był powiedział | |
sòti | bliska przeszłość | I have just -ed | Michel sòti rivé. (Michel vient juste d'arriver.) Natomiast " I sòti sòti" znaczy " Il vient juste de sortir". Właśnie wyszedł |
Zobacz też
- język haitański
- język seszelski
- język kreolski Mauritiusa
- język kreolski Reunionu
- język kreolski Gujany Francuskiej
Przypisy
- ↑ Guadeloupean French Creole, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2010-03-20] (ang.).
- ↑ Lesser Antillean French Creole, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2010-03-20] (ang.).
Bibliografia
- Alfred F.A.F. Majewicz Alfred F.A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
- SylvianeS. Telchid SylvianeS., HectorH. Poullet HectorH., Le Créole guadeloupéen de poche, Assimil, 2010, ISBN 978-2-7005-0457-6 (fr.).
Linki zewnętrzne
Zobacz hasło antylski w Wikisłowniku |
- Wprowadzenie do języka kreolskiego Saint Lucia. kweyol.wikispaces.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-10)]. (ang.).
- Prezentacja języka kreolskiego Dominiki (ang.)
- Mapka: Języki Małych Antyli. tlfq.ulaval.ca. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-18)].
- Słownik francusko-kreolski (odmiana z Martyniki i Gwadelupy). ordesiles.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-13)].
- Podstawowe zwroty
- GND: 4522844-9
- Britannica: topic/French-Antillean-Creole